Varis dışı akut gastroin testinal sistem kanamalarında mortalite ve morbiditeyi etkileyen faktörler

Abstract

ÖZET VARİS DIŞI AKUT ÜST GASTROINTESTINAL SİSTEM KANAMALARINDA MORTALİTE VE MORBİDİTEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Giriş ve Amaç Akut üst GİS (Gastrointestinal sistem) kanaması önemli bir mortalite ve morbidite kaynağıdır. Çalışmamızda varis dışı akut üst GİS kanamalarında mortaliteyi ve morbiditeyi etkileyen faktörleri ve aktif kanayanlarda kanamayı durdurucu girişimle tekrar kanama arasında anlamlı ilişki olup olmadığını araştırmayı amaçladık. Ayrıca mortalite ve morbidite tahmininde kullanılan Rockall risk skorlama sisteminin etkinliğini değerlendirdik. Gereç ve Yöntem Bu çalışma Kasım 1998 ile Ağustos 2003 tarihleri arasında üst GİS kanaması tanısı ile yatırılan hastalar üzerinde retrospektif olarak yapıldı. Hastaların mortalite, tekrar kanama ve cerrahi tedaviye gidiş için risk faktörleri araştırıldı. Hastalar ilk başvuru anında Rockall risk skorlama sistemine göre skorlandırıldı. Bulgular Mortaliteyi etkileyen risk faktörleri; diabet, aktif kanama, 60 yaş üzeri oluş ile eritrosit desteği, BUN ( Kan üre azotu), WBC (lökosit), Htc (Hematokrit), total protein, albumin, sistolik kan basıncı ve Rockall risk skoru arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulundu (PO.05). Cerrahi tedaviye gidişi etkileyen risk faktörleri; Aktif kanama, yattığı dönem içerisinde tekrar kanama geçirenler ile eritrosit desteği, Htc, total protein düzeyi, sistolik kan basıncı ve Rockall risk skoru istatistiksel olarak 40anlamlı bulundu (P<0,05). Yattığı dönem içerisinde tekrar kanama geçirmelerini etkileyen risk faktörleri; kanamayı durdurucu girişim ile eritrosit desteği, total protein düzeyi, sistolik kan basıncı ve Rockall risk skoru istatistiksel olarak yine anlamlı bulundu (P<0,05). Tekrar kanama oranı kanamayı durdurucu girişim yapılanlarda istatistiksel anlamlı olarak daha düşük bulundu (P=0.001). Sonuç Rockall risk skorlama sistemi hem mortalite hem de tekrar kanama riskini değerlendirmede kullanılabilir. Anahtar Kelimeler: Üst Gastrointestinal kanama, Rockall risk skoru, Mortalite 41

SUMMARY THE FACTORS EFFECTING MORTALITY AND MORBIDITY IN ACUTE NONVARICEAL UPPER GASTROINTESTINAL BLEEDING Introduction and Objective Acute upper gastrointestinal bleeding (UGB) is an important cause of morbidity and mortality. We aimed to study factors effecting morbidity and mortality in acute UGB and the relationship between rebleeding and utilization from endoscopic techniques for hemostasis in patients whom active bleeding was observed. We also evaluated the efficacy of Rockall risk scoring system used for estimating morbidity and mortality. Material and Methods The data of patients admitted to Turgut Ozal Medical Center with UGB between November 1998 and August 2003 were analysed retrospectively. Risk factors for rebleeding, mortality and need for surgery were investigated. During admittance risk scoring according to Rockall risk scoring system was performed. Results Statistically significant correlation was observed between risk factors effecting mortality (diabetes, active bleeding, age over 60, blood support, BUN, WBC, Htc, total protein, albumin, systolic blood pressure) and Rockall risk skoring (P<0.05). The risk factors effecting surgical treatment requirement (active bleeding, rebleeding during hospitalisation, need for blood support, Htc, total protein level, systolic blood pressure) were significantly correlated with Rockall risk scoring (P<0.05). The risk factors 42effecting in-hospital rebleeding (endoscopic techniques for hemostasis, blood support, total protein level, systolic blood pressure) were also significantly correlated with Rockall risk scoring (P<0.05). Rebleeding rate found significantly low in patients underwent endoscopic interventions (P=0.001). Conclusion Rockall risk skoring is usefull in predicting both mortality and rebleeding risk. Key Words: Upper Gastrointestinal bleeding, Rockall risk score, Mortality 43