Boğaz geçişlerine üzerine: Hazar petrollerinin taşınmasının getireceği yük ve problemin tanımlanması

Abstract

ÖZET Bu tez ile, Hazar Havzası petrollerinin üretinıindeki gelecekte olacak artış miktarının, Türk Boğazlan'na getireceği yük, bu yükün getireceği problemler ve bu problemlerin çözüm önerileri ortaya konmuştur. Türk Boğazlan ve Hazar Havzası'nın coğrafi özellikleri ile Hazar Havzası'nın hukuki statüsü tanımlanmış, Türk Boğazlan'ndan bugün taşman petrol miktarları tespit edilmiş ve somut rakamlar ile geleceğe yönelik tahminler yapılmıştır. Hazar Havzası ülkelerinin petrol rezerv, üretim ve ihraç miktarları incelenmiştir. Hazar Havzası'ndan ihraç edilen ve gelecekte edilecek olan petrolün hangi petrol boru hatları ile bölgeden dışarıya taşındığı/taşınacağı araştırılmış ve petrol boru hatları detaylı olarak incelenmiştir. Türk Boğazlan'm devre dışı bırakmayı amaçlayan by-pass petrol boru hatları ile Bakü- Ceyhan petrol boru hattı incelenmiş, bu hatların inşası ile ilgili senaryolar üretilmiş, Türk Boğazlan'ndan geçen ve gelecekte geçecek olan tanker sayısının tespiti yapılmıştır. Ham petrol ve petrol ürünleri taşıyan gemi trafiğinin Türk Boğazlan'na etkileri ve Türk Boğazlan'nda olmuş kazalar incelenmiş ve kazaların analizi yapılmıştır. Türk Boğazlan'ndan geçiş serbestisinin hukuki boyutu olarak, Montrö Anlaşması, Türk Boğazlan Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü ve 1 Ocak 2004'te yürürlüğe giren Gemi Trafik Yönetim ve Bilgi Sistemi incelenmiştir. Yukanda arz edilen konuların detaylı incelemesinden sonra, Türk Boğazlan'mn emniyeti için alınması gereken önlemler ortaya konulmuştur. ıı

ABSTRACT In this thesis, the predicted oil production increase in the Caspian Sea Region for the future and the dense shipping traffic that this issue shall bring to the Turkish Straits has been studied. The geographical characteristic of the Turkish Straits and Caspian Sea Region together with the legal status of the region has been defined and assumptions regarding the amount of oil that shall be transported through the Straits have been analysed. Azerbaijan, Kazakhstan and Turkmenistan have been considered to be major nation with considerable oil reserves in the region and these nation's data have been used for the analysis. The oil pipelines that may be used to export the reserves out of the region for today and the future have been studied in detail. The by-pass oil pipelines - intended to end the usage of the Turkish Straits - together with the Baku-Ceyhan Pipeline have been studied and the possible construction of these routes and its effects on the oil shipping traffic of the Straits have been put forward with various scenarios. The effects of crude oil shipping traffic through the Turkish Straits and marine casualties in the past have also been analysed in detail. The Montreux Convention which establishes the freedom of passage and navigation with certain formalities through the Turkish Straits, The Turkish Straits Traffic Seperation Schemes and the Vessel Traffic Management and Information System have been studied. After examining the mentioned issues stated above, the precations that are considered to be vital for the safety of the Turkish Straits have been put forward. m