Çok kullanılan web tabanlı bibliyografik yönetim programlarının incelenmesi, karşılaştırılması ve yapılabilecek geliştirmeler

Abstract

Bilimsel çalışma üretiminin hızla arttığı, referansların çoğunlukla çevrimiçi veri tabanlarından ve web üzerinden sağlandığı günümüzde referans yönetim programları bilimsel çalışma süreçlerini oldukça kolaylaştırmaktadır. Bu programlar bilimsel çalışmaların eser adı, yazar adı, yayın yılı, yayınevi, dergi adı, ISBN/ISSN vb. gibi künye bilgilerini tek seferde kaydedebilmektedir. Künye bilgilerini atıf sitiline göre biçimlendirme ve biçimlendirilmiş atıf sitilini başka bir atıf sitili ile değiştirme işlemlerini otomatik olarak yapabilmektedir.Bu çalışmada Alexa (alexa.com) reyting bilgilerine göre çok kullanılan 3 programın özellikleri incelenmiş, programların birbirlerine karşı güçlü ve zayıf yönleri kıyaslama yoluyla ortaya çıkarılmış, bilgi ve belge yönetimi yaklaşımı ile yapılabilecek geliştirmeler üzerine öneriler verilmiştir. Web tabanlı bibliyografik yönetim programı kavramının ve tez konusunun anlaşılırlığının sağlanması için gerekli başlıklar tez içerisinde tanımlanmıştır.Çok kullanılan programların belirlenmesinde `çok kullanılan` kıstasına karşılık olarak reyting derecelendirmesi baz alınmıştır. Programların kullanıcılar tarafından elde edilmesi resmi web siteleri kullanılarak gerçekleştiğinden reytinge konu olacak referans noktası olarak her programın resmi web sitesi seçilmiştir. Web sitesi reyting bilgilerini sağlamak için bu konuda akademik çalışmalarda kendisine atıflarda bulunulan `Alexa, Web Traffic Statistics, alexa.com` seçilmiştir (Ansari ve Gadge, 2012). Halihazırda kullanımda olan bütün web tabanlı bibliyografik yönetim programlarının resmi internet sitelerine ait reyting bilgileri bu hizmet üzerinden elde edilip bir tabloda sıralanmış ve sonuç olarak en yüksek reytingi olan üç program seçilmiştir. Uygulanan bu metot sonucu seçilen programlar: EndNote, Mendeley ve Zotero programları olmuştur.Programların inceleme ve kıyaslama usulünün oluşturulması için programlardaki özellikler alt alta sıralanmıştır. Elde edilen özellikler listesi bir tabloya yerleştirilmiş ve tablo içinde incelenen programların tek tek o özelliğe sahip olup olmadığı ve eğer sahipse o özelliğin programda kullanılan ismiyle birlikte belirtilmiştir. Bu sayede program işlevlerine göre inceleme ve kıyaslama metodu ortaya çıkarılmıştır.Bu metot ile hazırlanmış özellikleri kıyaslayan tablolar programların güçlü ve zayıf yanlarını her konu başlığı altında ayrı ayrı göstermektedir. Özellikler denenerek özelliklerin verimliliği ile ilgili açıklamalar yapılmıştır.Sonuç bölümünde program özelliklerinde yapılabilecek geliştirmeler sunulmuştur. İncelemeler, öneriler ve çalışmanın geneliyle alakalı programların hepsine eşit mesafede yaklaşılıp programların kullanım kılavuzları referans alınarak hazırlanmıştır. Bu karşılaştırmanın tamamıyla tarafsız olması amaçlanmış ve bu yönde ilerletilmiştir.Program menülerini geliştirmek ve kullanımı kolaylaştırmak üzere, ana bilim dalı listeleri sunularak, seçilen bilim dalına ait yazar/eser listeleri program sistemine yüklenebilir. Bu sayede bilgi girişlerinde programın sunduğu kelime önerileriyle referans girişi kolaylaşır ve yazım yanlışları önlenebilir. Yanlış ya da eksik künye bilgileriyle eklenmiş referansların kontrolü özelliği programlarda bulunmamaktadır. Referans künye bilgilerinin durumuyla ilgili çeşitli uyarı ve bilgilendirmelerin programlarda bulunması kullanıcı yararına olacaktır.Programların referans girişi yöntemleri, çevrimiçi aramalardan aktarma özellikleri, web tarayıcı eklentileri, pdf dosyalarını içeriye aktarma özellikleri, kaynak önerme özellikleri, referans kütüphanesi gibi özellikleri inceleme bölümünde ele alınarak irdelenmiş, karşılaştırma bölümünce kıyaslanmış ve sonuç bölümünde programların birbirine karşı güçlü veya zayıf olan ve geliştirilebilecek yanlarına değinilmiştir. Değerlendirme ve yorumların tümü objektiflik kriterine bağlı kalınarak gerçekleştirilmiştir.

Nowadays, reference management programs make scientific working processes much easier, where the production of scientific studies is increasing rapidly and references are mostly provided from online databases and via the web. These programs include the title of the scientific work, author name, year of publication, publisher, journal name, ISBN / ISSN and so on. information such as at one time. It is able to automatically process the tag information according to the citation style and replace the formatted citation style with another citation style.In this study, the features of 3 programs which are widely used according to Alexa (alexa.com) rating information have been examined, the strengths and weaknesses of the programs against each other have been revealed by comparison and suggestions have been made on the improvements that can be made with information and document management approach. The titles required for the understanding of the concept of web-based bibliographic management program and the topic of the thesis are defined in the thesis.In order to determine commonly used programs, rating ratings were used as the basis for `commonly used` criteria. Since the acquisition of programs by users is done by using official websites, the official website of each program has been chosen as the reference point to be subject to the rating. Alexa, Web Traffic Statistics, alexa.com, which is referred to in academic studies on this subject, has been chosen to provide website rating information (Ansari and Gadge, 2012). The rating information of the official web sites of all the web-based bibliographic management programs currently in use is obtained from this service and listed in a table and as a result three programs with the highest ratings have been selected. The selected programs were EndNote, Mendeley and Zotero.The features of the programs are listed one by one in order to establish the examination and comparison procedure of the programs. While examining the programs, articles written on these programs, web site reviews and user manuals of the programs were used. The list of features obtained was placed in a table and whether the programs examined in the table had that feature or not, and if so, the name of the feature used in the program. In this way, the examination and comparison method according to the program functions was revealed.The tables comparing the features prepared with this method show the strengths and weaknesses of the programs under each topic separately. Features were tested and explanations were made regarding the efficiency of the features.In the conclusion section, the improvements that can be made in the program features are presented. Examinations, suggestions and programs related to the overall study were prepared with reference to the user manuals of the programs at an equal distance. This comparison is intended to be completely neutral and has been advanced in this direction.In order to improve the program menus and make it easier to use, lists of authors can be submitted to the program system by submitting the main science lists. In this way, reference entries can be made easier with the word suggestions offered by the program and information mistakes can be prevented. The control of references added with incorrect or incomplete information is not included in the programs. It will be in the best interest of the user to include various warnings and information on the status of the reference imprint information in the programs.Reference input methods of the programs, transfer features from online searches, web browser plug-ins, import features of pdf files, features such as source suggestion features, reference library are discussed in the examination section, compared to the comparison section and compared to the strengths and weaknesses of the programs against each other. It is mentioned. All evaluations and interpretations were conducted according to the objective criteria.