Hemodiyaliz hastalarında epikardiyal yağ dokusu miktarı ve aritmi arasındaki ilişki

Abstract

Giriş ve Amaç: Hemodiyaliz (HD) hastalarında aritmi görülme sıklığı artmış olup en sık atriyal fibrilasyon görülmektedir. Böbrek dışı hasta popülasyonunda epikardiyal yağ dokusu miktarının aritmi gelişimi ile yakın ilişkili olduğu bildirilmiştir. Hemodiyaliz hastalarında böyle bir veri bulunmamaktadır. Biz bu çalışmada HD hastalarında epikardiyal yağ dokusu kalınlığı ile aritmi varlığı arasındaki ilişkiyi inceledik.Hastalar ve Metod: Çalışmaya 3 aydan uzun süredir hemodiyalize giren 79 hasta dahil edildi. Epikardiyal yağ dokusu kalınlıkları ekokardiyografik olarak ölçüldü. Hastalara 24 saatlik holter elektrokardiyografi (EKG) takılarak aritmi varlığı araştırıldı. Serum omentin düzeyleri ELISA yöntemiyle ölçüldü.Sonuçlar: Yaş ortalamaları 53,6±15,2 olup , %50.6'sı erkekti. Diyaliz süreleri ortalama 59,8±46,1 ay idi. Hastaların epikardiyal yağ doku kalınlıkları ortalaması 7,2±2,3 mm (3-12) olarak ölçüldü. Epikardiyal yağ doku kalınlığı ile yaş, C-reaktif protein, sol ventrikül arka duvar kalınlığı arasında pozitif korelasyon saptandı. Holter EKG incelemesinde 18 (%22,8) hastada atriyal fibrilasyon tespit edildi. AF saptanan hastalardan 9'u kadın (%50), 9' u erkekti. AF'si olan grup, olmayan grupla karşılaştırıldığında; AF olan grubun hemodiyaliz süresi daha uzun iken, epikardiyal yağ dokusu kalınlıkları ve diğer parametreler açısından anlamlı bir farklılık görülmedi. Ortalama serum omentin düzeyi 161,2±149,4 ng/ml olup omentin düzeyi ile beden kitle indeksi arasında negatif ilişki saptandı, omentin düzeyi ile epikardiyal yağ dokusu arasında korelasyon saptanmadı.Sonuç: Çalışmamızda hemodiyaliz hastalarında epikardiyal yağ dokusu kalınlığı ile aritmi sıklığı arasında bir ilişki saptanmamış olup bu konuda geniş hasta sayılı çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.Anahtar Kelimeler: Kronik böbrek yetmezliği, hemodiyaliz, epikardiyal yağ dokusu, aritmi, omentin

Purpose: The incidence of cardiac arrhythmias is increased in hemodialysis (HD) patients with atrial fibrillation (AF) being the most common form. In patient populations without renal impairment, increased amounts of epicardial adipose tissue were reported to be related to occurrence of arrhythmias. Since, there is no data on the topic concerning chronic HD patients. In this study, we aimed to investigate the possible relationship between epicardial adipose tissue thickness and cardiac arrhythmias in HD patients.Patients and Methods: Seventy-nine patients on maintenance HD for at least 3 months were included in the study. Epicardial adipose tissue thicknesses were measured on echocardiography. Twenty-four-hour holter electrocardiography (ECG) was used to determine the presence of possible arrhythmias. Serum omentin levels were also measured in the patient population by ELISA method.Results: Mean patient age was 53.6±15.2, and 50.6% of them were male. The mean HD vintage was 59.8±46.1 months. Mean thickness for the measured epicardial adipose tissues was 7.2 ± 2.3 mm (3-12). Epicardial adipose tissue thickness was positively correlated with patient age, C-reactive protein levels and left ventricular posterior wall thickness. Holter ECG revealed AF in 18 patients (22.8%), of which 9 were male (50%) and 9 were female. These patients with detected AF had longer HD vintage compared with those without AF. Meanwhile, epicardial adipose tissue thickness and other clinical parameters were not different among the groups. The mean serum omentin level was 161.2 ± 149.4 ng/ml. Serum omentin levels were negatively correlated with body mass indexes, but not with the epicardial adipose thickness of the HD patients.Conclusion: In our study, there was no relationship between epicardial adipose tissue thickness and the frequency of arrhythmias in hemodialysis patients and more patient-numbered studies are needed.KeyWords: Chronic renal failure, hemodialysis, epicardial adipose tissue, arrhythmia, omentin