Melasının değerlendirilmesinde şlempeden kaynaklanan kirliliğin azaltılması üzerine bir çalışma

Abstract

Xlll ÖZET Bu çalışmada şeker fabrikalarında yan ürün olarak üretilen melastan fermantasyon yoluyla alkol üretimi sırsında oluşan şlempeden kaynaklanan kirliliğin azaltılma imkanları incelenmiştir. Bu amaçla yapılan çalışmalar üç bölüm halinde incelenmiştir. Birinci bölümünde melas+fruktoz karışımlarında maya çoğaltma imkanları, ikinci bölümde ise melas+fruktoz kanşımlanmn fermantasyonu ve bazı parametrelerin fermantasyon randımanına etkisi araştırılmıştır. Bu grup deneylerden elde edilen sonuçlar göstermiştir ki belirli oranlardaki melas+fruktoz karışımlarının fermantasyonunda yüksek randımanla alkol üretilebilmektedir. Fermantasyon sırasında oluşan şlempede kirletici oranı daha düşüktür. Bu nedenle melas+fruktoz karışımından alkol üretimi sırasında şlempeden kaynaklanan toplam kirletici miktarında %44.4 oranında bir azalma sağlanabileceği tespit edilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümde ise şlempeden ekstraksiyon yöntemiyle potasyum uzaklaştırılması incelenmiştir. Bu amaçla reaktif olarak 18-Crown-6 taç eter kullanılmış ve ekstraksiyon sonucu şlempe içindeki potasyumun yaklaşık %76 sı taç eterle bağlanarak uzaklaştınlabileceği tespit edilmiştir. Kullanılan taç eterin yaklaşık olarak % 72 si geri kazanılarak tekrar kullanılabilmektedir. Bu çalışmada bulunan sonuçlara dayanılarak, şlempeden kaynaklanan kirliliğin azaltılmasında sade melas yerine melas+fruktoz karışımlarının kullanılmasının uygun bir yöntem olacağı ifade edilebilir. Anahtar kelimeler: melas, fermantasyon, kirlilik.

XIV ABSTRACT This work was aimed at reducing the pollution due to the by-products formed in the production of alcohol from molasses by fementation which are in the turn by products in the production of beet sugar. Investigations for this purpose were carried out in three parts. In the first part of the work, possibilities for producing yeast in molasses-fructose mixtures were investigated. In the second part, fermentation of molasses-fructose mixtures and the influence of some parameters on fermentation yield were studied. The results obtained in these experiments showed that by fermentation of mixtures with certain proportion of molasses and fructose, alcohol can be produced in high yields. The percentage of the contaminants in the residual liqueur of molasses obtained in fermentation, is lower. Thus a 44.4 % reduction was actualized in the overall amount of contaminants originating from the residual liquer of molasses. In the third part of the work, removal of potassium from the waste liqueur was performed by extraction. It was found that approximately 76 % of the potassium in the waste liqueur could be removed by the use of 18-crown-6 ether. 72 % of the crown-ether, on the other hand could be recovered for further use. Based on the result of this work, it may be suggested that, the utilization of molasses + fructose mixture instead of solely molasses is a convenient methot for decreasing the pullition originated from the by-products of molasses fermantation Key words: molasses, fermantation, pollution.