Behçet hastalığında otonom sinir sistemi tutulumu varlığının farmakolojik ve pupillometrik yöntemler kullanılarak araştırılması

Abstract

ÖZET Vaskülit yönüyle diabete, demyelinizan karekteri ile de multipl sklerozise benzeyen Behçet hastalığında, tıpkı bu hastalıklarda olduğu gibi otonomik disfonksiyon olabileceği hipotezinden yola çıkılarak göz tutulumu olmayan Behçet hastalarındaki otonom disfonksiyonu, kolay uygulanabilir bir metod olan pupillometrik ve farmakolojik testler kullanılarak araştırılması amaçlandı. Bu amaçla 31 Behçet olgusu ile 41 sağlıklı bireyde otonomik disfonksiyon, `karanlık adaptasyon testi`, `pupil siklus zamanı testi`, `%1'lik fenilefrine sempatik duyarlılık testi`, `%0,05'lik pilokarpine parasempatik duyarlılık testi` gibi pupillometrik ve farmakolojik testler kullanılarak sonuçlar sağlıklı kontrol bireyleriyle karşılaştırılmıştır. Çalışmada kullandığımız sempatik ve parasempatik yolları test eden dört pupiller parametrede Behçet hastalarında kontrol grubuna göre anlamlı patolojik farklılıklar gözlendi. Pupil siklus zamanı testi sonucu Behçet grubunda 1155,8±157 milisaniye olarak bulunurken kontrol grubunda bu süre 919±125 milisaniye idi (p<0,0001). Karanlık adaptasyonu testinde pupil/ iris çapı oranı Behçet grubunda 0,45± 0,09, kontrol grubunda ise 0,56± 0,067 olarak bulundu (p<0,0001). %1'lik fenilefrine dilatasyon cevabı Behçet grubunda 0,9+ 0,5 mm iken kontrol grubunda 0,39± 0,2 mm idi (u= 205, p<0,05). %0,05'lik pilokarpine verilen konstriksiyon yanıtı ise Behçet grubu için 0,75± 0,39 mm, kontrol grubu için ise 0,35± 0,195 mm'dir (u=255, p<0,05). Ayrıca pilokarpine karşı saptanan36 süpersensitivite cevabının hastalık süresi uzadıkça anlamlı olarak arttığı bulundu (p<0,05). Kullanılan 4 parametrenin hepsi ayrı ayrı otonom sinir sistemi bozukluğunu göstermiştir. Pupillometrik yöntemlerle gösterilen otonomik tutulumun hangi anatomik seviyede ve yaygınlıkta olduğunu tayin etmek ancak kalp hızı değişikliği yanıtı, kan adrenalin seviyesi ve sempatik deri cevabı gibi diğer otonom sistem testleriyle karşılaştırmalı olarak gösterilmesinin yanı sıra Magnetik Rezonans Anjiyo ve MRI gibi görüntüleme yöntemlerinin kullanılması ile mümkün olacaktır. Bilgilerimize göre, pupillometrik ve farmakolojik testlerler kullanılarak yapılan bu araştırma Behçet hastalığında hem parasempatik hem de sempatik otonom sinir sistemi tutulumunu açık olarak ortaya koyan ilk çalışmadır.