Türkiye`de kayıtdışı istihdamın belirleyicileri: Teori ve uygulama

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'de kayıtdışı ekonominin bir parçası olan kayıtdışı istihdama ilişkin hem teorik hem de ampirik bir değerlendirmede bulunmak amaçlanmıştır. Bu amaçla çalışmada kayıtdışı istihdamın makroekonomik belirleyicilerini tespit etmek üzere 2006-2018 dönemi itibari ile çeyreklik frekanstaki kayıtdışı istihdam, GSYH, işsizlik, tüketici fiyat endeksi ve vergi gelirleri değişkenlerinden yararlanılmıştır. Değişkenler arasındaki uzun ve kısa dönem dinamikleri ARDL sınır testi yardımıyla tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular seriler arasında uzun dönem ilişkinin var olduğunu göstermektedir. Ayrıca uzun dönem katsayılarının tamamı istatistiksel olarak % 1 düzeyinde anlamlı olup, işsizlik oranı, tüketici fiyat endeksi ve vergi gelirlerinin kayıtdışı istihdam üzerindeki anlamlı etkisini gösteren katsayılar pozitif olarak elde edilmiştir. Diğer taraftan ekonomik büyüme değişkeninin kayıt dışı istihdam üzerindeki etkisini gösteren katsayısı ise negatif bulunmuştur. ARDL modeline dayalı hata düzeltme modeli sonucunda ise kayıtdışı istihdamda meydana gelecek olan kısa dönemli sapmanın, uzun dönemde doğrudan değil de denge üzerinde salınımlar göstererek tekrar denge noktasına yakınsayacağı tespit edilmiştir.

This study is aimed to make both theoretical and empirical assessment of informal employment, which is part of the informal economy in Turkey. For this purpose, in order to determine macroeconomic determinants of unregistered employment, variables such as unregistered employment, GDP, unemployment, consumer price index and tax revenues as of 2006-2018 period were used. Long and short term dynamics between the variables were determined by using ARDL boundary test. The findings show that there is a long term relationship between the series. In addition, all long-term coefficients were statistically significant at 1%, and the coefficients showing the significant effect of unemployment rate, consumer price index and tax revenues on informal employment were positively obtained. On the other hand, the coefficient of economic growth variable showing the effect on informal employment was found to be negative. As a result of the error correction model based on the ARDL model, it was determined that the short-term deviation in unregistered employment would converge to the equilibrium point by showing oscillations on the balance rather than directly in the long term.