Metabolik diyet tedavisi alan hastaların annelerinde depresyon ve anksiyete sıklığı ve annelerin demografik özellikleri

Abstract

Metabolik hastalıklar çoğunlukla bir enzimin veya kofaktörünün yokluğundan veya anormalliğinden kaynaklanır, bu da spesifik bir metabolitin birikmesine veya eksikliğine yol açar. Sorumlu metabolitin artması veya azalması akut metabolik dekompansasyona yol açar. Tekrarlayan hastane yatışları gerektirir. Bu durum tetikleyicinin özelliğine göre uygun diyet tedavisi ihtiyacını oluşturmuştur. Mevcut durum bakıcı konumundaki annelerde çok büyük bir yük ve baskı oluşturur.Bu çalışma ile doğumsal metabolik hastalık tanılı hastaların annelerinin depresyon ve anksiyete sıklığının ortaya çıkarılması ve erken tedavisi amaçlanmıştırÇalışmamız Harran Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi metabolizma polikliniğince takipli doğumsal metabolik hastalık tanısı olan diyet tedavisi alan hastalara bakım veren 65 anne ve kontrol grubu olarak Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları servisine yatış verilmiş kronik hastalığı bulunmayan 50 hasta annesi ile prospektif olarak yapıldı. Annelerle yapılan yüz yüze görüşme ile annelere Beck Depresyon ve Beck Anksiyete Envanterleri ve sosyodemografik ölçek uygulandı. Envanterlerde karşılık gelen puana göre depresyon ve anksiyete şiddetleri belirlendi ve demografik özelliklerine(sağlıklı kardeş sayısı, metabolik hastalıklı kardeş sayısı, eğitim durumu, gelir düzeyi, çocuğun nöromotor aktivite durumu,diyetin uygulanış süresi, hastalığın tanısı, çocuğunu sürekli kullandığı ilaç ya da diyete ulaşma zorluğu) göre kıyaslandı.Deney grubundaki annelerin %23,1'inin tanı sürelerinin 1 yılın altında, %13,8'inin 2 yıldır, %10,8'inin 3 yıldır,%12,3'ünün 4 yıldır tanılı olduğu gözlenirken, 5-10 yıl arası tanılı olanlar %15,4 , 10 yıl ve üstü tanılı olanlar %7,7 oranında izlendi.Çalışmamızda deney grubunun %53.9'unda, kontrol grubunun ise %28'inde orta ve ağır şiddette depresyon; deney grubunda %58,5, kontrol grubunda %42 oranında herhangi bir düzey anksiyete varlığı gözlendi. Deney grubunda depresyon ve anksiyeteye sebep olabilecek eğitim seviyesi, maddi durum ve tedavi için şehir değiştirme zorunluluğu, metabolik hastalığın tanısı, annenin bakmakla yükümlü olduğu metabolik hastalık tanılı başka çocuk varlığı gibi faktörlerden sadece nöromotor etkilenim bulunmasının depresyon ve anksiyete üzerinde etkisi tespit edildi. Hem deney hem kontrol grubunda bulunan anneler için depresyon ve anksiyete arasında pozitif yüksek ilişki saptandı.Çalışmamızda metabolik hastalık tanılı anneler ile kontrol grubu arasında anksiyete açısından sınırda istatistiki anlam saptamışken, metabolik hastalık tanılı hastaların annelerde depresyon sıklık ve şiddetinin arttığını saptadık. Sonuç olarak metabolik hastalık tanısı almış hastaların diyet tedavisi uygulayıcı pozisyonundaki annelerin depresyon açısından taranması ve gerekliliğinde yönlendirilmesi, özellikle de nöromotor etkilenim bulunması durumunda, hem bakım veren anneler hem onlardan bakım alan metabolik hastalık tanılı çocuklar için faydalı olacaktır.Anahtar kelimeler: Depresyon, anksiyete, metabolik hastalık, anne, bakıcı

Metabolic diseases are often caused by the absence or abnormality of an enzyme or cofactor, leading to accumulation or deficiency of a specific metabolite. Increased or decreased metabolite responsible causes acute metabolic decompensation. Requires repeated hospitalizations. This created the need for appropriate dietary treatment according to the nature of the trigger. The present situation creates a huge burden and pressure on the mothers in the caregiver position. The aim of this study was to determine the frequency of depression and anxiety of mothers of patients on metabolic diet therapy and early treatment.Our study was conducted prospectively with 65 mothers who were treated with dietary treatment followed by metabolic disease followed by metabolism polyclinic of Harran University Education and Research Hospital and 50 patient mothers who did not have chronic diseases admitted to Kahramanmaraş Sütçü İmam University Health Practice and Research Hospital Child Health and Diseases Department as a control group. Beck Depression and Beck Anxiety Inventory and sociodemographic scale were applied to the mothers through face-to-face interviews. Depression and anxiety severities were determined according to the corresponding score in the inventories and compared to demographic characteristics (the presence of another child with metabolic disease, educational status, income level, neuromotor activity status of the child, duration of diet, diagnosis of the disease, the difficulty of accessing the drug or diet that the child is using continuously)It was observed that the diagnosis period of 23.1% of the mothers in the experimental group was under one year, 13.8% for 2 years, 10.8% for 3 years, 12.3% for 4 years,those diagnosed between 5-10 years were 15.4%, those diagnosed 10 years and over were 7.7%. In our study, 53,9% of the experimental group and 28% of the control group had moderate and severe depression; 58,5% of the experimental group and 42% of the control group had any level of anxiety. Factors that may cause depression and anxiety such as education level, financial status and obligation to change cities for treatment, duration of diagnosis of metabolic disease, neuromotor effect, number of children with metabolic disease that the mother is obliged to look after in the experimental group were examined., Only effects of neuromotor effects on depression and anxiety were determined. For both mothers in both experimental and control groups, a positive high correlation was found between depression and anxiety.In our study, no statistical significance was found between the mothers diagnosed with metabolic disease and the control group in terms of anxiety, but we found that the frequency and severity of depression increased in mothers of patients with metabolic disease. As a result, screening of mothers of patients on metabolic diet therapy for depression and referring them when necessary,especially if there is a neuromotor impairment, will be beneficial both for mothers who provide care and for children diagnosed with metabolic disease receiving care from them.Key words: Depression, anxiety, metabolic disease, mother, caregiver