Paramanyetik kontrast maddelerin merkezi sinir sisteminin eko planar difüzyon ağırlıklı görüntülemesi üzerine etkileri

Abstract

ÖZET P ARAMAN YETİK KONTRAST MADDELERİN MERKEZİ SINIR SİSTEMİNİN EKO PLANAR DİFÜZYON AĞIRLIKLI GÖRÜNTÜLEMESİ ÜZERİNE ETKİLERİ Bu çalışmada, intravasküler paramanyetik kontrast maddelerin eko planar difüzyon ağırlıklı görüntüleme üzerindeki zamana bağlı etkileri ve kontrast madde enjeksiyonu sonrası elde olunan difüzyon ağırlıklı görüntüleme verilerinin tanısal değeri araştırıldı. Çalışma kontrastlı kraniyal inceleme için baş vuran ve inceleme sırasında intrakraniyal patoloji saptanan, 33'ü erkek 30'u kadın toplam 63 hasta üzerinde gerçekleştirildi. Olguların yaşlan 16 ile 74 (ortalama yaş=43.31 yıl SS:17.63 ) arasında değişmekteydi. Olgulara üç kez single-shot ekoplanar DAG uygulandı. Kullanılan b değerleri 0 ve 1000 s/mm2 idi. Bu sekanslar kontrast enjeksiyonundan hemen önce, kontrast enjeksiyonundan hemen sonra ve kontrastlı sekanslar sonrası elde edildi. Kontrast madde olarak toplam doz 0.1 mmol/kg gadodiamid (Gd-DTPA-BMA) (Omniscan, GE Healthcare, ABD) kullanıldı. Her üç sekansda b=0 T2 ağırlıklı ve b=1000 difüzyon ağırlıklı görüntülerde ve ADC haritasında lezyon için SGO, KGO ve ADC karşı normal beyin parankimi için SGO ve ADC değerleri elde edildi. Kontrast enjeksiyonu öncesi ve sonrası elde edilen veriler arasındaki farkın istatistiksel anlamını belirlemek için iki yönlü t- testi kullanıldı. Tüm olgularda toplam 88 adet lezyondan ölçüm yapıldı. Lezyonlar radyolojik tanılarına göre beş gruba ayrıldı. Birinci grup 23 tane intraaksiyal kitle, ikinci grup 1 1 ekstraaksiyal kitle, üçüncü grup 19 enfarkt, dördüncü grup 15 adet parankimal kanama, beşinci grup ise 20 tane demyelinizan lezyondan oluşmakta idi. Ayrıca tüm lezyonlar kontrast tutan ve tutmayan; intraaksiyal ve ekstraaksiyal lezyonlar olarak, ve 52intraaksiyal lezyonlar içerisinde kontrast tutan ve tutmayanlar olmak üzere ayrılarak ek alt gruplar oluşturulmuştur. Grupların hiç birinde SGO ve KGO değerlerinin kontrast öncesi ve sonrası karşılaştırmalarında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı. KÖ-KS1 karşılaştırmasında; tüm olgular birlikte değerlendirildiğinde lezyon tarafında ve karşı taraf normal beyin parankiminde, ekstraaksiyal kitlelerde, tüm kontrast tutan lezyonlarda, tüm intraaksiyal lezyonlarda ADC değerleri açısından istatistiksel olarak anlamlı bir düşüş saptandı. KÖ-KS2 karşılaştırmasında ise ADC değerlerinde anlamlı bir düşüş saptanmadı. Bu çalışma ile paramanyetik kontrast madde enjeksiyonu sonrası erken dönemde yapılan D AG' de ADC değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir düşüşün olabileceği ortaya kondu. Bu nedenle, kontrast madde enjeksiyonu sonrası elde edilen DAG'larda ADC ölçümlerinin doğru sonuç vermesi için bu sekansın olabildiğince geç dönemde yapılması gerekmektedir. 53

SUMMARY EFFECT OF PARAMAGNETIC CONTRAST MATERIAL ON ECHO PLANAR DIFFUSION WEIGHTED IMAGING OF CENTRAL NEURVOUS SYSTEM In this study, we aimed to investigate the time dependent effect of paramagnetic contrast material injection on echo planar diffusion weighted imaging and to determine the influence of contrast material on diagnostic image quality and ADC values. Sixty -three cases (33 men and 30 women) with neurological symptomps were included in the study group. Ages of patients ranged from 16 to 74 years (mean ages: 43.3 years, standart deviation: 17.63 ). All patients were evaluated three times by echo planar diffusion weighted imaging before contrast material injection, just after contrast material injection, and after obtaining the whole contrast enhanced sequences. Diffusion weighted images were obtained with b values of 0 and 1 000 s/mm. The postcontrast images were obtained following intravenous injection of 0.1 mmol gadodiamid (Gd- DTPA-BMA) (Omniscan, Ge Healthcare, ABD ) per kg body weight. Signal to noise and contrast to noise ratios were calculated on every b=0 s/mm2 T2 weighted and b=1000 s/mm2 diffusion weighted images. ADC values were measured on each of three established ADC maps. Signal to noise and ADC values were obtained for each lesion and contrary normal brain tissue. Statistical significance of differences were determined by 2-tailed students t test. Total 88 lesions in 63 patients were evaluated by two radiologist. Lesions were divided into five subgroups according to radiological diagnosis. Subgroups consisted of 23 intra-axial masses, 11 exra-axial masses, 19 infarcts, 15 parenchymal bleedings, 20 demyelinating lesions. The location of lesions (exra-axial or intra-axial) and contrast enhancement patterns were also taken into account while deciding subgroups. 54Signal to noise and contrast to noise ratios did not show statistically significant differance due to contrast material injection in the whole patient group and in any of subgroups. However there was statistically significant decrease on ADC values of lesions and contrary normal brain tissue between the ADC maps obtained before and just after contrast injection when all patient was taken in to account. Additionaly, there was statistically significant decrease of ADC values in the subgroups of extra-axial masses, contrast enhanced lesions and intra-axial lesions. There was no statistically significant differance between the ADC values measured from noncontrast and late enhanced diffusion weighted images. In this study, we found that there would be a decrease in ADC values due to paramagnetic contrast material injection, if diffusion weighted imaging was obtained in early stages. This was followed by subsequent increase of ADC values to the levels of precontrast stage. We recomend to repeat diffusion weighted images if necessary, as late as possible, at the end of whole examination in order to eliminate the effect of contrast material on ADC values. 55