Okul yöneticilerinin liderlik stillerinin çalışanların motivasyonu üzerindeki etkisi: Rize ili örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı okul yöneticilerinin liderlik stillerinin öğretmenlerin motivasyon düzeyleri ile olan ilişkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda çalışmaya Rize ili ve ilçelerinde görev yapan 480 öğretmen dahil edilmiştir. Verilerin elde edilmesinde anket yöntemi kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen verilerin analizi SPSS paket 20.0 programında tanımlayıcı istatistikler olarak ortalama, standart sapma, yüzde dağılımlar, t testi, ANOVA ve Kruskal Wallis- H testi uygulanarak elde edilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda okul yöneticilerinde bulunan dönüşümcü liderlik stili ve alt boyutları, öğretmen algılamalarına göre etkileşimci liderlikten daha yüksek bulunmuştur. Okul yöneticilerinin liderlik stillerinin öğretmen algılamalarında, demografik özelliklere göre değişmediği, motivasyonların da ise cinsiyet faktörü dışında farklılaşma olmadığı, erkek öğretmenlerin motivasyonlarının daha yüksek olduğu, dönüşümcü ve etkileşimci liderlik stilinin her ikisinin de motivasyonu artırdığı görülmüştür. Ayrıca okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin motivasyon düzeyleri öğretmenlerin bulunduğu ilin ilçelerine göre farklılık göstermektedir. Bununla birlikte öğretmenlerin motivasyon düzeylerinin motivasyonun alt boyutlarında; `Yükselme ve Terfi`, İş Arkadaşlarıyla İlişkiler-Saygınlık` `Yönetici Davranışları`, `Ücret`, `Çalışma Ortamı ve Şartları`, `Gelişme Olanakları ve Kendini Gerçekleştirme`, ` Kararlara ve Yönetime Katılma` da farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.Çalışmanın sonuçlarına dayanarak, kadınlar için iş hayatında ilerleme ve gelişme fırsatı oluşturulup, motivasyonlarının artırılması için hizmet içi faaliyetler ve seminerler düzenlenmesi önerilebilir. Bununla birlikte okul yöneticilerine, örgütte motivasyonun sağlanması için, okul içi veya dışı sportif, sanatsal, eğitsel faaliyetler düzenleyerek çalışanların sosyal ihtiyaçlarını karşılaması önerilebilir. Ayrıca okul yöneticilerinin davranışlarında müdahaleci davranmaması, yapılan işi kolay kolay beğenmemezlik yapmaması, iyi çalışanla kötü çalışanı ayırt edebilmesi, ilerleme ve gelişmeye daha teşvik edici olması önerilebilir.Anahtar Kelimeler: Liderlik, Etkileşimci Liderlik, Dönüşümcü Liderlik, Motivasyon, Okul.

The aim of this study is to examine the relationship between school administrators' leadership styles and teachers' motivation level. For this purpose a total of 480 teachers working in Rize province and districts have been included to the study. Survey method has been used in obtaining the data. Analysis of the data obtained from the study was obtained by applying descriptive statistics as average, standard deviation, percentage distributions, t-test, ANOVA and Kruskal Wallis-H test in the SPSS 20.0 software. As a result of study, transformational leadership style and subscales of school administrators were higher than transactional leadership according to teacher perceptions .It was observed that leadership styles of school administrators in teacher perceptions did not change according to demographic characteristics, there were not any differences in motivation except gender factor, male teachers had higher motivation and both of transformational and transactional leadership styles increased motivation. In addition, school administrators leadership styles and motivation levels of teachers vary according to the province's districts in where teachers live. At the same time, in the subscales of the motivation level of teachers' motivation; it was found to vary in `Promotion`, `Relations with Colleagues-Prestige`, `Manager Behavior`, `Fee`, `Work Environment and Conditions`, `Development Opportunities and Self-Actualization`, `Participation and Decision Management`. As a result of studies, it can be suggested that service training activities and seminars can be arranged to increase the motivation of women by creating progress and development opportunities in business life. At the same time, it can be recommended to school administrators to satisfy the social needs of their employees by organizing sporting, artistic and educational activities inside or outside to provide motivation in the organization. Moreover, it can be suggested that school administrators mustn't treat their employees intrusively, must be satisfied with the work, distinguish good employees and bad employees and be more encouraging in progress and development.Key Words: Leadership, Transactional leadership, Transformational leadership motivation, School.