1956-1960 dönemi Türk basınında laiklik karşıtı hareketler ve tepkileri

Abstract

ÖZET Türkiye'de çok partili demokratik sisteme geçilmesinden sonra; bu demokratik sistemde benimsenen düşünce özgürlüğünün sınırsız olarak kullanılması anlayışının kötü sonuçlan 1946 yılından başlayıp 1950-1960 döneminde belirgin bir şekilde çıtasını yükselterek devam etmiştir. Bu yıllar arasında; Atatürk'ün demokratik, laik ve çağdaş bir Türkiye'yi yaratmak için açtığı yolun aksine, siyasi çıkarların ön planda tutularak laik rejime aykırı bir yol takip edilmiştir. Demokrasinin düşünce düzeyi bakımından az gelişmiş ülkelerde ortaya çıkan sakıncalarından biridir ki, oy hesaplarıyla hareket eden siyasilerin laiklik ilkesini ihlal ederek doğrudan ya da dolaylı yollardan dini siyasete alet etmeleridir. İşte biz bu çalışmamızda; Türkiye'de çok partili hayatın egemen kılınmasıyla ortaya çıkan laik rejim karşıtı hareketleri ve bu hareketler karşısında siyasi iktidarların tutumlarını ele aldık; ayrıca, Türkiye'nin bu yeni atmosferinde dinin siyasi alana çekilerek istismar edilmesini ve bunun Türk siyasi hayatına etkilerini incelemeye çalıştık. `1956-1960 Dönemi Türk Basını'nda Laiklik Karşıtı Hareketler ve Tepkileri` başlığı altında topladığımız bu araştırmamız; 1956-1960 yıllan arasında Türkiye'nin laik düzenine karşı beliren tehlikeleri konu edinmektedir. Çalışmamızı çoğunlukla Türk Basını'ndan elde ettiğimiz verilerle hazırladık; kısmen de olsa, bazı ilmi eserlerden de yararlandık. Araştırmamızın bu alanda yapılacak bilimsel çalışmalara katkıda bulunacağını içtenlikle ümit ederiz. Mustafa CANSIZOĞLU Mayıs 2001

SUMMARY After Turkey passed to the democratic system of multi-party, the bad results of the consept of using the freedem of thought wich had been adopted in this democratic system, without any constrictins (limits) appeared in 1946 and went on, improving considerably in the era between 1950-1960. Between these years in spite of the path Atatürk had started in order to create a democratic, secular and modern Turkey, a way which had been against the secular regime by giving the priority to political interests was taken. One of the undesired results which is seen in the under-developed countries in terms of the level of democratic thinking is mat politicians who act according to their expectation for votes, use the religion as a device of politics in a direct or indirect way by violating the secularity principle. İn this study, we have had a look at the attitudes of political forces when they face the actions which oppose the secular rejime which have appeared as a result of the dominance of multi-party life. We also tried to study the exploition of the religion by drawing it into the political field and the effect of this upon Turkish political life. This study of ours which we tried to collect under the title of `The actions oppossing secular system in the Turkish press of 1956-1960 period and its reactions`, tells the dangers and threats which have appeared against the secular order of Turkey. Most of this study were prepared with the information we extracted from Turkish press, and we also used some of the scientific studies to a certain extent. We hope that our study will contribute to the scientific studies which will be carried out in the future. Mustafa CANSIZO?LU Mayıs 2001 VI