Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi`nde antibiyotik kullanımı nokta prevalans çalışması

Abstract

Antibiyotikler tüm dünyada en sık kullanılan ve kullanımında en çok hata yapılan ilaçlardır. Uygunsuz antibiyotik kullanımına bağlı direnç gelişimi günümüzde en büyük tehditlerden birisidir. Uygunsuz antibiyotik kullanımı, giderek artan antibakteriyel direncin yanı sıra yan etki, tedavi başarısızlığı, morbidite, mortalite ve tedavi maliyetinde artışa neden olmaktadır. Bu çalışmada Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi'ndeki antibiyotik kullanım özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Araştırma tanımlayıcı kesitsel özelliktedir. Çalışma günü (10.07.2018), üniversite hastanesinde yatmakta olan 18 yaş ve üzerindeki antibiyotik kullanan tüm hastalar antibiyotik kullanımı yönünden nokta prevalans yöntemi kullanılarak değerlendirilmiştir. Hastaların yaş, cinsiyet, yattığı servis (toplam 26 servis çalışmaya dahil edilmiştir), enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji konsültasyonu ve konsültasyon önerilerine uyum, antimikrobiyal tedavi başlanmadan önce kültür alınıp alınmadığı, alındı ise alınan kültürün türü, antibiyotik kullanım endikasyonları, kullanılan antimikrobiyal ve bu antimikrobiyal için doz, uygulama yolu, uygulama süresi bilgileri çalışma bilgi formuna kaydedilmiş ve daha sonra bu formlar, antibiyotik kullanımı uygunluk yönünden incelenmiştir. Çalışmada elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programında analiz edilmiştir. Tanımlayıcı veriler; ortalama, standart sapma, sayı ve yüzde olarak sunulmuştur. Verilerin karşılaştırılmasında ki-kare (χ²) testi kullanılmıştır. Çalışma günü 495 yataklı Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi' nde yatan 470 hastadan 18 yaş üstünde olan ve antibiyotik kullanan 159 hasta çalışmaya dâhil edilmiştir. Çalışmaya dâhil edilen klinikler dâhili servisler, cerrahi servisler, dâhili yoğun bakım üniteleri ve cerrahi yoğun bakım üniteleridir. Hastaların yattıkları servisler değerlendirildiğinde olguların %32,1' i (n=51) dâhili servislerde, %36,5' i (n=58) cerrahi servislerde, %16,4' ü (n=26) dâhili yoğun bakım ünitelerinde, %15,1' i (n=21) cerrahi yoğun bakım üniteleri olarak belirlenmiştir. Antibiyotik kullanım uygunluğu değerlendirildiğinde olguların %86,2' sinde (n=137) antibiyotik kullanımı uygun, %13,8'ninin (n=22) antibiyotik kullanımının uygunsuz olduğu tespit edilmiştir. Olguların antibiyotik başlanma şekilleri değerlendirildiğinde %61,6' nsının (n=98) ampirik, %19,5'ninin (n=31) profilaktik ve %18,9'nunda (n=30) ise kültür sonucuna göre tedaviye başlandığı saptanmıştır. Çalışmaya alınan olguların %33,3'nünden (n=53) enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji konsültasyonu istenmişken, olguların %66,7' nsi (n=106) için konsültasyon istemi yapılmamıştır. Konsültasyon istenen olguların tamamında konsültasyona uyum gösterildiği saptanmıştır. Olgular antibiyotik kullanım uygunsuzluk nedeni açısından incelendiğinde %31,8' inin (n=7) doz uyumsuzluğu, %50' sinde uygulama şeklinde hata olduğu ve %18,2' sinde tedavi süresinin normalden daha uzun olduğu saptanmıştır.Akılcı antibiyotik kullanımı direnç gelişimini önlemek, antibiyotiklerin yan etkilerinden korunabilmek, maliyeti azaltmak ve daha iyi bir sağlık bakımı vermek için önemlidir. Çalışmamız neticesinde de görüldüğü üzere antibiyotik kullanımı doz, süre, endikasyon, uygulama şekli yönünden takip edilmeli, sürveyansa önem verilmeli, gerekli iyileştirmelerin yapılması için düzenli aralıklarda eğitimler planlanmalıdır.

Although antibiotics are among the most commonly used drugs in the world, they are also the most misused. Antibiotic resistance resulting from misusage is one of the biggest threats to public health today. Misusage of antibiotic use leads to ever-increasing antibacterial resistance as well as side effects, treatment failure, morbidity, mortality and an increase on the cost of treatment. The aim of this study was to evaluate the characteristics of antibiotic use at Kahramanmaraş Sütçü İmam University Health Application and Research Hospital.The research has descriptive cross-sectional characteristics. On the day of the study (10.07.2018), all patients who were hospitalized and using antibiotics in the university hospital aged 18 years and older were evaluated for antibiotic use by using point prevalence method. Information regarding age, gender, the service they stayed (26 services were included in the study in total), infectious diseases and clinical microbiology consultation and adaptation to consultation advice were recorded in the study information form and then these forms were examined for conformity. Additional information before antimicrobial treatment included whether cultures were taken and if it was taken, the types of cultures, the indications for antibiotic use, the antimicrobial used, the dose for this antimicrobial, the route of administration, and the duration of administration. Those forms were also examined in terms of congruity of antibiotic use. The date obtained from the study analyzed with SPSS, 22.0. Descriptive data were exhibited with average, standard deviation, numbers and percentages. Chi-square (χ²) test was used for statistical analysis of the data obtained in the study.On the day of the study, 159 hospitalized patients over the age of 18 using antibiotics out of 470 hospitalized patients were included in the study at Kahramanmaraş Sütçü İmam University Health Application and Research Hospital which possesses a 495-bed capacity. Included in the study were the clinics, internal services, surgical services, intensive care units for internal diseases and surgical intensive care units. When the patients' services where they were hospitalized were evaluated, the cases were lined up as follows: 32.1% (n=51) of the patients were in the internal services and 36.5% (n=58) in surgical services, 16.4% (n=26) in intensive care units and 15.1% (n=21) in surgical intensive care units. When the congruity of antibiotic use was evaluated, antibiotic use was found to be congruous in 86.2% (n=137) of the cases, while antibiotic use was incongruous in 13.8% (n=22) of the patients. When antibiotic startup methods of the patients were evaluated, it was found that 61.6% (n=98) were empirical, 19.5% (n=31) were prophylactic and 18.9% (n=30) started to be treated according to results of the culture. While infectious diseases and clinical microbiology consultations were requested in 33.3% (n=53) of the cases, 66.7% (n=106) of the cases did not include a request for consultation. It was determined that all the patients who had been requested for consultation complied with consultations. When the patients were examined for the reason of non-compliance with antibiotic use, it was found that 31.8% (n=7) of them had dose inconformity, 50% had faults in route of administration and 18.2% had a longer treatment time than normal.Proper use of antibiotics is important to prevent the development of resistance, to avoid the side effects of antibiotics, to reduce costs and to provide better health care. It is obvious from the study that antibiotic use should be monitored in terms of dose, duration, indication, method of administration, surveillance should be given importance and training should be planned at regular intervals so that necessary improvements can be realized.