Bireysel iş uyuşmazlıklarında Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi

Abstract

Çalışmamızda, bireysel iş uyuşmazlıklardan doğan davalarda Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisini incelemeye çalıştık. Bu çalışma, bireysel iş uyuşmazlıklarında Türk mahkemelerinin hangi koşullarda yetkili olacağı, yetki kurallarının işçiyi koruma amacını yerine getirip getirmediği sorularına cevap aramaktadır. Yabancılık unsuru taşımayan iş uyuşmazlıklarına ilişkin iç hukukumuzdaki yetki kuralları ile yabancılık unsuru taşıyan iş uyuşmazlıklarına ilişkin düzenlenen yetki kurallarının birbiri ile ilişkisini açıklığa kavuşturmaya çalıştık. İşçi ile işveren arasında yetki anlaşması düzenlenip düzenlenemeyeceği, düzenlenebileceği kabul edilirse bunun şartlarını doktrindeki görüşlerle birlikte tespit etmeye çalıştık. MÖHUK ile düzenlenen yetki kurallarının tüm hukuk sistemlerinde zayıf akit taraf olarak kabul edilen işçiyi koruma açısından ne derece yeterli olduğu, yetki kurallarının aşırı yetki niteliği taşıyıp taşımadığı, MÖHUK ile düzenlenen yetki kuralının münhasır yetki kuralı olup olmadığı ve son olarak yabancı bir devlet mahkemesi tarafından iş uyuşmazlığına ilişkin verilmiş bir kararın Türk mahkemeleri nezdinde hangi koşullar altında tanıma ve tenfiz kararına konu olabileceği hakkında doktrindeki görüşleri tespit ettikten sonra mevcut uygulamadaki sorunlara dikkat çekmeye çalıştık. Anahtar Kelimeler: Milletlerarası Usul Hukuku, İş Hukuku, Milletlerarası Yetki, Bireysel İş Sözleşmesi

In our study, we tried to examine the international jurisdiction of Turkish courts in cases arising from individual employment disputes. This study seeks to answer the questions under which conditions the Turkish courts will be competent in individual employment disputes and whether the rules of jurisdiction fulfil the purpose of protecting the employee. We have tried to clarify the relationship between the rules of jurisdiction in our domestic law regarding non-foreign employment disputes and the rules of jurisdiction governing employment disputes bearing foreign element. We tried to determine whether the agreement of jurisdiction can be arranged between the employee and the employer, the conditions of this together with the opinions in the doctrine when it is accepted. The extent to which the rules of jurisdiction regulated by MÖHUK are sufficient to protect the employee, who is considered to be a weak contracting party in all legal systems, whether the rules of jurisdiction are exorbitant jurisdiction, whether the jurisdiction rule regulated by MÖHUK is the exclusive jurisdiction rule and finally an employment disputes by a foreign state court after determining the opinions in the doctrine about the conditions under which recognition and enforcement decisions could be made before the Turkish courts, we tried to draw attention to the problems in the current practice. Keywords: International Civil Procedure Law, Labor Law, International Jurisdiction, Individual Employment Contracts