Temel eğitimde görev yapan öğretmenlerin sınıf yönetimi öz-yeterlik inançları ve mesleki tutumları (Rize ili örneği)

Abstract

Bu araştırmada; temel eğitimde görev yapan okulöncesi ve sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi öz-yeterlik inançları ile öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelemesi amaçlanmıştır. Araştırmada ayrıca, okulöncesi ve sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi öz-yeterlik inançları ile mesleki tutumları arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada, bu amaç doğrultusunda, öğretmenlerin sınıf yönetimi öz-yeterlik inançları ile mesleki tutumlarının cinsiyetlerine, kıdemlerine, branşlarına, medeni durumlarına ve görev yaptıkları okulun bulunduğu yere bağlı olarak istatistiksel açıdan anlamlı şekilde farklılaşıp farklılaşmadığı sorularına cevap aranmıştır. Ayrıca, öğretmenlerin sınıf yönetimi öz-yeterlik inançlarının istatistiksel olarak mesleki tutumlarından kestirilip kestirilemeyeceği regresyon analizi ile belirlenmeye çalışılmıştır.Araştırma, Rize il merkezi ve ilçelerinde bulunun anaokulu ve ilkokullarda görev yapan 138 okulöncesi öğretmeni ve 323 sınıf öğretmeni olmak üzere toplam 461 öğretmenin gönüllü katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Tepe (2011) tarafından geliştirilen `Okul Öncesi Öğretmenlerin Öz-yeterlik İnançları Ölçeği` ve Çetin (2006) tarafından geliştirilen `Öğretmenlik Mesleği Tutum Ölçeği` olmak üzere iki farklı ölçek kullanılmıştır. Araştırma verileri 2014-2015 eğitim öğretim yılında toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler, SSPS paket programı ile çözümlenmiş, veri çözümlemede aritmetik ortalama, standart sapma, t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır.Araştırma sonucunda, öğretmenlerin sınıf yönetimi öz-yeterlik inançlarının iletişim becerileri ve planlama alt boyutlarında cinsiyetlerine bağlı olarak; öğrenme-öğretme süreci, aile katılımı ve planlama alt boyutlarında ise branş değişkenine bağlı olarak istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Öğretmenlerin öz-yeterlik inançlarının kıdem, görev yaptıkları okulun bulunduğu yer ve medeni durum değişkenlerine bağlı olarak hiçbir alt boyutta istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde farklılaşmadığı gözlenmiştir.Okulöncesi öğretmenleri ile sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının, branş değişkenine bağlı olarak sevgi ve değer alt boyutlarında; cinsiyet değişkenine bağlı olarak ise bütün alt boyutlarda (sevgi, değer ve uyum) istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir. Öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının kıdem, okulun bulunduğu yer ve medeni durum değişkenlerine bağlı olarak hiçbir alt boyutta istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Araştırmada, okulöncesi öğretmenleri ile sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi öz-yeterlik inançlarının, istatistiksel olarak, öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarından kestirilebildiği görülmüştür. Bir başka ifadeyle, öğretmenlerin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının, sınıf yönetimi öz-yeterlik inançları üzerinde belirleyici etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Sözcükler: Sınıf Yönetimi Öz-Yeterlik İnancı, Okul Öncesi Öğretmeni, Sınıf Öğretmeni, Sınıf Yönetimi, Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum

The study aims to explore the self-efficacy beliefs in classroom management and the attitudes of the primary education and preschool teachers towards teaching profession. Furthermore, the relationship between the self-efficacy beliefs and the attitudes of the primary education and preschool teachers was examined. In a similar vein, the study attempts to clarify the questions that whether there is a statistically significant difference between the teachers' classroom management self-efficacy beliefs and professional attitudes in terms of gender, years of experience, branches, marital status and the school settlement. A regression analysis was performed in order to find out whether the professional attitudes of the teachers statistically estimate the classroom management self-efficacy beliefs of the teachers.The participants of the study are selected from primary schools and preschool institutions in Rize, and a total of 461 teachers volunteered for the study, 138 of which were preschool teachers and 323 of which were primary school teachers. The data was collected through two scales; `Self-efficacy Beliefs of Kindergarten Teachers Scale` which was developed by Tepe (2011) and `Teachers' Professional Attitudes Scale` which was developed by Çetin (2006). The data was collected in 2014-2015 academic year. The data was analysed with SPSS using the tests of descriptive statistics, t-test, ANOVA and regression analysis. The results show that there is a statistically significant difference between the genders in terms of the communication skills and planning which was the subscale of teachers' classroom management self-efficacy beliefs. Similarly, the results suggest that there is a statistically significant difference between the branches in terms of the teaching-learning process, parents' participation and planning subscales. However, the results suggest that there is not a statistically significant difference between the results of self-efficacy beliefs of the teachers in terms of experience, school settlement and marital status. The results also indicate that there is a statistically significant difference between the scores of the subscales of attachment and dignity which are classified under the scale of kindergarten and primary school teachers professional attitudes, in terms of branches, and again there is a statistically significant difference between the scores of all the subscales (attachment, dignity and adaptation) in terms of gender. Lastly, there is not a statistically significant difference between the scores of the professional attitudes of the teachers in terms of experience, school settlement and marital status.The study suggests that there is a positive correlational relationship between classroom management self-efficacy beliefs of the primary school and preschool teachers and their attitudes towards teaching profession. In other words, the study indicates that the teachers professional attitudes has a significant effect on their classroom management self-efficacy beliefs. Keywords: Classroom Management Self-Efficacy Beliefs, Preschool Teacher, Primary School Teacher, Classroom Management, Attitudes Toward Teaching Profession.