Hasta refakatçilerinin hastane enfeksiyonları hakkında bilgi düzeyleri, tutum ve davranışlarının belirlenmesi

Abstract

Hastane enfeksiyonları, hastanede bulunan hasta, sağlık personeli, refakatçi veziyaretçilerin sağlığını yüksek oranda tehdit eden sağlık hizmetleri ilişkili enfeksiyonlardır.Hastane enfeksiyonlarının oluşmasında ve önlenmesinde hasta refakatçileri önemli bir yeresahiptir. Bu tanımlayıcı ve kesitsel çalışma ile hasta refakatçilerinin hastane enfeksiyonlarıhakkında bilgi durumları ile tutum ve yaklaşımlarının belirlenmesi amaçlandı.Çalışma, Temmuz 2018– Haziran 2019 tarihleri arasında yürütüldü. Araştırmanın evrenve örneklemini Kahramanmaraş il merkezindeki Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi(KSÜ)'ne bağlı Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi (SUAH) ile Kahramanmaraş İl SağlıkMüdürlüğü Kahramanmaraş Necip Fazıl Şehir Hastanesi (NFŞH) bünyesindeki tıbbi onkolojive hematoloji servisi, enfeksiyon hastalıkları servisi ile palyatif bakım servisinde tedavigörmekte olan hastaların yanında bulunan hasta refakatçileri ile gerçekleştirildi. Araştırma,ulaşılabilen ve araştırmaya katılmayı kabul eden 500 hasta refakatçisi ile tamamlandı.Araştırmada veri toplama aracı olarak `Kişisel Bilgi Formu (KBF)` ve `Hastane EnfeksiyonlarıHakkında Bilgi Tutum ve Yaklaşım Soru Formu` nu içeren bir anket formu kullanıldı.Araştırmanın yapılabilmesi için etik kurul onayı ile kurum izinleri alındı. Toplanan verilerbilgisayar ortamında SPSS 23.0 istatistik paket programları ile değerlendirildi. Araştırımaverilerinin değerlendirilmesinde; sayı ve yüzde dağılımları, tanımlayıcı istatistikler, Ki-Kareanalizi, Pearson Korelasyon analizleri kullanıldı.Araştırmaya katılan hasta refakatçilerinin yaş ortalamasının 40, %20'sinin ise 26-33 yaşaralığında, %57.6'sının kadın, %71.6'sının evli ve %26.2'sının öğrenim durumlarının lisedüzeyinde olduğu belirlendi. Hasta refakatçilerinin refakat ettikleri hastaların %49.4'ününkanser ve %20.6'sının enfeksiyon tanılarıyla yattığı, refakatçilerin %62.0'sinin hastaya refakateden bir kişi olduğu ve refakatçilerin ortalama 12 gün hastaya refakat ettikleri saptandı.Refakatçilerin; %40.2'sinin hastane enfeksiyonlarını bildikleri ancak %54.2'sinin hastaneenfeksiyonları ve korunma yolları konusunda bilgi almadıkları ve %80.4'ünün hastaneenfeksiyonu konusunda bilgilerinin yeterli olmadığı saptandı. Refakatçilerin %54'ünün IIIhastasına temas eden hastane tıbbi atıklarını doğru (kırmızı poşete) tıbbi atık kovalarına attıklarıbelirlenirken, %46'sının hastane tıbbi atıklarını yanlış atık kovalarına-poşete (siyah ya da mavipoşet) attıkları ve refakat ettiği hastaya hastane enfeksiyonu bulaşmaması için önlemlere%86.5'inin uyduğu belirlendi. Refakatçilerin eğitim düzeyi ile hastane enfeksiyonları bilgidurumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu (p<0.05) ancak; hastaneenfeksiyonları bilgi durumları ile cinsiyet, medeni durum, çalışma durumu, gelir durumu,refakat edilen hastane ve hasta servisi ile hastayla birlikte yaşama durumu arasında iseistatistiksel olarak anlamlı bir fark (p>0.05) olmadığı belirlendi. Refakatçilerin hasta yanındarefakat ettikleri süre ile hastada hastane enfeksiyonu gelişme durumu arasında anlamlı ilişki(p<0.01) bulunduğu saptanırken, refakatçilerin hastane enfeksiyonuna maruz kalma durumuarasında anlamlı bir ilişki olmadığı (p>0.05) belirlendi.Hasta refakatçileri, hastane enfeksiyonu konusunda bilgilerini yeterli bulmadıkları vehastane enfeksiyonları hakkındaolumlu tutum ve yaklaşım sergiledikleri belirlendi.Anahtar kelimeler: Hastane enfeksiyonları, hasta refakatçisi, bilgi düzeyi, tutum, yaklaşım.

Nosocomial infections are health-related infections that threaten the health status ofpatients, health personnel, companions and visitors. Patient companions play an important rolein the development and prevention of nosocomial infections.This research was carried out in descriptive and cross-sectional design in order todetermine the information states and attitudes and approaches of the patient relatives abouthospital infections.The study was conducted between July 2018 and June 2019 The population of the studyconsists of care services were provided with the patient relatives accompanying the patientswho were being treated in the medical oncology and haematology service, infectious diseasesservice and palliative care service in the Health Research and Application Hospital ofKahramanmaraş Sütçü İmam University, which is located in the city center of Kahramanmaraşand which provides general diagnosis and treatment and care services, and in Necip Fazıl CityHospital of Kahramanmaraş Provincial Health Directorate. The study was completed with 500patients who could be reached and accepted to participate in the study. A questionnaire wasused as a data collection tool in the form of 'Personal Information Form' and 'Knowledge andApproach about Hospital Infections' Questionnaire. In order to carry out the research, thecompany has been granted with the approval of the ethics committee. The collected data wereevaluated with SPSS 23.0 statistical package programs in computer environment. In theevaluation of the data; frequency and percentage distribution, descriptive statistics, Chi-Squareanalysis, Pearson Correlation analysis were used.It has been determined that the average age of the patient companions participating inthe study was 40 years, 20% were in the 26-33 age range, 57.6% were women, 71.6% weremarried and 26.2% were at high school level. It was found that the patients who wereaccompanied by the patient attendants were mostly diagnosed with cancer and infection, usuallyaccompanied by one person, and the attendants accompanied the patient for an average of 12days. It has been determined 40.2% of companions knew about hospital infections; however, it Vhas been detected that 54.2% did not receive information about nosocomial infections andprevention methods, and 80.4% did not have enough information about nosocomial infections.While 54% of companions dispose of hospital medical waste in contact with their patients inthe correct (red bag) medical waste buckets, 46% of them dispose of hospital medical waste inthe wrong waste buckets (black or blue bag) and 86,5% of the companions adhere to themeasures to prevent the hospital infection. There was a statistically significant differencebetween the education level of companions and their knowledge of hospital infections (p<0.05). There was no statistically significant difference (p> 0.05) between the informationstatus of hospital infections and gender, marital status, working status, income status,accompanying hospital and patient service, living with the patient of the companion. Whilethere was a significant relationship (p <0.05) between the duration of hospital-acquiredinfection and companion-accompanying patients, there was no significant relationship betweenthe companion's hospital infection exposure (p> 0.01).The patients' companions were not satisfied with their knowledge about hospitalinfections and they had positive attitude and approach towards hospital infections.Key words: Infection, hospital infections, patient companion, attitude, approach.