Obsesif kompulsif bozukluk tanılı ergenlerde bağlanma ve bağlanmanın yeme tutumu ile ilişkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bağlanma stillerinin Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) gibi pek çok psikopatolojinin gelişiminde ve bozulmuş yeme davranışlarında risk etkeni olduğu bilinmektedir.Bu çalışmada OKB tanısı olan ergenlerde bağlanma stillerinin ve bağlanmanın yeme tutumu üzerindeki etkilerinin incelenmesi hedeflenmiştir. Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğine başvuran 11-18 yaş aralığında 67 OKB hastası ile Kahramanmaraş ilinde ikamet eden rasgele seçilmiş 67 sağlıklı ergen dahil edilmiştir. Çalışmaya katılımı kabul eden ebeveyn ve ergenlere gönüllü onam formu imzalatılmış, ergenler Maudsley Obsesif Kompulsif Soru Listesi (MOKSL), Yeme Tutumu Testi (YTT), İlişki Ölçekleri Anketi (İÖA) , Ebeveyn ve Akran Bağlanma Envanteri (EABE) ölçeklerini, ebeveynler ise Sosyodemografik Veri Formunu doldurmuştur.OKB tanısı konurken klinik görüşmenin yanı sıra yarıyapılandırılmış bir ölçek olan Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli-Türkçe (ÇDŞG-ŞY-T) kullanılmıştır.Bulgular: Çalışma grubunun yaş ortalaması 13,76±2,08 yıl, kontrol grubunun ise 14,18±2,10 yıldı. OKB grubunda 38 kız, 29 erkek ve kontrol grubunda ise 40 kız, 27 erkek vardı. Çalışma ve kontrol grubu arasında yaş vecinsiyet açısından istatistiksel olarak anlamlı fark yoktu. Ölçek puanlarına bakıldığında; YTT, EABE ve İÖA güvensiz bağlanma (korkulu, kayıtsız, saplantılı) alt boyutları açısından iki grup arasında istatistiksel fark yoktu. İÖA güvenli bağlanma puanları kontrol grubunda anlamlı olarak yüksek saptandı. MOKSL toplam ve alt ölçek puanları ise çalışma grubunda anlamlı olarak yüksekti. OKB'li grupta; güvenli bağlanma puanları arttıkça MOKSL toplam puanlarının azaldığı, korkulu bağlanma puanları ile temizlik ve yavaşlık alt ölçek puanları arasında, saplantılı bağlanma puanları ile kontrol ve ruminasyon alt ölçek puanları arasında pozitif ilişki, kayıtsız bağlanma puanları ile de kuşku alt ölçek puanları arasında negatif ilişki olduğu görüldü. OKB tanısı olanlarda hem anne hem de babaya bağlanma puanları arttıkça MOKSL toplam puan ile temizlik ve yavaşlık alt ölçek puanları azalmaktaydı. Anne ve babaya bağlanma puanları ile kuşku alt ölçek puanları arasında ilişki görülmezken, kontrol ve ruminasyon alt ölçek puanları ile sadece babaya bağlanma puanları ile arasında negatif yönde bir ilişki bulundu. Her iki grupta da YTT puanları ile korkulu bağlanma arasında pozitif bir ilişki bulunurken, sadece OKB grubunda güvenli bağlanma puanları arttıkça YTT puanlarının azaldığı saptandı. İki grupta da anneye bağlanma ile YTT arasında anlamlı ilişki yokken, OKB hastalarında babaya bağlanma puanları arttıkça YTT puanları azalmaktaydı.Sonuç: ÇalışmamızdaOKB hastalarında güvenli bağlanma puanlarının kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük olduğu, güvenli bağlanma puanları arttıkça obsesif kompulsif belirtilerin azaldığı görülmüştür. OKB'lilerde ayrıca; güvenli bağlanma puanları ve babaya bağlanma puanları arttıkça bozulmuş yeme davranışının azaldığı saptanmıştır. OKB tanılı hastalarda bağlanma boyutlarının, obsesif kompulsif belirti özelliklerinin değerlendirilmesi yeme bozukluğu geliştirme riski taşıyanların erken tanı ve tedavisinde yardımcı olacaktır.

Objective: It is known that attachment styles are risk factor in development of several psychopathologies such as obsessive-compulsive disorder (OCD) and disordered eating behavior. In this study, it was aimed to investigate attachment styles and effects of attachment on eating attitude in adolescents with OCD. Materials and methods: The study included 67 patients with OCD (aged 11-18 years) who presented to Child and Adolescent Psychiatry outpatient clinic of Kahramanmaraş Sütçü İmam University, Medicine School and 67 healthy adolescent selected randomly who resided in Kahramanmaraş Province. The adolescents and parents who agreed to participate gave written informed consent. The parents were asked to complete sociodemographic data sheet while adolescents were asked to complete the Maudsley Obsessive Compulsive Inventory (MOCI), the Eating Attitudes Test (EAT), the Relationship Scales Questionnaire (RSQ) and the Inventory of Parent and Peer Attachment (IPPA). The OCD diagnosis was made by clinical interview and using Turkish version of the Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children Present and Lifetime Version (K-SADS-PL). Findings: Mean age was 13,76 ± 2,08 years in the OCD group whereas 14,18 ± 2,10 in the control group. There was 38 girls and 29 boys in the OCD group whereas 40 girls and 27 boys in the control group. There was no significant difference in age and gender between OCD and control groups. When scores obtained in scales were assessed, there was no significant difference in EAT, IPPA and RSQ insecure attachment styles (anxious, angry, compulsive) between groups. RSQ secure attachment scores were significantly higher in the control group. MOCI total and subscale scores were significantly higher in the OCD group. It was found that MOCI total scores were decreased by increasing secure attachment scores; that there were positive correlations between anxious attachment scores, and cleaning and slowness subscales scores, and between compulsive attachment scores, and control and rumination subscale scores; and that there was a negative correlation between dismissive attachment score and doubt subscale scores in patients with OCD. It was found that MOCI total score and cleaning and slowness subscales were decreased by increasing maternal and paternal attachment scores in patients with OCD. There was no correlation between MOCI doubt subscale score and maternal or paternal attachment scores whereas a negative correlation was present between paternal attachment scores, and control and rumination subscales in children with OCD. In both groups, there was a positive relationship between EAT scores and fearful attachment scores while it was found that EAT scores were decreased by increasing secure attachment scores in the OCD group. In both groups, there was no significant correlation between maternal attachment scores and EAT scores while EAT scores were decreased by increasing paternal attachment score in the patients with OCD. Conclusions: In our study, it was found that secure attachment scores were significantly lower in patients with OCD when compared to controls and that obsessive-compulsive symptoms were decreased by increasing secure attachment scores. In addition, it was found that impaired eating behavior was decreased by increasing secure attachment score and paternal attachment score in patients with OCD. Assessment attachment degree and obsessive compulsive symptoms will be helpful in identifying patients at risk for eating disorder.