Yaşlı olgularda kognitif fonksiyon bozukluğunun anestezik ilaç gereksinimi ve derlenme üzerine etkileri

Abstract

Giriş ve amaç: Yaşa bağlı ortaya çıkan SSS değişiklikleri, kognitif fonksiyonlarda azalmaya neden olur. Kognitif bozukluk en sık demans, deliryum veya depresyon gibi farklı klinik sendromlar şeklinde ortaya çıkar. Aynı yaştaki kontrol grubuna göre demanslı olguların uyanık durumda iken Bispektral index (BİS) değerinin daha düşük olduğu bildirilmiştir. Bu durum, kognitif bozukluğu olan olgularda anestezik ajan gereksiniminin farklı olabileceğini düşündürmektedir. Bu çalışma; yaşlı olgularda, kognitif bozukluğun anestezik ajan gereksinimi ve derlenmeye etkilerini araştırmak amacıyla planlandı.Gereç ve yöntem: Etik onay, hasta veya hasta yakınlarından yazılı onam formu alındıktan sonra ASA I-II grubu, 65 yaşın üstünde 62 olgu çalışma kapsamına alındı.Olgulara operasyondan 24 saat önce kognitif fonksiyonlarını değerlendirmek amacıyla MMT uygulandı. MMT skoru ? 25 olanlar grup 1, MMT ? 21 olanlar grup 2 olarak belirlendi.Premedikasyon uygulanmayan olgulara operasyon odasında noninvaziv kan basıncı, elektrokardiyografi, periferik oksijen satürasyonu, vücut ısısı ve BİS monitorizasyonu uygulandı.Tüm olgulara standart anestezi yöntemi uygulandı. Remifentanil infüzyonuna 0.5 mg/kg/dk dozunda başlandıktan 30 sn sonra propofol 0.5 mg/kg bolus uygulandı. Bolus doz sonrasında her 20 sn'de bir sözel uyarı verildi ve uyarılara yanıt alınmayıncaya kadar 20 mg ek doz propofol yapıldı. Bilinç kaybı olunca; 75 mg / kg/ dk propofol infüzyonuna başlandı. Atrakurium 0.6 mg/ kg verilerek 3 dk yüz maskesi ile solunum desteği sağlandı. BİS değeri 45-60 arasında stabil olduktan sonra entübasyon uygulandı. Cerrahi süresince BİS değeri 45-60 arasında tutuldu.Cerrahi bitiminden yaklaşık 15 dk önce İV lornoksikam 8 mg verildi. Propofol ve remifentanil infüzyonu cerrahi alan kapatıldıktan sonra kesildi. Anestezik ajanlar kesildikten sonra hasta ekstübe edilinceye ve sözlü uyarı ile göz açma yanıtı alınıncaya kadar geçen süre kaydedildi.Olguların; OAB, KAH ve BİS değerleri çalışma süresince kaydedildi. İndüksiyondan önce (giriş değeri, T1), indüksiyondan sonra (T2), entübasyondan sonra (T3), anestezi idamesi süresince kaydedilen ortalama değer (T4), ekstübasyondan önce (T5), ekstübasyondan 5 dk sonraki (T6) değerler değerlendirmeye alındı.Operasyon sonrası ağrı, iv meperidin 0.2-0.3 mg/kg ile tedavi edildi. Olgulara operasyondan 1 saat ve 24 saat sonra MMT tekrar uygulandı.Bulgular: Vücut ağırlığı hariç (p=0.023) gruplar arasında demografik veriler açısından istatistiksel olarak anlamlı fark gözlenmedi. MMT skoru her iki grupta da bazal değere göre operasyondan 1 s sonra düşük iken operasyondan 24 s sonra anlamlı olarak yüksekti (p<0.001).BİS değeri anestezinin idame dönemi hariç tüm ölçüm zamanlarında grup 2'de grup 1'e göre düşük seyretti (p<0.05). Hem grup 1 hem de grup 2'de BİS değeri bazal değere göre tüm ölçüm zamanlarında düşüktü (p<0.001)Ortalama propofol indüksiyon dozu ve infüzyon hızı grup 2'de düşük olmasına rağmen istatistiksel olarak anlamlı değildi.Gruplar arasında tüm ölçüm zamanlarında OAB'ı ve KAH değerleri arasında fark yoktu. Grup 1 ve 2'de OAB'ı ve KAH bazal değere göre entübasyon öncesi, entübasyon sonrası ve anestezinin idame döneminde düşük iken (p<0.05), ekstübasyon öncesi ve ekstübasyon sonrası ölçümde farklı değildi.Grupların ekstübasyon zamanları arasında anlamlı fark yokken, sözlü uyaran ile göz açma zamanı grup 2'de daha uzundu (p<0.05)Sonuç: Kognitif fonksiyonu azalmış yaşlı olguların uyanık durumda, anestezi indüksiyonu ve anesteziden derlenme sırasında kontrol olgulara göre daha düşük BİS değerine sahip olduğu gözlendi. Buna bağlı olarak anesteziden derlenme süresinin uzun olduğu saptandı. Ancak, BİS değerindeki düşüklüğün anestezik ajan gereksinimini belirgin olarak etkilemediği sonucuna varıldı.Anahtar kelimeler: Yaşlanma, Kognitif fonksiyon bozukluğu, Yaşlı olgularda anestezi, Mini mental test, BİS, TİVA

