İntramedüller elektrik stimulasyonu ile angiogenezin artırılması (deneysel çalışma)

Abstract

VI- ÖZET Yedinci günde yapılan değerlendirme parametrelerinin sonuçlarına paralel olarak interfasiküler alandaki oluşan kapiller sayısı yönünden tel ve elektrik ile delik ve elektrik grubu arasında (p=0.021), fibrotik değişimler yönünden de elektrik ve kontrol grubu arasında anlamlı istatistiki fark (p=0.013) izlenmiş olması bize elektriksel uyan ile yapılan anjiogenez modelinin literatürde bilinenin aksine anjiogenez oluşumuna katkıda bulunduğu, anjiogeneze katkısı olsa da özellikle yirmibirinci günde oldukça belirgin olarak gelişen fibrozisin anjiogenezi bloke ettiğini düşündürmektedir. Tüm bu bulgular ışığında yapılabilecek yorum ise tel uygulamasının anjiogenezi uyarmada ortalama elektrik uyarısı kadar başarılı olduğu ve ayrıca fibrozis yapmadığıdır. Endikasyon grubu dahilindeki hastalarda ciddi potansiyel komplikasyonlar oluşturmaksızın relatif olarak ucuz bir yöntem olan tel ile intrameduller anjiogenez uyarısı uygulaması ile başarılı sonuçlar elde edilebilir. Ancak her iki yöntemin kesin başarısını kanıtlamak için kontrol gruplu, çift kör ve çok merkezli çalışmalara ihtiyaç vardır. Ortopedi ve travmatolojide elektrik akımı ile uyan yeni olmamakla beraber bir tedavi seçeneği olarak yerini sağlamlaştırmış değildir. Eksojen elektrik enerjisiyle kemikte normalde bulunan kompleks mekanik elektromekanik ve biyolojik olaylar arasında karmaşık bir ilişki vardır. Kemik yapımının bugüne kadar süregelen anlaşılmamışlığının giderilmesiyle elektrik uyansının kırık ve komplikasyonlannda ve ayrıca kanlanma sorunu olan ekstremitelerde kullanılması söz konusu olmuştur. Kemiğin doğal yapısal potansiyellerinin tanımlanmasının ardından kınk, yaşlılık ve birçok farklı durumlarda bu potansiyellerde meydana gelen değişiklikler araştınlmış ve birçok değişik uyan yöntemi patolojik durumların tedavisinde kullanılmaya başlanmıştır. Tüm yöntemlerin sonuçlan benzer olmakla beraber herbirinin farklı özellikleri,avantaj ve dezavantajlan vardır. Elektrik uyansının farklı yöntemlerinin birbirlerine olan üstünlüklerini ve cerrahi tedaviye üstünlüğünün olup olmadığım gösterebilmek için geniş çaplı çift kör çalışmalara ve bunların mümkün olduğunca prospektif olmasına gerek vardır. Fakat tedavi seçenelderinin uygulanacağı hasta populasyonunun seçilmesindeki güçlük bu tür çalışmalan zorlaştırmaktadır. Bunula beraber tek başına yada diğer tedavi yöntemleriyle kombine kullanımında elektriksel uyan ile tedavinin güvenli bir yöntem olduğu görülmektedir. Bu özellikleriyle ileriye dönük çalışmalar yapılmasını hak etmektedir. 56Unutulmamalıdır ki anjiogenezis iyileşmenin, üremenin ve embriyolojik gelişimin temelidir. Ancak yine de bütün bu çalışmalar önemli bir prensibi göstermiştir. Teknoloji mantık ilkelerinin önüne asla geçmemelidir. 57