A Corpus-based comparison of Turkish and English descriptive text with a functional approach

Abstract

ÖZET Dizgeci İşlevsel Dilbilgisi 1930-1950 arasında Firth'in dilbilim çalışmaları ile başlayıp, 1970'lerde Halliday tarafından geliştirilmiştir. Dizgeci İşlevsel Dilbilgisi geleneksel dilbilimin aksine, biçim ve sözdizimi yerine işlev ve anlama önem vermiş, dili cümleler yerine metinler aracılığı ile dilbilgisi kurallarından ziyade kullanımıyla incelemiştir. Dizgeci İşlevsel Dilbilgisi dilde kişilerin kullandıkları sözcüklerin ve o sözcüklerin işlevlerinin gelişigüzel seçilmediğini, tümcelerin taşıdığı anlamın yalnızca dilbilgisel değil, toplumsal, kültürel ya da sosyal etmenlerle değişebileceğini öne sürmüştür. Dili sadece kendi içinde incelemenin yeterli olmadığını, bahsedilen etmenlerle etkileşim sebebiyle bu faktörlerin dil incelemelerinde göz ardı edilmemesi gerektiğini savunmuştur. Bu sebeple dilin incelemesi ancak dilin işlevsel yönü ile yapılabilir (özünlü, 1997:44). Bu çalışmada Halliday'in öne sürdüğü geçişlilik işlevi birbirine denk Türkçe ve İngilizce metinlerden oluşan iki paralel bütünce ile ex-post facto yöntem kullanılarak incelenmiştir. Araştırmada hem niteliksel hem de niceliksel yöntemler kullanılmıştır. Üzerinde çalışılan metinler Türkiye'de yayınlanan ve metinleri hem Türkçe hem İngilizce olarak veren Skyİife dergisinden alınmıştır. Seçilen Türkçe ve İngilizce metinler bilgisayar ortamına aktarılmış, böylece Türkçe ve İngilizce metinlerden paralel bir bütünce oluşturulmuştur. Daha sonra bu metinler geçişlilik işlevine göre bilgisayar ortamında kodlanmış ve metinlerde 44 ayrı işlev bulunmuştur. Her işlevin her metindeki toplam sayısı ve her işlevin bütün metinlerdeki toplam sayısı hesaplanmıştır. Frekansların normlaştırılmasından sonra bulunan değerler, iki dil arasında geçişlilik işlevinin kullanılmasında anlamlı bir farkın olup olmadığını görebilmek için hem nitelik hem de nicelik açısından karşılaştırılmıştır. Veri analizi, bulunan 44 işlevden 36'smın p<05 seviyesinde Türkçe ve İngilizce arasında anlamlı bir fark göstermediğini, geri kalan 8 işlevin ise Türkçe ve İngilizce arasında anlamlı bir fark gösterdiğim* ortaya koymuştur. Sonuçlar niteliksel olarak incelendiğinde bazı metinlerde bazı işlevlerin olmadığı ya da bazı metinlerde bazı işlevlerin diğer metinlerdekinden daha çok olduğu görülmüşse de bunların toplam değere önemli bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir.

ABSTRSACT Systemic Functional Grammar, which grew out of the works of Firth in the years between 30s and 50s, was mainly developed by Halliday. Contrasted with traditional linguistics it is functional and semantic rather than formal and syntactic in orientation. Its object is the text rather than the sentence and its scope is defined by reference to usage rather than grammaticality. In Systemic Functional Grammar system is the theoretical representation of paradigmatic relation contrasted with structure for syntagmatic relations and syntagmatic `orientation is interpreted as the realisation of paradigmatic features (Matthcisscn and Halliday 2001). The important theme in Systemic Functional Grammar is text in context. Language, which is organised as a network of interrelated choice points (a system network), is seen as a resource lor making meaning. Selections from this network arc realised by structures, items, etc. Thus the principle of organisation in language is not structure but choice. The meaning of these structures or items vary due to sociological, cultural and social factors. So, in language studies these factors and the interaction between them should be taken into consideration (Özünlü 1997:44). Systemic Functional Grammar aims at the usage of language and investigates the written or oral texts in their context in order to find out how language is produced and how the usage of language occurs. In this study Halliday's Transitivity System was investigated in two parallel corpora which consisted of Turkish and English aligned texts. With an ex- post facto design approach, it was aimed to describe the present situation using both statistical and descriptive methods. The study was carried out with 1 5 aligned texts in Turkish and English. These texts were all descriptive written texts and chosen from the popular in-flight magazine Skylife which is published in Turkey both in Turkish and English. First, these texts were transformed into computer readable texts in Turkish and English separately so that two parallel corpora, one in Turkish and the other in English, were provided. Then the texts were coded by means of the functions of Transitivity System one by one. 44 Different kinds of functions were identified throughout the texts. The total number of each function in each text and the total number of each function in general were calculated. Afternorming the frequencies, the scores were compared both descriptively and statistically to see whether there were significant differences across the two languages in terms of the functions of Transitivity. The data analysis showed that there is not a significant difference between Turkish and English in terms of 36 functions at p<.05 level. However 8 of the functions, which included Attributive Intensive Process, Attributive Circumstantial Process, the participants Senser, Attributive Phenomenon, Attributive Carrier and Client, and the circumstantials of Cause Reason and Role, displayed significant differences between Turkish and English. When the results were analysed descriptively, it was seen that although some texts did not include some of the functions or some texts had some functions more frequently, these did not lead to a significant difference when compared in total.