Background and aim: Age-related changes in CNS causes decrease in cognitive function. Cognitive dysfunction commonly manifests itself as the clinical syndromes of dementia, delirium or depression. It has been reported that patients with dementia had lower BIS value in the awake state than control group of similar age. This study was designed to investigate the effects of cognitive dysfunction on the requirement of anesthetic agents and recovery in elderly patients.Materials and Methods: After obtaining approval from ethic comittee and written, informed consent, 62 ASA I-II patients over 65 year of age undergoing elective surgery were enrolled in this study. The MMSE was performed to the patients 24 h before surgery for the evaluation of cognitive function. The patients had MMSE score ? 25 were assigned as group 1, while they had MMS score ? 21 were assigned as group 2. All unpremedicated patients received standard anesthetic technique. Thirty second after the beginning of remifentanil 0.5 mg/kg/min, propofol 0.5 mg/kg was administered. An additional propofol 20 mg bolus was given every 20 s until loss of consciousness. Upon loss of consciousness, a propofol infusion was started at 75 mg / kg/ min. BIS value was kept between 45 and 60 during surgery. After discontinuation of anesthetic agents, the times for tracheal extubation and the eye opening with verbal stimuli were recorded. MAP, HR and BIS values were evaluated before the anesthesia induction (baseline value, T1), after the anesthesia induction (T2), after tracheal intubation (T3), mean value recorded during maintenance of anesthesia (T4), before tracheal extubation (T5) and 5 min after tracheal intubation (T6). The MMSE was repeated in all patients at one and 24 h after surgery.Results: There was no statistically significant difference between groups except body weight for demographic datas. In both groups, MMT score was low 1 h after the surgery while it was significantly high 24 h after the surgery when compared with the baseline value (p< 0.001).BIS score was low in group 2 according to group 1 in all measurement times except the duration period of anesthesia in the assesment between groups (p< 0.05). BIS score was low in all measurement times when compared with baseline value in both group 1 and group 2 (p< 0.001).Although the mean induction dose and infusion rate of propofol was low in group 2, it was not statistically significant.There was no difference in MAP and HR values between the groups. In group 1 and group 2, MAP and HR was low before entubation, after entubation and in the during maintenance of anesthesia when compared with baseline values, while they were not different before and after extubation.The extubation time was not significantly different between the groups, but the eye opening time with verbal stimuli was longer in group 2 than group 1 (p<0.05).Conclusion: BIS value was lower for elder patients in the awake state in the terms of anesthesia induction and recovery from anesthesia when compared with control group. The period of recovery from anesthesia was long because of this reason.But we saw that the decrease in BIS value does not affect the need for anesthetic agent.Key words: Elderly, Cognitive disfunction, Anesthesia in elderly, Mini mental test, BIS, TIVA