Akut gastroenterit tanısı ile hastaneye yatan çocuk hastalarda etkenlere göre klinik ve laboratuvar bulgularının karşılaştırılması

Abstract

Amaç: Gastroenteritler, önemli bir halk sağlığı sorunudur ve tüm dünyada beş yaşındanküçük çocukların ölümüne neden olur. Gastrointestinal enfeksiyonlar, Türkiye'deki enönemli sağlık sorunlarından birisidir. Bu çalışmanın amacı laboratuar tetkikleri ve klinikparametreleri kullanarak akut gastroenteritlerin (AGE) ayırıcı tanısının yapılıpyapılmayacağını belirlemek ve etkenlere göre laboratuvar parametrelerinin değişipdeğişmeyeceğini araştırmaktır.Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi SağlıkUygulama ve Araştırma Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği'nde 1 Ocak2016 ve 1 Ocak 2019 tarihleri arasında akut gastroenterit tanısıyla yatan 0-17 yaşaralığında olan, ishali 14 gün veya daha kısa süreli olan, etyolojiye yönelik tetkikleriyapılmış olan ve akut faz belirteçlerinden en az ikisi çalışılmış olan vakalar dahil edildi.Hastalar, paraziter AGE'li hastalar ve viral AGE'li hastalar olarak, iki gruba ayrıldı.Hastaların demografik verileri, hastanemizde yattığı ay, mevsim, yaşı, cinsiyeti; klinikbulguları, hastanın genel durumu, dehidratasyon derecesi, kusma durumu, ishal durumu(ishal sayısı günde 6 ve üzeri olması ya da 6'dan az olmasına göre), ishal süresi vehastanede yatış süresi dosyalarından kayıt edildi. Hastaların laboratuvar verileri olarak,hemogram (WBC; White Blood Cell (lökosit sayısı), HGB; hemoglobin, ANS; absolünötrofil sayısı, ALS; absolü lenfosit sayısı, AMS; absolü monosit sayısı, AES; absolüeozinofil sayısı, MCV; Mean Corpuscular Volume (Ortalama eritrosit hacmi) MPV;Mean Platelet Volume (Ortalama trombosit hacmi), PLT: Trombosit sayısı), biyokimya,CRP, idrar tetkikleri ve gaita tetkikleri (adenovirüs antijeni, rotavirüs antijeni ve E.histolytica adezin antijeni) sonuçları alındı. Veriler `SPSS 16.0 for Windows` istatistikpaket programı kullanılarak analiz edildi. Normal dağılıma uyan iki örneklemlerİndependent T Testi, normal dağılım göstermeyen örneklemler için Mann-Whitney UTesti ve niteliksel verilerin analizinde ise Ki-kare Testi kullanıldı. İstatiksel analizsonuçlarında p<0,05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.Bulgular: Çalışmada, paraziter AGE'li grubuna 47, viral AGE'li grubuna 83 vaka dahiledilerek, toplamda 130 hasta incelendi. Cinsiyet açısından aralarında istatistiksel olarakanlamlı bir fark yoktu (p>0,05). Viral AGE'lilerin %74,7'si iki yaşından küçüktü, bufark istatistiksel açıdan anlamlıydı (p=0,000). Paraziter AGE'ler, ağustos ve eylülaylarında; viral AGE'ler ise, aralık ayında daha sık görüldü, bu fark istatistiksel açıdananlamlı değildi (p>0,05). Paraziter AGE'ler en çok yaz mevsiminde; viral AGE'ler iseen çok kış mevsiminde ortaya çıktı. Bu fark istatistiksel açıdan anlamlıydı (p=0,01).Hastaların, genel durumu, dehidratasyon derecesi, günlük ishal sayıları, hastanede yatışsüreleri açısından gruplar arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark yoktu (p>0,05).Viral AGE'li hastalarda, kusma şikâyeti daha çok görüldü, gruplar arasında istatistikselaçıdan anlamlı bir fark vardı (p=0,021). Viral AGE'li vakaların ishalli gün sayıları dahauzundu ve bu fark istatistiksel açıdan anlamlıydı (p=0,031). Paraziter AGE'li vakalarınhemoglobin değerleri, daha yüksekti ve bu istatistiksel açıdan anlamlıydı (p=0,004).Paraziter AGE'li vakaların MPV değerleri daha yüksekti ve bu fark istatistiksel açıdananlamlıydı (p=0,021). Viral AGE'li vakaların ALT ve AST değerleri, belirgin şekildedaha yüksekti ve bu yükseklik istatistiksel açıdan anlamlıydı (ALT için p=0,032, ASTiçin p=0,020). Viral AGE'li vakaların sodyum (Na) değerleri daha yüksekti ve bu farkistatistiksel açıdan anlamlıydı (p=0,026). Viral AGE'li vakaların, klor (Cl) değerleridaha yüksekti ve bu fark istatistiksel açıdan anlamlıydı (p=0,000). Paraziter AGE'livakaların ANS değerleri, daha yüksekti ve bu fark istatistiksel açıdan anlamlıydı(p=0,027). Paraziter AGE'li hastaların CRP değerleri, daha yüksekti ve bu istatistikselaçıdan da anlamlıydı (p=0,000). Vakaların, PLT, WBC, ALS, AMS, AES, üre,kreatinin, K, idrar dansitesi ve idrar pH değerleri arasındaki fark istatistiksel açıdananlamlı değildi (p>0,05).Sonuç: Bu çalışmada, paraziter AGE'li hastalarda, hemoglobin, MPV, ANS, CRPdeğerleri daha yüksek bulunurken; viral AGE'li hastalarda, kusma şikayeti, ishalli günsayısı, ALT, AST, Na ve Cl değerleri daha yüksek bulundu. Paraziter AGE'li vakalar,daha çok yaz mevsiminde görülürken; viral AGE'li vakalar, daha çok kış mevsimindeve sıklıkla 2 yaş altında görülmektedir. Bu çalışma ile kusma şikayeti, ishalli gün sayısı,mevsimsel farklılık ve hemoglobin, ANS, MPV, CRP, ALT, AST, Na ve Cldeğerlerinin, AGE etyolojisini tahmin etmede bize yol gösterebilir olduğu sonucunavarılmıştır.Anahtar kelimeler: Akut gastroenterit (AGE), paraziter akut gastroenterit, viral akutgastroenterit, Kahramanmaraş, çocukSayfa Adedi: 50Danışman: Doç. Dr. Can ACIPAYAM

