Septerinoplastide intraoperatif deksmedetomidinin postoperatif ağrı ve morfin tüketimine etkisi

Abstract

Septorinoplastide İntraoperatif Deksmedetomidin'in Postoperatif Ağrı ve Morfin Tüketimine Etkisi Amaç: Postoperatif ağrı tedavisinin amacı; hastanın rahatsızlığım en aza indirmek ya da tamamen ortadan kaldırmak, iyileşmeyi kolaylaştırmak, gelişebilecek yan etkileri önlemek ve bunları sağlarken ekonomik olmaktır. Uygulanacak tedavinin kısmen uygulayan kişilerden bağımsız olması, daha az girişimle daha uzun süreli tedavi sağlanması ve hastaya inisiyatif verilmesi tedavide başarıyı artıracaktır. Alfa2 adrenerjik agonistlerin sedasyon yapıcı ve anestetik ihtiyacı azaltıcı etkilerinin olduğu gösterilmiştir. Klinik çalışmalarda alfa2 adrenerjik agonistlerden olan klonidinin postoperatif analjezi sağladığı ve morfinin antinosiseptör etkisini potansiyalize ettiği kanıtlanmıştır. Deksmedetomidin, yüksek selektif alfa2 adrenerjik agonist bir ilaçtır. İnfüzyon şeklinde verildiğinde kolaylıkla kontrol edilebilen sedasyon sağlamaktadır. Beyinde spinal kordda ve lokus seruleusda bulunan alfa2 reseptörlerini aktive ederek solunum depresyonu yapmadan analjezi ve sedasyon oluşturmaktadır. Aynı zamanda perioperatif dönemde deksmedetomidin kullanıldığında hastaların analjezisine ve sedasyonuna katkılarda bulunduğu bildirilmektedir. Çalışmamızda, elektif septorinoplastide intraoperatif dönemde deksmedetomidin infuzyonunun postoperatif dönemde morfin tüketimi, ağrı, sedasyon ve hasta memnuniyeti üzerine etkilerini araştırmayı amaçladık.Gereç ve Yöntem: Genel anestezi altında septorinoplasti operasyonu planlanan 40 olgu çalışmaya dahil edildi. Olgular; deksmedetomidin 1 ug.kg-1'lık yükleme dozu 10 dk'da infüze edildikten sonra 0.2 ug.kg1sa-1 dozunda idame infüzyon yapılan (Grup D, n=20) ve aym miktarlarda serum fizyolojik verilen (Grup K, n=20) olmak üzere randomize çift kör teknikle iki gruba ayrıldı. Her iki grup içinde standart olarak anestezi indüksiyonu; tiyopental sodyum, vekuronyum bromid, lidokain ve fentanil sitrat ile sağlandı. Yeterli kas gevşemesi sağlandıktan sonra olgular uygun endotrakeal tüple entübe edildi. Anestezi idamesinde her iki grupta 1.5 l.dk-1 O2 ve 2.5 l.dk-1 N2O içinde izofluran kullanıldı. Ekstübasyondan sonra her iki infuzyon kesilerek her iki gruba da hasta kontrollü analjezi başlandı. HKA'da yükleme dozu 5 mg, bolus doz 2 mg, kilitli kalma süresi 15 dakika, dört saatlik limit 20 mg olacak şekilde i.v. morfin kullanıldı. Derlenme odasına alındıktan hemen sonra (0. saat), iki, dört, altı ve 24. saatlerde VAS, sedasyon skoru, 24. saatlik morfin tüketim miktarları, hasta memnuniyet skoru, SpO2 değerleri, bulantı-kusma, idrar retansiyonu, kaşıntı ve sonlum depresyonu gibi yan etkiler kaydedildi. Bulgular: Demografik özellikler açısından gruplar arasında fark yoktu. Anestezi ve cerrahi süreleri benzerdi. Postoperatif dönemde 24 saat sonundaki kullanılan toplam morfin miktarı, grup D'de grup K'ya göre % 41 daha az bulundu. VAS ile ölçülen ağrı skorları kontrol grubunda tüm zamanlardaki ölçümlerde daha yüksekti. Grup D'de, postoperatif ikinci saatteki VAS ile ölçülen ağrı skoru başlangıç değerine göre daha az bulundu. Grup K'da postoperatif altıncı ve 24. saatlerdeki VAS ile ölçülen ağrı skorları başlangıç değerine göre daha düşük bulundu. Sedasyon skorları, Grup D'de postoperatif ayılma zamanında (0. saat) kontrol grubuna göre daha yüksekti. Hasta memnuniyet skoru, Grup D'de tüm zamanlarda kontrol grubuna göre daha düşük bulundu. Grup D'de, başlangıç değeri ikinci saate göre daha düşüktü. Kontrol grubunda ise 24. saatteki değer başlangıç değerine göre daha düşük bulundu. Grup D'de postoperatif ikinci ve 24. saatlerdeki oksijen saturasyonları kontrol grubuna göre daha yüksek bulundu. Postoperatif dönemde bulantı ve kusma görülme sıklığı intraoperatif deksmedetomidin infüzyonu verilen grupta 2. saatte kontrol grubuna göre daha düşük bulundu. Her iki grupta solunum depresyonu ve idrar retansiyonuna rastlanılmadı.

