Bulantı-kusma proflaksisinde kullanılan farklı deksametazon dozlarının serum kortizol düzeyine etkisi

Abstract

7-ÖZET Bulantı Kusma Profilaksisinde Kullanılan Farklı Deksametazon Dozlarının Serum Kortizol Düzeyine Etkisi Amaç: Postoperatif bulantı ve kusma genel anestezi sonrası oldukça sıktır. Hastalarda strese yol açabilir ve cerrahi başarıyı gölgeleyebilir. POBK'nın önlenmesi amacıyla çeşitli perioperatif tedbirler ve medikasyonlar kombine halde kullanılmaktadırlar. Bunlardan birisi de deksametazondur. Antiemetik etkisinin yanında antienflamatuvar etkinliği ve bunun sonucu olarak TNR geçiren hastalardaki postoperatif periorbital ödem ve ekimozu azaltması da cerrah ve hasta açısından oldukça yararlıdır. Steroid kullanımının en önemli yan etkisi adrenal supresyondur. Biz çalışmamızda 2, 4, 8mg intravenöz tek doz olarak kullanılan deksametazonun postoperatif bulantı- kusmayı azaltma ve analjezik özellikleri ile birlikte adrenal bez üzerine etkisini ve bu etkinin süresini, serum kortizol seviyesine bakarak izlemeyi amaçladık. Gereç ve yöntem: Genel anestezi altında total nazal rekonstrüksiyon planlanan ASA I-H grubu, 18-65 yaş arası 40 erişkin olgu çalışmaya alındı. Olgular randomize ve çift kör olarak 4 gruba ayrıldı. İndüksiyondan hemen önce toplam 2 mL olacak şekilde, grup S'e intravenöz serum fizyolojik, grup D2'ye 2 mg deksametazon, grup D4'e 4 mg deksametazon, grup D8'e 8 mg deksametazon yapıldı. Olgulardan bazal değer için operasyondan bir gün önce preoperatif vizit sırasında (tO), indüksiyondan 31ve deksametazon enjeksiyonundan hemen önce (ti), indüksiyon sonrası 2. (t2), 6. (t3), 9. (t4), 12. (t5), 18. (t6), 24. (t7) ve 72, (t8) saatlerde serum kortizol düzeyleri için kan alındı. Her dört gruba da standart olarak anestezi indüksiyomı; tiyopental, vekuronyum,lidokain,ve fentanil ile sağlandı. İdamede tüm gruplarda sevofluran ve remifentanil infüzyonu kullanıldı. Perioperatif ortalama arter basıncı ve kalp hızı, postoperatif bulantı kusma skorları kaydedildi. Bulgular: Demografik özellikler açısından gruplar arasında fark yoktu. Anestezi ve cerrahi süreleri benzerdi. Operasyon sırasında remifentanil infüzyon hızı grup D8'te diğer gruplara göre düşüktü ve bu istatistiksel olarak anlamlıydı (JP = 0.003). Bulantı kusma skorları, grup D8'te her iki zaman aralığında da diğer tüm gruplardan anlamlı olarak düşüktü (P<0.05). VAS açısından gruplar kıyaslandığında grup D8, tüm zamanlarda diğer gruplardan istatistiksel olarak anlamlı düşük çıkarken (P<0.05), grup D4 sadece grup D2'ye kıyasla anlamlı düşüktü (P<0.05). Grup içi değerlendirmede serum kortizol düzeyleri operasyondan önceki değerlerine (t0) göre indüksiyondan değerlendirmede serum kortizol düzeyi grup D2'de diğer gruplara göre t2 döneminde anlamlı olarak yüksekti (P<0.05). Grup içi değerlendirmede serum kortizol düzeyleri operasyondan önceki değerlerine (t0) göre indüksiyondan önce (ti) artmış ancak indüksiyondan 2 saat sonra (t2) arttı. Tartışma: POBK açısından 4 ve 8 mg deksametazon grupları, kontrol grubuna ve 2 mg deksametazon grubuna göre daha etkilidir. İndüksiyon öncesinde verilen 8 mg deksametazon intraoperatif analjezik ihtiyacı belirgin azaltırken, 4 mg deksametazon grubunda hafif derecede olan bu azalma diğer gruplarda olmamıştır. Postoperatif VAS değerleri 8 mg deksametazon verilen grupta belirgin düşmüştür. Gruplardan 4 ve 8 mg deksametazon verilen gruplarda serum kortizol düzeyinde yükselmeler görülmemiştir. Tersine 8 mg deksametazon verilen grupta indüksiyonun 9.-24. saatleri arasında serum kortizol düzeyi belirgin baskılanmıştır. Anahtar kelimeler: POBK, deksametazon, kortizol 32

8.SUMMARY The Effect of Different Dexamethasone Doses Using For Postoperative Nausea and Vomit Prophylaxis on Serum Cortisol Levels Aim: Postoperative nausea and vomit (PONV) is frequent after general anesthesia. PONV can cause stress in patients and mask surgical success. For prevention of PONV combinations of medications and variable perioperative precautions are used. One of them is dexamethasone. Besides its antiemetic effect, its antiinflamatory activity decreases postoperative periorbital edema and ecchymosis and this is very beneficial for patient and surgeon. Most important side effect of steroids is adrenal suppression. In our study we aimed to evaluate effect of single dose of 2,4,8mg dexamethasone on adrenal glands by measuring serum Cortisol levels. Material and methods: 40 patients scheduled for elective total nasal reconstruction under general anesthesia were included to the study. Patients were randomly divided into four groups. Immediately before the induction of anesthesia 2ml serum physiologic to group S, 2mg dexamethasone to group D2, 4mg dexamethasone to group D4, 8mg dexamethasone to group D8 were applied. Blood sampling was performed from patients at preoperative visit day (t0), preinduction (tl), after induction second hour (t2), sixth (t3), ninth hour (t4), twelfth (t5), eighteenth hour (t6), twenty-fourth hour (t7) and seventy-second hour (t8) hours for measurement of serum Cortisol levels. Anesthesia was induced with tiopenthal, vecuronium, 33lidocaine, and fentanyl. And in maintenance sevoflurane and remifentanyl infusions were used. Perioperatively mean arterial pressure, heart rate and nausea vomit scores were recorded. Results: Demographic data, anesthetic and surgical times were similar in groups. Intraoperative remifentanyl infusion rate was significantly lower in group D8 (P = 0.003). Nausea vomit scores were significantly lower than other groups in both time periods in group D8 (P<0.05). When we compare the groups according to VAS, group D8 results were statistically lower than others in all time periods (P<0.05), and only group D4 had significantly lower results than group D2 (P<0.05). In group II serum Cortisol levels were significantly higher than other groups in t2 than t0. Discussion: 8mg and 4 mg dexamethasone groups were more effective than others in prevention of PONV. 8mg dexamethasone decreases intraoperative analgesic demand significantly, 4 mg decreases a little, and treatment with 2 mg dexamethasone had no effect. Postoperative VAS scores were significantly lower in 8 mg group. In 4 and 8 mg groups no increase reported in Cortisol levels. In 8 mg group there was significant suppression in Cortisol levels between nineth and 24. hours of induction Key words: PONV, dexamethasone, Cortisol 34