Bipolar 1 bozukluğun sürdürüm tedavisinde lityum, valproat ve karbomazapinin klinik etki ve yan etkilerinin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET BIPOLAR I BOZUKLUĞUN SÜRDÜRÜM TEDAVİSİNDE LİTYUM, VALPROAT VE KARBAMAZEPİNİN KLİNİK ETKİ VE YAN ETKİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Amaç: Lityum, valproat ve karbamazepinin bipolar bozukluğun sürdürüm tedavisinde, hastalığın seyrinde ve atakların önlenmesindeki etkinliklerini ve yan etkilerini karşılaştırmak. Gereç ve yöntem: inönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Turgut özal Tıp Merkezi Psikiyatri Polikliniği ve Acil klinikten, bipolar I bozukluk manik veya mikst atak tanısı ile psikiyatri servisine yatırılan, 18 ile 70 yaşları arasındaki 41 hasta çalışmaya alındı. Hastalar on iki ay süresince izlendi. Çalışmayı tamamlayan 28 hasta değerlendirildi. Hastaneye yatışta, yatış süresince haftada bir ve her poliklinik kontrolünde olmak üzere on iki ay süresince Kısa Psikiyatrik Değerlendirme ölçeği (BPRS), Bech- Rafaelsen Mani ölçeği (BMRS), Hamilton Depresyon ölçeği (HAM-D), Klinik Global İzlenim ölçeği - Şiddet alt ölçeği (CGI-S) ve UKU Yan Etki Derecelendirme Ölçeği uygulandı. Gruplar Kruskal-VVallis Varyans Analizi yapılarak karşılaştırıldı. Bulgular: Değerlendirmeye alınan 28 hastanın 17'si lityum, 6'sı valproat ve 5'i de karbamazepin alıyordu. Üç tedavi grubu arasında yaş, cinsiyet, ilk atak yaşı, çalışma başlangıcındaki hastaneye yatış ve hastaneden çıkış tarihlerindeki BMRS, BPRS, HAM-D, CGI-S, UKU skorları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktaydı, izlem döneminde üç grup arasında ilk atağın oluşmasına kadar geçen süre, atak gün sayısı, hastanede yatış gün sayısı, duygudurum düzenleyici ilaçlara ek olarak alınan antipsikotik ilaç dozu, UKU yan etki ölçeği puanları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu. Valproat alan grupta hiç depresif atak gözlenmedi. İzlem sürecinde sadece karbamazepin tedavisi alan bir hastada özkıyım girişimi oldu. Sonuç: Duygudurum düzenleyici bu üç ilacın klinik etkinlik ve yan etki açısından birinin diğerine belirgin bir üstünlüğü saptanmadı. Anahtar Kelimeler: Bipolar bozukluk, sürdürüm tedavisi, lityum, valproat, karbamazepin. 38

SUMMARY COMPARISONS OF THE CLINICAL EFFECTS AND SIDE EFFECTS OF LITHIUM, VALPROIC ACID AND CARBAMAZEPINE IN MAINTENANCE TREATMENT OF BIPOLAR I DISORDER Aim: Comparing the effects and side effects between lithium, valproat and carbamazepine in the maintenance therapy, in prolong duration of the bipolar disorder and conservative effects against periodic attacks of the disorder. Material and method: We included 41 inpatients whose ages were between 18-70, who applied to psychiatry clinic and emergency department of Inonu University Turgut Ozal Medicine Center and whom have been diagnosed bipolar I manic or mixed disorder. Patients were followed during twelve months. 28 patients were evaluated who completed the study. We applied Brief Psychiatric Rating Scale (BPRS), Bech Rafealson Mania Rating Scale (BRMS), Hamilton Depression Inquiry(HAM-D), Severity Subscale of Clinical Global Impression Scale(CGI-S) and UKU Side Effect Assesment Inquiry at the beginning of the treatment, weekly while they were inpatients and monthly while they were outpatients during 12 months. Each groups were compared by using Kruskal-Wallis Variance Analyse. Results:17 of 28 evaluated patients were receiving lithium, six of them were receiving valproat and five of them were receiving carbamazepine. There was no statistically significancy between each groups among to age, gender, first epizode age of the disorder, BPRS, HDI, CGI-S, UKU scores of initial and dischargement time. There was no statically significancy between each groups among to time to subsequent epizode occurrence, days while in new epizode, inpatient days, adjuvant antipsychotic therapy among mood modulators. And UKU side effect inquiry scores in follow up period. There were no new depressive episodes in patients who were receiving valproat. There was a suicide attempt in one patient who was receiving carbamazepine in follow up period. Conclusion: There was no more superiority among each agents among to their clinical and side effects. Key Words: Bipolar disorder, maintainance treatment, lithium, valproat, carbamazepine. 39