Objective: Gastroenteritis, is an important public health problem and cause to the deathof childrens who are younger than five years old all over the world. Gastrointestinalinfections, are one of the most important health problems. The aim of this study isresearching the changes in laboratory parameters and determining that can we makedifferential diagnosis for acute gastroenteritis or not with using laboratory tests andclinical parameters.Material and methods: Pediatric patiens hospitalized at Kahramanmaras Sutcu ImamUniversity Medical Faculty Hospital Pediatrics Clinic between 1 january 2016 and 1january 2019 dates with diagnosis of acute gastroenteritis whose ages were between 0-17, diarrheas continued shorter than 14 days, laboratory tests done according toetiology, acute phase reactans studied at least two of them were included to our study.The patients were separated into two groups; patients with parasitic acute gastroenteritisand patients with viral acute gastroenteritis. Patients' demographic datas, the month, theseason hospitalized in, age, sex, clinical findings, general condition of the patient, thedegree of dehidration, vomiting, number of diarrhea in a day (six and more than six orless than six in a day), diarrhea duration and hospitalization duration were recorded intothe system from patients' files. As the patients' laboratory datas, hemogram (WBC,HGB, ANC, ALC, AMC, AEC, MCV, MPV, PLT), biochemistry, CRP, urinalysis andstool tests (adenovirus antigen, rotavirus antigen and E. histolytica adhesin antigen)results were taken. Datas were analized with using `SPSS 16.0 for Windows` statisticalpackage. Independent T test was used for two samples corresponding to normaldistribution. Mann-Whitney U Test was used for two samples not corresonding tonormal distribution. For analizing qualitative datas, was used Ki-kare Test. The resultsof statistical analyzes p<0,05 value was accepted significant.Results: In the study, patients with parasitic acute gastroenteritis' group was 47 cases,patients with viral acute gastroenteritis' group was 83 cases. In total, 130 cases wereresearched. There was no significant difference for sex as statistical (p>0,05). Patientswith viral acute gastroenteritis' %74,7 were younger than 2 years old, this differencewas significant as statistical (p=0,000). Patients with parasitic acute gastroenteritis wereseen more in august and september, patients with viral acute gastroenteritis were seenin december more, there was no significant difference for months as statistical (p>0,05).Patients with parasitic acute gastroenteritis were seen more in summer, patients withviral acute gastroenteritis were seen in winter more. This difference was significant asstatistical (p=0,01). There was no significant difference between two groups for generalcondition of the patient, the degree of dehidration, number of diarrhea in a day,hospitalization duration as statistical (p>0,05). Vomiting was seen more in patients withviral acute gastroenteritis, there was significant difference as statistical between twogroups (p=0,021). Patients with viral acute gastroenteritis' numbers of days withdiarrhea, was longer and this difference was significant as statistical (p=0,031). Patientswith parasitic acute gastroenteritis' hemoglobin values were higher and this wassignificant as statistical (p=0,004). Patients with parasitic acute gastroenteritis' MPVvalues were higher and this was significant as statistical (p=0,021). Patients with viralacute gastroenteritis' ALT and AST values were higher markedly and this wassignificant as statistical (for ALT p=0,032, for AST p=0,020). Patients with viral acutegastroenteritis' Na values were higher and this was significant as statistical (p=0,026).Patients with viral acute gastroenteritis' Cl values were higher and this was significantas statistical (p=0,000). Patients with parasitic acute gastroenteritis' ANS values werehigher and this difference was significant as statistical (p=0,027). Patients with parasiticacute gastroenteritis' CRP values were higher and this was significant as statistical(p=0,000). There was no significant difference as statistical for the patients' PLT, WBC,ALC, AMC, AEC, bun, creatinin, K, urinary density ve urinary pH values (p>0,05).Conclusions: In this study, However patients with parasitic acute gastroenteritis' HGB,MPV, ANC, CRP values were higher; patients with viral acute gastroenteritis'vomiting, number of diarrhea in a day, ALT, AST, Na and Cl values were higher.Although patients with parasitic acute gastroenteritis, were seen more in summer;patients with viral acute gastroenteritis were seen in winter more and most of them wereyounger than 2 years old frequently. This study, shows us that we can use vomitingcomplaint, numbers of days with diarrhea, seasonal difference and HGB, ANC, MPV,CRP, ALT, AST, Na and Cl values for estimating the etiology of AGE.Keywords: Acute gastroenteritis (AGE), parasitic acute gastroenteritis, viral acutegastroenteritis, Kahramanmaras, ChildPage Number: 50Advisor: Assoc. Prof. Dr. Can ACIPAYAM