`Türk Boğazları`nda Güvenlik sistemleri, mevcut durumda öneriler

Abstract

ÖZET Son zamanlarda Türk Boğazlarındaki deniz trafiği, tehlikeli madde taşıyan tankerler de dahil olmak üzere önemli ölçüde artmıştır. Söz gelimi, 1985-1995 arasında Boğazlardan geçen toplam gemi sayısı % 100'den fazla artış göstermiş, buna paralel olarak, özellikle İstanbul Boğazı 'nda 1995-98 arasında meydana gelen deniz kazaları da 4 misli artmıştır. 2001 yılına gelindiğinde bile kazaların halen devam ettiği gözlenmektedir. Türk Boğazlarında deniz trafiğinin güvenli işleyişi ve deniz kazalarının en aza indirgenmesi amacıyla bugüne kadar yapılmış çalışmaların başında Trafik Ayrım Şemaları göze çarpmaktadır. Bu şemalar Türk Boğazlarındaki suyollarını, aynı karayollarında olduğu gibi, sanal şeritlere ayırıp gemilerin rotalarının kesişmeden güvenli seyir yapabilmeleri için oluşturulmuştur. Ancak uygulamanın işleyişinde, gemilerin beklemesi gibi olumsuz durumların ortaya çıkması Türkiye'yi yeni güvenlik sistemleri arayışına itmiştir. Bunun sonucunda da 2001 yılı içinde uygulanması beklenen Gemi Trafik Yönetim ve Bilgi Sistemi (GTYBS) gündeme gelmiştir. Sözkonusu sistem, Türk Boğazlarında gemi hareketlerinin izlenmesini, gerektiğinde yönlendirilmesi ile kayıt ve denetim altına alınmasını kapsamaktadır. Ayrıca, nitelikli personel ile yürütülmesi düşünülen sistemin, Türk Boğazlarındaki deniz trafiğini tam anlamıyla kontrol altına alması beklenmektedir. GTYBS ile uyumu düşünülen başka bir güvenlik sistemi de Otomatik Tanıma Sistemidir (OTS). Bu sistem, radyo sinyallerini alıp otomatik olarak farklı bir sinyalle yollayarak seyir halindeki gemi ile ilgili tüm seyir verilerini diğer gemilere veya sahile otomatik olarak iletmektedir. OTS, GTYBS operasyon merkezlerindeki ekran bilgilerine ulaşabilme kolaylığı sağlamaktadır. OTS temelde, GTYBS'nin yükünü azaltmak ve güvenliği sağlamada önemli bir destek öğesi amacıyla da düşünülen bir sistemdir. Yapılan planlamalara göre, Türk Boğazlarında ilk olarak GTYBS uygulanacak ardından da OTS devreye girecektir. Yukarıda bahsedilen güvenlik sistemleri bu tez çalışması boyunca olumlu ve olumsuz yönleriyle incelenmiş, Türk Boğazlarının güvenliği açısından gerekli görülen öneriler dile getirilmiştir. iv

ABSTRACT Recently the sea traffic at the Turkish Straits, including the tankers that carry dangereous substances, has enormously increased. For instance, the total number of ships passing through the Straits has an increase between the years 1985-1995 and in parallel with this, the sea accidents have went up 4 times than the amount of accidents in the past at the Istanbul Straits. It's observed even in year 2001, the sea accidents still continue. In order to process the sea traffic in a secure way and minimize the sea accidents, Traffic Separation Schemes was thought as a major work at the Turkish Straits so far. These schemes -likewise in highways- are formed for the ships to navigate safely without intersecting the other ships' routes while separating the waterlines into virtual lanes. However, during the application process some negative conditions, like the delayed ships, have appeared and these conditions compelled Turkey to find new security systems. As a result, Vessel Tracking Management Information System {VTMIS) which is expected to be applied in year 2001, is discussed. This system is concerned to monitor the ship movements within a direction and also to register and inspect them when needed. Moreover, the system which is considered to be carried out with qualified personnel, is also expected to control the sea traffic at the Turkish Straits. Meanwhile there is an another system that is considered to be suitable with VTMIS, called Automatic Identification System (AIS). This system receives the radio signals and automatically transmits a different type of signal of all the navigation data of the navigated ship either to the other ships or to the coast. AIS provides the ease of reaching the monitoring data at VTMIS Operation Centers. Basically AIS is considered to be an important issue in providing the safety and decreasing the responsibility of VTMIS. According to the completed plans, VTMIS will be firstly applied at the Straits and then so AIS will. During this thesis process, the positive and negative aspects of the security systems mentioned above have been examined. Furthermore, the required suggestions were expressed from the point of the security of the Turkish Straits.