Abdullah İlâhî`nin Necâtu`l-Ervâh Min Denesi`l-Eşbâh adlı eseri (Metin- inceleme)

Abstract

Abdullah İlâhî, XV. yüzyılda yaşamış önemli bir mutasavvıf ve şairdir. Tasavvufun bu dönemdeki etkin rolü Abdullah İlâhî'yi ve yazdığı eserlerin içeriğini geniş ölçüde etkilemiştir. Gençlik yıllarında tefsir, hadis, fıkıh ilimlerini tahsil ettikten sonra tasavvuf ilmine olan sevgisi, onu çeşitli yerlere seyahat etmeye ve dönemin büyük âlimleri ile görüşmeye sevk etmiştir. Bu seyahatleri ve ilme olan merakı neticesinde Arapça, Farsça ve Türkçe olmak üzere üç farklı dilde pek çok eser kaleme almıştır. Bu çalışmanın konusu ise Abdullah İlâhî'nin hem Farsça hem de Arapça olarak kaleme aldığı Necâtu'l-ervâh min Denesi'l-eşbâh adlı eseridir. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Abdullah İlâhî ve hayatı üzerinde durulmuş; ikinci bölümde Necâtu'l-ervâh'ın nüshaları ve onların şekil özellikleri, dil ve üslûbu ve içerdiği konular incelenmiş; üçüncü bölümde ise Necâtu'l-ervâh'ın tespit edilen nüshaları ile oluşturulan tenkitli metni verilmiştir.

Abdullah Ilahi who lived in the 15th centruy is important sufi and poet. The active role of sufism in this period has greatly influenced Abdullah Ilahi and the contents of his works. In his youth, he collected tafsir, hadith and fıgh sciences. His love for the science of sufism led him to travel to various places and to meet with great scholars of the time. As a result of his travels and curiosity, he wrote many books. Some of these works are Arabic, some of them are Persian and some of them are Turkish. The subject of this study is Necatu'l-ervah min denesi'l-eshbah which was written both in Persian and Arabic by Abdullah Ilahi.The study consists of three parts. In the first chapter, Abdullah Ilahi and his life are emphasized. In the second chapter, the copys and shape features of Necatu'l-ervah, the language and style, and the subjects it contains were examined. In the third chapter, the critical text of Necatu'l-ervah was given.