Malatya ve Elazığ illeri çevresinde yayılış gösteren Trigonella L. türlerinin morfolojik özellikleri bakımından araştırılması

Abstract

97 5-ÖZET Bu çalışmada, Malatya ve Elazığ illeri çevresinde yetişen Trigonella L. cinsine ait 18 taksan morfolojik özellikleri bakımından araştırılmıştır. Taksonların morfolojik özellikleri ile ilgili ölçümler toplanan örnekler üzerinde makroskobik ve steromikroskobik olarak yapılmış ve her bir taksonun fotoğrafı çekilmiştir. Her bir taksonun stipul ve çiçek diseksiyonu yapılmıştır. Stipul uzunlukları ilk kez çalışılmış olup taksonlara göre uzunluğu 0,4-1 cm, genişliği ise 0,1-0,3 cm arasında değişmektedir. Türlerin çiçek diseksiyonları birbirinden farklıdır. Alt epidermisten alman kesitlerde stoma indeksleri daha yüksek bulunmuştur. Stoma indeksini hesaplamak için yaprakçıkların alt ve üst yüzeylerinden yüzeysel kesitler alınmış ve mikroskopta incelenmiştir. Birim alana düşen epidermis hücresi ile stoma sayısı Wipple oküler mikrometre kullanılarak tespit edilmiştir. Her bir bitkinin alt ve üst epidermisinden alınan kesitlerin fotoğrafları çekilmiştir. Morfolojik ölçümlerden elde edilen bilgiler küme analizi küme analizi için kullanılmış ve sayısal taksonomik yönden değerlendirilmiştir. Trigonella brachycarpa, Trigonella monspeliaca, Trigonella aurantiaca ve Trigonella coerulescens, kendi içinde bir küme (I. Küme); Trigonella astroites, Trigonella crassipes ve Trigonella lunata, kendi içinde bir küme (II. Küme); Trigonella monantha subsp. monantha, Trigonella monantha subsp noeana, Trigonella plicata, Trigonella orthoceras ve Trigonella foenum-graecum kendi içinde bir diğer küme (IQ. Küme); Trigonella kotschyi, Trigonella velutina ve Trigonella fıscheriana kendi içinde diğer başka bir küme (IV. Küme); Trigonella coelesyriaca ve Trigonella capitata ise herbiri yegane temsilcileri oldukları kümeyi (V. Küme ve VI. Küme); oluşturmaktadır. Anahtar Kelimeler: Trigonella, Fabaceae, morfoloji, stoma indeksi, küme analizi ve sayısal taksonomi.

98 6-SÜMMARY In this study, 18 taxons from Trigonella L. genus growing in districts of Elazığ and Malatya (both cities located in South-Eastern part of Turkey ) were studied with respect to their morphological characteristic. Morphological characteristics were determined both macroscopically and steromicroscopically in addition to pictures taken for each specimen. Also, a flower and stipul dissection of each taxon, was carried out. The determination of stipul length was first carried out in this study. While the length of stipul changed between 0,4-1 cm.,the width was between 0,1=0,3 cm..The flower and stipul dissections of taxons were different from each other. In order to find out the stoma index of each taxon, thin slices were taken from surfaces of both sides of leaves for microscopic observation. The number of epidermis cells and stoma were calculated using a Wipple oculer micrometer. Epidermis slices, taken from both sides of the leaves were pictured.the stoma index of lower epidermis was found to be higher. Information from morphological measures was used for cluster analysis and valued in point of numerical taxonomy. Trigonella brachycarpa, Trigonella monspeliaca, Trigonella aurantiaca and Trigonella coerulescens, belong to cluster one (I. Cluster); Trigonella astroites, Trigonella crassipes and Trigonella lunata, belong to cluster one (II. Cluster); Trigonella monantha subsp. monantha, Trigonella monantha subsp noeana, Trigonella plicata, Trigonella orthoceras and Trigonella foenum-graecum belong to cluster one (HI. Cluster); Trigonella kotschyi, Trigonella velutina, Trigonella fischeriana belong to cluster one (IV. Cluster); Trigonella coelesyriaca and Trigonella capitata forms independent cluster (mainly cluster V. and VI, respectively). Key Words: Trigonella, Fabaceae, morphology, stoma index, cluster analysis and numerical taxonomy.