Gonartrozlu hastalarda izometrik ve izotonik egzersiz modellerinin klasik fizik tedavi modaliteleri ile etkinlik bakımından karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Bu çalışma, gonartrozlu hastalarda klasik fizik tedavi modaliteleri uygulaması ile beraber progressif ressistif izometrik ve izotonik güçlendirme egzersizlerinin, sadece fizik tedavi modalitesi uygulanan hastalara göre klinik iyileşme ve günlük yaşam aktiviteleri üzerine etkileri, her iki egzersiz modelinin birbiri ile karşılaştırılması amacıyla yapıldı. ACR kriterlerine göre gonartroz tanısı alan 60 hasta 3 gruba ayrılarak; I. Gruba: hot- pack, kısa dalga diatermi ve TENS uygulandı. II. Gruba: hot-pack, kısa dalga diatermi, TENS, quadriseps ve hamstring grubu kaslar için progressif rezistif izometrik güçlendirme egzersizleri uygulandı. III. Gruba: hot-pack, kısa dalga diatermi, TENS, quadriseps ve hamstring grubu kaslar için progressif rezistif izotonik güçlendirme egzersizleri uygulandı. Değerlendirme kriterleri olarak tedaviden önce, tedaviden sonra ve 3. ay sonunda VAS'a göre ağrı skalası, sabah tutukluğu süresi, 15 metre yürüme zamanı, eklem hareket açıklığı ölçümleri, diz ve uyluk çevresi ölçümleri, quadriseps ve hamstring kas gücü ölçümleri, diz çökme, çömelme, merdiven çıkma ve inme gibi günlük yaşam aktiviteleri, WOMAC anket formu değerlendirilmesi kullanıldı. Tedavi sonrası ve 3. ay kontrollerinde; her üç gruptaki ağrı değerleri, sabah tutukluğu süresi, 15 metre yürüme zamanı, eklem hareket açıklığı, günlük yaşam aktivitelerinde ve WOMAC anket formu değerlendirilmesinde iyileşmeler anlamlıydı (p<0.01). Uyluk çevre ölçümü, quadriseps ve hamstring kas gücü ölçümlerinde I. gruptaki iyileşme anlamlı değildi (p>0.05). II. ve III. gruptaki iyileşmeler ise anlamlıydı (p<0.01). Diz çevresi ölçümleri her üç grupta da anlamlı değildi (p>0.05). Her üç grup karşılaştırıldığında ise; ağrı skalası değerlendirilmesinde II. ve III. gruptaki iyileşmeler I. gruba göre istatiksel olarak daha anlamlıydı (p<0.05). II. ve III. grup arasında anlamlı fark yoktu (p>0.05). 15 metre yürüme zamanı ölçümünde I. grup ile III. grup arasında III. grup lehine anlamlı fark vardı (p<0.05). Eklem hareket açıklığı değerlendirilmesinde II, ve III. gruptaki iyileşmeler I. gruba göre anlamlıydı (p<0.05). Uyluk çevresi ölçümlerinde II. ve III. gruptaki iyileşmeler I. gruba göre anlamlıydı (p<0.05). II. grup ile III. grup arasında ise istatiksel olarak anlamlı fark yoktu (p>0.05). Quadriseps ve hamstring kas gücü ölçümlerinde II. ve III. gruptaki iyileşmeler I. gruba göre daha anlamlıydı (p<0.05). Il.grup ile III. grup arasında hamstring kas gücü artımında III. grup lehine anlamlı fark vardı (p<0.05). Günlük yaşam aktiviteleri değerlendirilmesinde III. gruptaki iyileşme I. ve II. gruba göre anlamlıydı (p<0.05). WOMAC anket formu değerlendirilmesinde II. ve III. grupta I. gruba göre iyileşme anlamlıydı (p<0.05). Diğer klinik parametrelerde gruplar arasında istatiksel olarak anlamlı fark tespit etmedik (p>0.05) mSonuç olarak; semptomatik gonartrozun tedavisinde çoğu analjezik amaçlı fizik tedavi modalitelerinin yanında iyi planlanmış ve takip edilen güçlendirme egzersizlerinin, hastanın yaşam kalitesinde iyileşme, fonksiyonel kapasitesinde artma ve ağrısında azalmaya önemli oranda katkı sağlayacağı, egzersiz tercihi yaparken izotonik egzersiz programının hastalar tarafından daha iyi tolere edildiği ve sonuçlarının nispeten etkin olduğu kanısına vardık. Anahtar Kelimeler: Diz Osteoartriti, fizik tedavi, egzersiz, izotonik, izometrik, rehabilitasyon rv

SUMMARY The aim of this study was to compare application of classic physical therapy modalities in addition with progressive ressistive isometric and isotonic strength exercises with application of only physical therapy modalities on clinical improvement and effects on daily living activities, and to compare exercise models with each other. Sixty patients diagnosed as knee osteoarthritis according to ACR criteria's were divided to three groups. Hot-pack, short wave diatermy and TENS were applied to first group (Group I). Hot-pack, short wave diatermy, TENS, progressive ressistive isometric strength exercises for quadriceps and hamstring group muscles were given to second group (Group II). Hot- pack, short wave diatermy, TENS and progressive ressistive isotonic sterngth exercises were applied to the third group (Group III). Pain scala according to VAS, morning stiffness duration, fifteen meters walking time, range of joint motions, measurements of knee and thigh circumferences, quadriceps and hamstring muscle sterngth assesments, daily living activities like knee down, squat down, climbing stairs up and down and WOMAC questionnaire forms were used as evaluation criterias before and after treatment and three months later. Improvements in pain scores, morning stiffness duration, fifteen meters walking time, range of motion of joints, daily living activities and WOMAC questionarre forms were statistically significant in controls of all groups after treatment and three months later (p<0.01). Improvements in circumference measurements of thigh, quadriceps and hamstring muscles strength assesments in Group I was'nt satistically significant (p>0.05). Improvements in group II and III were found statistically significant (p<0.01). Knee circumference measurement was'nt significant in each group (p >0.05). When we compared three groups according to pain scalas assesments, improvements in group II and III were more statistically significant than group I (p<0.05). There was no significant difference between group II and group III (p >0.05). Fifteen meters walking time assesments showed significant difference between group I and III (p<0.05). Improvement was better in group III. Range of joints motions assesments showed more significant improvements in group II and III than group I (p<0.05). Improvements in circumference measurements of thigh were found statistically significant in group II and III when compared with group I (p<0.05). But there was no statistically significant difference between group II and III (p>0.05). Quadriceps and hamstring muscle strength assesments showed significantly better improvement in group II and III than group I (p<0.05). In hamtring muscle sterngth assesment, group III showed significantly better than group II (p<0.05). There wassignificantly better improvement in daily living activities assesments in group III, when compared with group I and II (p<0.05). Assesments of WOMAC questionnaire forms showed significantly better improvement in group II and III compared with group I (p<0.05). Evaluation of other clinical parameters showed statistically not significant differences between groups (p>0.05). In conclussion, semptomatic treatment of knee osteoarthritis with well planned and controlled strength exercises besides physical therapy modalities that are generally used for analgesia improve lifequality, increase functional capacity and decrease pain of patients. We also conclude that isotonic exercise programs are better tolareted by patients and their results are more effective. Key Words: Knee osteoarthritis, physical therapy, exercises, isotonic, isometric, rehabilitation VI