Farklı turunçgil anaçları üzerine aşılı navelina göbekli portakalının demir (Fe) klorozuna toleransının fizyolojik yönden incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada 8 farklı turunçgil anacı üzerine aşılı Navelina göbekli portakalının yüksek pH'lı koşullarda demir stresine karşı gösterdiği fizyolojik tepkiler belirlenmiştir. Deneme iklim kontrollü büyüme odasında 26oC-20oC gündüz-gece sıcaklığı, 16 saat gün uzunluğu ve %60 nem koşulları sağlanarak yürütülmüştür. İklim odasında Tuzcu 31-31 turuncu, Gou Tou turuncu, Volkameriana, Antalya Kleopatra mandarini, Carrizo sitranjı, Troyer sitranjı, C-35 sitranjı ve Yerli üç yapraklı anaçları üzerine aşılı 1 yaşlı Navelina portakalları modifiye edilmiş besin çözeltisiyle 2 ay büyütülmüştür. Daha sonra demir stresi yaratmak için (-)Fe bitkilerine 10 µM FeEDTA+3 mM NaHCO3 ve 2g/l CaCO3 (pH=7.8); kontrol bitkilerine ise besin solüsyonlarına 100 µM FeEDTA (pH=6) eklenerek 5 ay süreyle uygulanmıştır. Deneme sonunda bitki boyu, yaprak sayısı, bitki taze ağırlığı, demir klorozu skalası, yaprak toplam ve aktif demir konsantrasyonları belirlenmiştir. Yaprak klorofil konsantrasyonu SPAD-502 metre; yaprak gaz değişim parametreleri (fotosentez hızı, stomal iletkenlik, yaprak terleme oranı ve yaprak su kullanım etkinliği) LCA-4 fotosentez ölçüm seti ile ve klorofil ışıma etkinliği ise Fluorpen fluorometresi ile saptanmıştır. Navelina portakalı fidanlarında incelenen bitki boyu, yaprak sayısı, bitki taze ağırlığı, toplam ve aktif demir, fotosentetik parametreler, klorofil ışıma verimi ve SPAD parametrelerinin demir stresi bitkilerinde kontrol grubuna göre azalma gösterdiği belirlenmiş ve kullanılan anaçların tolerans düzeyleri birbirinden farklılık göstermiştir.Elde edilen bulgular sonucunda, Fe stresi bakımından Tuzcu 31-31 ve Gou Tou turunçları üzerine aşılı olan Navelina fidanları çok tolerant; Volkameriana ve Antalya Kleopatra mandarini üzerindekiler orta tolerant; Carrizo sitranjına aşılılar az tolerant; Troyer sitranjına aşılılar duyarlı; C-35 sitranjı ve Yerli üç yapraklı anaçları üzerindekiler ise çok duyarlı olarak saptanmıştır.

In this study, physiological responses of Navelina orange budded on eight different citrus rootstocks were investigated to iron stress under high pH conditions. The experiment was evaluated in a climate-controlled plant growth chamber under 26oC-20oC day-night temperature, 16 hours of photoperiodism and 60% humidity. Navelina oranges grafted on Tuzcu 31-31 sour orange, Gou Tou sour orange, Volkameriana, Antalya Cleopatra mandarin, Carrizo citrange, Troyer citrange, C-35 citrange and Poncirus trifoliate were grown for two months and irrigated with a modified nutrient solution. At the end of this period, 10 µM FeEDTA+3 mM NaHCO3 and 2g/l CaCO3 (pH=7.8) were added to the nutrient solution to mimic an iron chlorosis environment and control plants were irrigated with a nutrient solution containing 100 µM FeEDTA (pH=6) for five months. At the end of the experiment, plant height, leaf number, plant fresh weight, iron chlorosis color scale and leaf total and active Fe concentrations parameters were determined. Chlorophyll concentration was estimated using a portable SPAD-502 meter and chlorophyll fluorescence was measured with a portable fluorometer. Also leaf gas exchange parameters (photosynthetic rate, stomal conductivity, leaf transpiration rate, leaf water use efficiency) were measured using a LCA-4 photosynthesis measurement instrument. With iron stress, plant height, leaf number, plant fresh weight, total and active Fe, leaf gas exchange parameters, chlorophyll fluorescence yield and SPAD values of Navelina seedlings were reduced relative to control plants and tolerance to iron deficiency differed among the rootstocks.As a result, Navelina seedlings budded on Tuzcu 31-31 and Gou Tou sour oranges were found very tolerant; the ones budded on Volkameriana and Antalya Celopatra were mid-tolerant; seedlings budded on Carrizo citrange less tolerant; seedlings budded on Troyer citrange as susceptible and Navelina budded on C-35 citrange and Poncirus trifoliate as very susceptible.