Glukokortikoitlere ikincil osteoporozun önlenmesinde misoprostol kullanımı : deneysel hayvan çalışması

Abstract

ÖZET GLUKOKORTİKOİDLERE BAĞLİ OSTEOPOROZUN ÖNLENMESİNDE MISOPROSTOL KULLANIMI : DENEYSEL HAYVAN ÇALİŞMASİ Giriş ve Amaç : İlaçlara bağlı osteoporozun en sık sebebi uzun süreli glukokortikoid tedavisidir. Günlük 5 mg ve üzeri dozlarda 3 ay gibi kısa bir sürede osteoporoza neden olabilmektedir. GK tedavisinin başlangıcından 1 yıl sonra vertebra kırığı riski %17'Ieri bulmaktadır. Erişkinlerde çeşitli ilaç seçenekleri olmakla beraber, çocuklarda Ca ve D vitamini dışında GBO'dan korunmaya yönelik etkili bir tedavi bulunmamaktadır. Yapılan deneysel çalışmalar PG E'lerin kemik mineral yoğunluğunu artırdığı ve osteoporozu engellediğini göstermiştir. Biz de güvenli, ucuz ve kolay kullanıma sahip olan PG E1 analoğu misoprostolü, GBO'da koruyucu etkinliği daha önce çalışılmadığı için bir hayvan modelinde araştırmayı amaçladık. Gereç ve Yöntem : Sıçanlar 8'er adetlik üç gruba ayrıldıktan sonra 1. grup kontrol grubu olarak belirlendi. Metilprednizolon 28 gün boyunca 2 ve 3. gruba 10 mg/kg dozunda deri altı yolla her gün tek doz şeklinde uygulanırken, misoprostol 3. gruba 200 fig/gün dozunda ağız yolundan bir metal kanül ile doğrudan mideye verildi. Bütün sıçanların çalışma öncesi ve sonunda lumbal vertebra ve femurda kemik mineral yoğunluğu DEXA yöntemi ile ölçüldü ve değerlendirildi. Bulgular : Steroid grubu kontrol grubu ile tedavi sonrası KMY'de azalma yüzdesi açısından karşılaştırıldığında, femur üst uç ve femur diyafizi kemik bölgelerinde belirgin azalma olduğu (p<0.001), femur alt uç bölgesinde de azalma olmakla beraber istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı görüldü (p=0.06). Steroid grubu çalışma öncesi ve sonrası KMY değerleri ile karşılaştırıldığında ise, bütün bölgelerde KMY'de azalma olduğu görüldü (p<0.02). Misoprostol grubu steroid grubu ile tedavi sonrası KMY'de azalma yüzdesi açısından karşılaştırıldığında, tüm kemik alanlarında misoprostol grubunda korunma sağlandığı, ancak bunun sadece femur diyafizini gösteren R3 ilgi alanında istatistiksel olarak anlamlılık gösterdiği saptandı (p<0.05). Misoprostol grubunun çalışma öncesi/sonrası KMY değerleri ve tedavi sonrası KMY'de azalma yüzdesi bakımından kontrol grubu ile karşılaştırılmasında, tüm 69ilgi alanlarında zamanla azalma olmakla beraber istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (p>0.05). Misoprostolün glukokortikoidlere bağlı osteoporozu önleme oranlan, femur üst uç, diyafiz ve alt uç kemik bölgeleri için sırası ile % 69, 80 ve 71 olarak bulunmuştur. Sonuç : Metilprednizolon sıçanlara 10mg/kg/gün dozunda 28 gün süreyle deri altı yolu ile verildiğinde osteoporoz oluşturmaktadır. Misoprostol glukokortikoidlere bağlı osteoporozu özellikle kortikal kemikte önlemektedir. Misoprostolün bu etkisinin insanlarda yapılacak klinik çalışmalarla da gösterilebilmesi, ileride glukokortikoidlere bağlı osteoporozdan korunmada yeni bir alternatif çözüm sağlayabilecektir. Anahtar Kelimeler : Glukokortikoid, osteoporoz, misoprostol SUMMARY THE USE OF MISOPROSTOL IN PREVENTING GLUCOCORTICOID INDUCED OSTEOPOROSIS: EXPERIMENTAL RAT STUDY Introduction and Aim: The most frequent cause of osteoporosis due to drugs is the long term treatment with glucocorticoids. The daily use of 5 mg and above doses may cause osteoporosis in such a short time as 3 months. After one year from the onset of glucocorticoid treatment, the risk of vertebral fracture may reach 17%. Although there are several alternatives for treatment in adults, there is no effective treatment of glucocorticoid induced osteoporosis of children except the calcium and vitamin D suplementation. Experimental studies have shown that PG Es increase the bone mineral density and prevent osteoporosis. We aimed to use a cost effective.secured PG Ei analogue misoprostol which has an easy administration on an animal model as its protective effectiveness has not been studied previously for prevention of glucocorticoid induced osteoposis. Materials and methods: Rats were divided into three groups each having 8 rats. The first group of rats was determined as the control group. During 28 days, methylprednisolon was administered to the 2. and 3. group of rats as 10 mg/kg/d single subcutaneous injection. For the 3. group of rats, misoprostol was administered directly to the stomach orally with a metal canulla as 200 ug/day. Before and after the study, lumbal vertebrae and femur 70

