Hemodiyaliz hastalarında QT dispersiyonu ve hemodiyaliz tedavisi sırasında QT dispersiyonu değişimi

Abstract

ÖZET HEMODİYALİZ HASTALARINDA QT DISPERSIYONU VE HEMODİYALİZ TEDAVİSİ SIRASINDA QT DİSPERSİYONU DEĞİŞİMİ Kronik böbrek yetmezliği nedeni ile hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda kardiyovasküler problemler sık görülmektedir. Klinik ve deneysel bilgiler; QT interval dispersiyonundaki uzamanın ani kardiyak ölüm ve ventriküler aritmiler gibi geniş bir kardiyak hastalıkla ilişkili olduğunu belirtmektedir. Hemodiyaliz tedavisi sırasında ve hemodiyaliz sonrasında ventriküler aritmi insidansı arttığı bilinmektedir. Bu çalışmada herhangi birz komplikasyon olmayan hemodiyaliz seanslarında diyaliz öncesi ve sonrası QT dispersiyonu ölçüp diyaliz öncesi ve sonrası dönemde elektrolitlerde meydana gelen değişiklik ile ilişkisini araştırmak amaçlandı. Kalp yetmezliği, iskemik kalp hastalığı ve diyaliz tedavisinde hipotansiyon gelişmeyen 30 kronik böbrek yetmezliği olan hasta (16 kadm, 14 erkek, oralam yaş 44,8) çalışmaya alındı. Bütün hastalar haftada 3 kez bikarbonatlı diyalizat ve hemofan halofıber ile diyaliz tedavisi almakta idi. QT İntervali 12 kanallı EKG' de elle ölçülüp maksimum QT, minimum QT, maksimum düzeltilmiş QT ve minimum düzeltilmiş QT ve QT dispersiyonu hesaplandı. QT c dispersiyonu ölçülen maksimum ve minimum QT c arasındaki fark hesaplanarak bulundu. EKG çekimi ile eş zamanlı olarak hastaların serum potasyum, kalsiyum sodyum, klor, BUN, kreatinin konsantrasyonları ölçüldü. QT dispersiyonu, maksimum QT ve minumum QT 62,4 (18,2)' den 90,9 (14,3)' e e ms (p=0.000), 400,7 (38,1)' den 426 (44,5)' e ms (p=0.008) ve 349,2 (37,9)' den 349,7 (35,8)' e ms (p=0.011) uzadı. Serum potasyum, BUN, kreatinin düzeyleri 4,3 34(0.7)' den 3.0 (0.5)' e m Eq / L, 67,4 (23,1)' den 24,9 (1 1)' e mg / L ve 6,1 (2,4)' den 2,6 (1,3)' e mg / L azaldı, serum kalsiyum ise 8,6 (1,1)' dan 10,5 (1,2)' e m Eq / L yükseldi. QT dispersiyonu hemodiyaliz hastalarında normal populasyondan daha uzundu ve hemodiyaliz tedavisi sırasında uzama daha belirgindi. QT dispersiyonu uzaması ve serum elektrolit (K+ ) düzeyinde değişiklik ile önemli bir korelasyon saptandı (p < 0.05). Serum elektrolit değişikliği ve QT dispersiyonu ölçümü arasındaki ilişki serum elektrolitlerinin ventriküler repolarizasyonundaki homojenitenin bozulması açısından tekrar gözden geçirilmesini gerektirmektedir. Sonuç olarak potasyum düzeyinin azalması QT dispersiyonun artması ile ilişkilidir, bu birliktelik kronik böbrek yetmezlikli hastalarda ventriküler aritmi açısından risk faktörü olabilir. 35

SUMMARY QT DISPERSION IN HEAMODIALYSIED PATIENTS AND CHANGE IN THE QT DISPERSION DURING HEAMODIALYSIS Chronic renal failure patients on maintenance hemodialysis have cardiovasculer problems. Clinical and experimental data have shown that prolongation of QT interval dispersion is associated with sudden cardiac death and ventricular arrhythmias in a variety of cardiac disorders. Because a higher incidence of ventricular arrhythmias is described during and after hemodialysis, the aim of this study has been to evaluate the QTc dispersion before and after uncomplicated hemodialysis session and the effect of electrolyte changes between the predialysis and postdialysis phases on these parameters. Thirty chronic uremics (16 women, 14 men, mean age 44,8) without heart failure, ischemic heart disease or dialysis hypotension were selected. All HD patients were on bicarbonate three times weekly with hemophane capillaries. The QT interval was measured manually in each and maximum QT, minimum QT, maximum corrected QT and minimum corrected QT, QT dispersion calculated. The QT dispersion was determined as the difference between the longer and the shorter QTc interval measured on electrocardiogram. Serum concentrations of potassium, calcium, sodium, chloride, BUN and creatinin were measured at the same time as ECG acquisition. QT dispersion, maximum QT and minimum QT, increased from a mean 62,4 (18,2) to 90,9 (14,3) ms (p=0.000), 400,7 (38,1) to 426 (44,5) ms (p=0.008) and 349,2 (37,9) to 349,7 (35,8) ms (p=0.011). Serum potassium, BUN and creatinin decreased 36from 4,3 (0.7) to 3.0 (0.5) m Eq / L, 67,4 (23,1) to 24,9 (1 1) mg / L and 6,1 (2,4) to 2,6 (1,3) mg / L respectively, while serum calcium increased from 8,6 (1,1) to 10,5 (1,2) m Eq/L. QT dispersion was higher in subjects on hemodialysis than normal values, and was significantly increased by haemodialysis.There was significant negative correlation between the QT dispersion increase and serum electrolyte change (K+ level) (p < 0.05). The association between serum electrolyte change and QT measurements might provide new insights into the evaluation of the serum electrolits involved in inhomogeneous ventricular repolarization. It is concluded that, decreases of potassium is related to an increase in QT dispersion value and hence these variable may be risk factors for ventricular arrhythmias in uremic patients. 37