Malatya Ovası`ndaki (Koyunoğlu-Çilesiz-Karakavak) alüvyal zeminlerin jeo-mühendislik özellikleri

Abstract

ÖZET Yüksek Lisans Tezi MALATYA OVASINDAKİ (KOYUNOĞLU-ÇİLESİZ-KARAKAVAK) ALÜVYAL ZEMİNLERİN JEO-MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ Tolga DEPCİ İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Maden Mühendisliği Anabilim Dalı 109 + ix Sayfa 2002 Danışman : Yrd. Doç.Dr. Ayten ÖNAL Yardımcı Danışman : Yrd. Doç.Dr. Murat KARAKUŞ Bu çalışma Türkiyenin doğusunda yer alan Malatya Ovasındaki alüvyal zeminlerin jeolojik ve jeomühendislik özelliklerinin araştırılması ve incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Malatya Ovası formasyonu bölgede güneyden kuzeye doğru şu anda aktif olmayan akmış nehirlerden kaynaklanan allüvyal çökeller ile kaplıdır. Bu çökeller Kuvaterner yaşlı olup üst seviyeleri çakıllı, alt seviyeleri ise siltli killi zeminleri içermektedir. Çökellerin kalınlığı bölgede farklılık göstermektedir. Bu çökellerin altında Neojen yaşlı Beylerderesi formasyonu vardır. Ova güneyde Yapraklı formasyonu ile sınırlıdır. Bölgenin kuzey kesimlerinde akifer birimler yer almakta olup, bundan dolayı genellikle tarımsal amaçlı kullanılmaktadır. Araştırılan bölge yeni binaların inşaasının yapılması için cazibe kazanmıştır. Bu bölgede binaların inşaatına talep hala artmaktadır. Bu inşaatlar genel olarak siltli killi zeminler üzerine yapılmaktadır. Bu yüzden bölgedeki alüvyal zeminin (Koyunoğlu, Çilesiz, Karakavak lokasyonları) fiziksel, mineralojik ve jeo-mühendislik özelliklerini ortaya koyabilmek için detaylı bir araştırmaya tabi tutulmuştur. Böylelikle; araştırma bulguları binaların hasar değerlendirilmesinde kullanılabilir. Laboratuar deneyleri için 9 adet örselenmemiş ve 6 adet örselenmiş zemin örneği alınmıştır. Bu örneklerin zemin mekaniği laboratuarında, zeminin indeks özellikleri, konsolidasyon ve şişme potansiyelleri, serbest basınç dayanımı ile zeminin mineralojik bileşiminin belirlenmesi için XRD analizlerine tabi tutulmuştur. Sonuçta araştırma bulguları zeminin mineralojik yapısının kil + kalsit + kuvars ve feldispattan oluştuğu göstermiştir. İndeks özelliklerine göre zemin kuru, katı-yan katı grubunda olup orta plastik özelliğe sahiptir. Konsolidasyon deney sonuçlan ise zeminin aşın konsolide ve orta şişme potansiyeline sahip olduğunu göstermiştir. ANAHTAR KELİMLER: Allüvyal zemin, mineraloji, indeks özellikler, Atterberg limitleri, konsolidasyon, şişme, Malatya Ovası

TEŞEKKÜR Bu çalışmanın tez konusu olarak seçiminde, hazırlanmasında ve yürütülmesinde bana yol gösteren ve desteklerini esirgemeyen danışman hocalarım, Sayın Yrd. Doç. Dr. Ayten ÖNAL ve Sayın Yrd. Doç. Dr. Murat KARAKUŞ'a, Çalışmayı İ.Ü.A.F. 2001/64 nolu proje ile maddi açıdan destekleyen İnönü Üniversitesi Araştırma Fonu'na, Tez çalışmasının her aşamasında olumlu yaklaşımlarından dolayı Maden Mühendisliği Bölüm Başkam Sayın Prof. Dr. Musa SARIKAYA'ya, Çalışma boyunca bilgilerinden yararlandığım Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Işık YILMAZ'a, Tezin deneysel çalışmalarının yapılmasındaki yardımlarından dolayı, Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Kamil KAYABALI'na, DSİ 9. Bölge 92. Şube Müdürlüğü (Malatya)'nden İnşaat Mühendisleri Mehmet KARADENİZ, Mehmet ALBOSTAN ve laboratuar teknikerlerine, Tez kapsamında yapılan kimyasal deneylerin yapılmasında ve yorumlanmasındaki yardımlarından dolayı, İnönü Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Yunus Önal ve İnönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Sema ERDEMO?LU'na, Örnek alımı sırasında yardımlarını esirgemeyen sevgili arkadaşım Gökhan ERDEMLİ'ye, Yaşamımın her evresinde olduğu gibi, Yüksek Lisans çalışmamda da bana sabırla katlanan ve desteklerini esirgemeyen AİLEMe, teşekkür ederim. m