The Effects of Intravenously Administered Dexmedetomidine on Postoperative Pain and Morphine Consumption in Patients Undergoing Septorhinoplasty Aim: The purpose of the postoperative pain treatment is to decrease the patient discomfort maximally, to enhance the healing, and to prevent the possible side effects while being economic. Treatment partially independent from the practitioners, much longer duration of treatment with minimal intervention and initiative given to patient increase the success of treatment. Sedative and anesthetic requirement decrease effects of alpha2 adrenergic agonists were shown. In clinical studies, one of the alpha2 adrenergic agonist clonidine's postoperative analgesic effect and enhancement effect of antinociceptive effect of morphine were proved. Dexmedetomidine is the highly selective alpha2 adrenergic agonist drug. It provides controllable sedation when given as an infusion. It causes analgesia and sedation without respiratory depression with activation of alpha2 receptors localized in spinal cord and locus ceruleus. Additionally it was reported that dexmedetomidine when used perioperatively provides adjuvant sedative and analgesic effects. In our study, we aimed to search the effects of dexmedetomidine infusion on postoperative morphine consumption, pain, sedation and patient satisfaction during intraoperative period of elective septorhinoplasty. Materials and Methods : 40 cases undergoing septorhinoplasty with general anesthesia were included into the study. After 1 ug.kg-1 loading dose of dexmedetomidine within 10 minutes. Cases were divided into group D ( n=20, 0.2 ug.kg-1.hr dexmedetomidine infusion ) and group K ( n=20, same amount of serum physiologic infusion ) using double blinded randomization technique. For both of the groups, anesthesia induction was achieved with thiopental sodium, vecuronium bromide, lidocaine and fentanyl citrate intravenously. Cases were intubated with proper endotracheal tube after sufficient muscle relaxation gained. Maintanence of anesthesia was achieved with 1.5 1. min-1 02 and isoflurane within 2.5 l.min-1 N2O for both of the groups. PCA was started for both of the groups after cessation of both infusions and after extubation. For PCA, i.v. morphine was used as 5 mg loading dose, 2 mg bolus dose, 15 min. locked time and 20 mg limit dose within 4 hour. VAS, sedation score, 24 hr morphine consumption amount, patient satisfaction score, Sp02, side effects like nausea-vomiting, urine retention, pruritus and respiratory depression were recorded after taken into the recovery room at 0, 2, 4, 6 and 24. hours. Results: There were no differences between groups according to demographic features. Duration of anesthesia and surgery were similar. It was found that total amount of morphine used within 24 hr in postoperative period was 41 % lower for group D according to group K. Pain scores measured with VAS were higher at all times in group K. Pain score measured with VAS was lower in 2nd hr of postoperation than that of beginning value for group D. Pain score measured with VAS was lower in 6th and 24th hr of postoperative than that of beginning value for group K. Sedation scores were higher in group D at postoperative recovery time ( 0.hr ) than that of group K. Patient satisfaction score was found lower at all time in group D than that of control group. Beginning satisfaction score was lower than 2nd hr in group D. In control group value at 24th hr was lower than beginning value. Oxygen saturation values at postoperative 2nd and 24th hr were higher in group D than that of group K. Frequency of nausea and vomiting in postoperative period was lower at 2nd hr in group D than that of control group. No respiratory depression and urine retention were seen for both of the groups. Discussion: One of the alpha2 adrenergic agonist dexmedetomidine is frequently used agent in operation and intensive care units due to its sedative property. It causes both deep sedation without respiratory depression and analgesia. Because of these properties, we concluded that dexmedetomidine could be used to decrease postoperative pain after major surgical interventions.In our study, we decided that intraoperatvive dexmedetomidine infusion causes decreased postoperative morphine consumption, better pain control, sedation and patient satisfaction in cases undergoing elective septorhinoplasty. Key words: Dexmedetomidine, postoperative pain, patient controlled analgesia, morphine consumption.