Cerga astrolabı ile yapılan güneş gözlemlerinin analizi ve FK5 sistemi ve güneşin görünen törünge parametrelerinin düzenlenmesine uygulanması

Abstract

Bu çalışmada, Fransa CERGA Gözlemevi astrolabı ile 1978-1982 yılları arasında yapılmış Güneş gözlemleri kullanılarak, dinamik sistem ile FK5 sistemi arasındaki düzeltme terimleri ve Yer' in dolanım parametreleri üzerindeki düzeltme terimleri araştırılmıştır. Bunun için, öncelikle iki sistemin birbirlerine göre olan bağıl hareketlerinin bir dönme hareketi olacağı göz önünde tutularak, iki sistem arasındaki dönmeyi tanımlayan matris oluşturulmuş ve bu matris gök koordinatlarındaki (sağ açıklık ve dik açıklık) küçük değişimler (Aa ve AS ) cinsinden ifade edilmiştir. Daha sonra başvuru sistemi kullanılarak hesaplanan a h ve 5 h değerleri ve gözlenen a g ve 8g değerleri arasındaki (a g - ah ) ve (Sg - Sh ) farkları, kurulan modele konularak iki sistemin birbirlerine göre olan durumları araştırılmış ve bulunan değerlere göre, FK5 sisteminin dinamik sisteme göre bir hareketinin olduğu sonucuna varılmıştır. Bu sonuç modern gözlemler ışığında yapılan analiz sonuçları ile desteklenmiştir. Güneş'in görünen hareketi aslında Yer' in kendi ekseni etrafındaki dönme ve Güneş etrafındaki yörüngesel hareketlerinin sonucu olduğundan, Yer' in dolanım parametreleri de elde edilmiştir. Bu parametrelerin değerlerinin de hata sınırları içerisinde ihmal edilemeyecek büyüklerde olması nedeniyle, bizi, Yer' in düzensiz değişimlerini tanımlayan matematiksel modellerin düzeltme terimlerine ihtiyaç duydukları sonucuna götürmüştür. Anahtar Kelimeler : Başvuru Sistemi, Yıldız Katalogları, FK5 Sistemi, Dönme Parametreleri, Astrolab, Güneş Gözlemleri

In this study, correction terms between the dynamic system and FK5 system and the correction terms on the rotation parameters of the Earth were investigated by the use of the Sun observations made by CERGA observatory, France, between 1978 and 1982. For this purpose, firstly the matrix which defines the rotation between the two systems was established considering that the relative motion of the two systems would be a rotation and this matrix was expressed with respect to each other in terms of the small variations (Aa and A8) in the celestial coordinates (right ascension and declinations). The positions of the two systems with respect to each other were then investigated by introducing into the constructed model the residual between the observed (a0, S0) values and calculated values (ac, Sc) which were calculated by use of the reference systems, and it was concluded that the FK5 system does have a motion relatively to the dynamic system. This result was supported by the result of analyses made in the light of modern observations. Since the apparent motion of the sun is in fact a consequence of the rotation of Earth around its axis and orbital motion around the sun, rotation parameters of Earth were obtained, as well. The fact that the values of these parameters are not negligible compared to the magnitude of the experimental error leads us to conclusion that the mathematical models describing the irregular variations of Earth needs correction terms. Key Wordsi Reference System, Star Catalogs, FK5 System, Rotation parameters, Astrolabe, Sun observations