Tekstil çalışanlarında oksidatif stresin değerlendirilmesi

Abstract

Mesleki olarak maruz kalınan birçok madde insan sağlığını tehdit etmekte, bazen hastalıklara neden olurken bazen altta yatan hastalıkların alevlenmesine yol açmaktadır. Tekstil işçileri çalışma alanlarının özelliğine göre çeşitli tozlara, elektromanyetik radyasyona, boya ve kimyasal maddelere maruz kalmaktadır ve birçok mesleki hastalık açısından risk altındadırlar. Tekstil işçilerinde bissinosis ve kronik bronşit gibi solunum yolu hastalıklarının daha sık gözlendiği bildirilmektedir. Bazı kanser türlerinin tekstil işçilerinde daha sık görüldüğü, çalışma alanlarındaki bazı maddelerin genotoksik etki gösterdiği de bildirilmektedir. Bu amaçla çalışanların periyodik kontrollerinin yanı sıra maruz kaldıkları özel maddeler varsa bunların etkilerine yönelik değerlendirme de yapılması uygun olacaktır. Biyolojik sistemlerde serbest radikallerle bunlara karşı süpürücü etkiye sahip olan antioksidanlar arasındaki dengenin bozulması oksidatif stres olarak tanımlanır. Reaktif oksijen türleri yüksek reaktiviteye sahiptir ve hücre organellerinde gerçekleşen normal oksijen metabolizmasının sonucu olarak radyasyon, yaşlanma, yüksek oksijen basıncı ve kimyasal ajanlara maruz kalma gibi sebeplere bağlı olarak üretilirler. Oksidatif stres hasarını önlemek için vücut `antioksidan savunma sistemleri` denen bazı mekanizmaları geliştirir. Vücutta serbest radikallerin oluşum hızıyla bunların ortadan kaldırılma hızı denge içerisindedir ve bu denge oksidatif denge olarak adlandırılır. Plazma ve vücut sıvılarındaki tüm antioksidanların toplam etkisi total antioksidan status (TAS), oksidanların toplam etkisi ise total oksidan status (TOS) olarak tanımlanır. Serbest oksijen radikalleri fazla elektronların tiyol gruplarına transferiyle oluşur. Bu sebeple tiyol/disülfit dengesini tanımlamak önemlidir. Tiyol/disülfit dengesi oksidatif strese yol açan aşırı serbest radikallerin üretimini gösteren güvenli kullanışlı ve ucuz bir bir biyolojik belirteç olarak kabul edilmektedir.İlimizin ekonomisinde tekstil alanı önemli bir yere sahiptir. Bu çalışma ile tekstil işçilerinde total antioksidan status, total oksidan status ve tiyol/disülfit seviyelerinin nasıl etkilendiğini ve tekstil çalışanlarının sağlık durumlarının tespit ve takibinde kullanılabilirliğini araştırmak ve literatüre katkı sağlamak amaçlanmıştır.Yapılan çalışmanın sonucunda TAC, TOS, OSİ değerleri istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p>0,05). Disülfit/ total tiyol değerleri istatiksel açıdan anlamlıdır (p<0,05). Çalışmamızda da görüldüğü üzere kişilerin çalışma ortamları ve yaşam şartları, doğrudan ya da dolaylı olarak maruz kaldıkları kimyasal, fiziksel, sosyal, psikolojik her türlü etken, oksidatif stres üzerinde etkilidir.

Many occupationaly exposed substances threaten human health, sometimes leading to diseases, sometimes leading to the exacerbation of underlying diseases. Textile workers are exposed to varios powders, electromagnetic radiation, paint and chemical substances according to the characteristics of their working areas and at risk for many occupational diseases. It has been reported that respiratiory diseases such as bissinosis and chronic bronchitis ar seen more frequently in textile workers. Some types of cancer have been reported to be more common in textile workers, and some of the sunstances in the study areas have been reported to have genotoxic effects. Forthis purpose, periodic checks of textile workers, as well as evaluations of the effects of special items subject to the their exposure, would be appropriate. Degration of the balance between free radicals and antioxidants wiht a sweeping effect against them in biological systems in defined as oxidative stress. Reactive oxygen species have high reactivity anda re produced as a result of normal metabolism in cell organelles, depending on such factors as aging, radiation, exposure to high oxygen pressures and chemical agents.To prevent oxidative stress damage, the body develops some mechanisms callde antioxidant defense systems. The rate of formation of free radicals in the body and their rate of removal from the balance are in equilibrium andthis equilibrium is called oxidative balance.Total antioxidant status (TAS) is defined as the total effect of all antioxidant in plasma and body fluids and total oxidant status (TOS) is defined as the total effect of oxidant.Free oxygen radicals are formed by the transfer of excess electrons of thiol groups. For this reason it is important to define the thiol/disulfide balance. The thiol/ disulfide balance is consired a safe, useful and inexpensive biomarker showing the production of over-free oxygen radicals leading to oxidative stress.In the textile sector has an important place in our city's economy. This study aims to investigate the effects of total oxidative status, total antioxidant status and thiol/disulfide levels in textile workers and to determine the health status of textile workers and contribute to the literatur.TAC, TOS, OSI values were not found statistically significant (p> 0.05). Disulfide / total thiol values were statistically significant (p <0.05). As seen in our study, all kinds of chemical, physical, social and psychological factors that people are exposed to directly or indirectly are effective on oxidative stress.