ilgi alanlarında zamanla azalma olmakla beraber istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (p>0.05). Misoprostolün glukokortikoidlere bağlı osteoporozu önleme oranlan, femur üst uç, diyafiz ve alt uç kemik bölgeleri için sırası ile % 69, 80 ve 71 olarak bulunmuştur. Sonuç : Metilprednizolon sıçanlara 10mg/kg/gün dozunda 28 gün süreyle deri altı yolu ile verildiğinde osteoporoz oluşturmaktadır. Misoprostol glukokortikoidlere bağlı osteoporozu özellikle kortikal kemikte önlemektedir. Misoprostolün bu etkisinin insanlarda yapılacak klinik çalışmalarla da gösterilebilmesi, ileride glukokortikoidlere bağlı osteoporozdan korunmada yeni bir alternatif çözüm sağlayabilecektir. Anahtar Kelimeler : Glukokortikoid, osteoporoz, misoprostol SUMMARY THE USE OF MISOPROSTOL IN PREVENTING GLUCOCORTICOID INDUCED OSTEOPOROSIS: EXPERIMENTAL RAT STUDY Introduction and Aim: The most frequent cause of osteoporosis due to drugs is the long term treatment with glucocorticoids. The daily use of 5 mg and above doses may cause osteoporosis in such a short time as 3 months. After one year from the onset of glucocorticoid treatment, the risk of vertebral fracture may reach 17%. Although there are several alternatives for treatment in adults, there is no effective treatment of glucocorticoid induced osteoporosis of children except the calcium and vitamin D suplementation. Experimental studies have shown that PG Es increase the bone mineral density and prevent osteoporosis. We aimed to use a cost effective.secured PG Ei analogue misoprostol which has an easy administration on an animal model as its protective effectiveness has not been studied previously for prevention of glucocorticoid induced osteoposis. Materials and methods: Rats were divided into three groups each having 8 rats. The first group of rats was determined as the control group. During 28 days, methylprednisolon was administered to the 2. and 3. group of rats as 10 mg/kg/d single subcutaneous injection. For the 3. group of rats, misoprostol was administered directly to the stomach orally with a metal canulla as 200 ug/day. Before and after the study, lumbal vertebrae and femur 70bone-mineral-density (BMD) of all rats were measured with DEXA method and evaluated. Findings: Comparison of the percentage of the BMD decrease after the treatment between the steroid group and control group there was a statistically significant decrease in the femur proximal and femur diaphysis zones (p<0.001). We also saw a decrease in femur distal zone which was not statistically meaningful (p=0.06). When steroid group was compared with BMD values before and after the study, there was a decrease in BMD in all zones (p<0.02). Comparison of the percentage of the BMD decrease after the treatment between the steroid group and misoprostol group, at all bone zones of misoprostol group we saw a protective effect, however we only found at femur diaphysis zone this protective effect statistically significant (p<0.05). When we compared the misoprostol group pre-treatment and post-treatment BMD values and with the control group the percentage of BMD decrease after treatment we found a gradual decrease of BMD in related zones which was not statistically significant. The prevention rate of misoprostol in glucocorticoid induced osteoporosis was found as 69%, 80% and 71% for femur proximal, diaphysis and femur distal bone zones. Results: When methylprednisolon is given to rats for 28 days as 10 mg/kg/day subcutaneous injection, osteoporosis develops. Misoprostol prevents glucocorticoid induced osteoporosis especially in cortical bone. The demonstration of this effect in clinical studies may provide an alternative solution for prevention of glucocorticoid induced osteoporosis in the future. Keywords: Glucocorticoid, osteoporosis, misoprostol 71