Türk boğazları`ndan geçen gemilerin tabi olduğu hak ve yükümlülükler

Abstract

ÖZET Bu çalışmada konu hakkında yapılan önceki çalışmalar, 1936 Montreux Sözleşmesi, 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi, 1998 Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü ve Türkiye'nin uygulamaları incelenerek Türk Boğazları'ndan geçen gemilerin tabi olduğu hak ve yükümlülükler araştırılmıştır. Beş yüz yıllık Osmanlı İmparatorluğu ve ardından 81 yıllık modern Türkiye Cumhuriyeti boyunca Türk Boğazları'nı kapsayan sular her zaman Türkiye tarafından kendi iç suları olarak addedilmiştir. Uluslararası bir sözleşmenin varlığı bu uzun soluklu coğrafi ve siyasi gerçekliği değiştirmemiştir. Türk Boğazları daima Türk topraklarının yekpare ve ayrılmaz bir parçası olarak algılanmış ve bundan sonra da algılanmaya devam edecektir. Bununla birlikte Türkiye, Türk Boğazları'nı geçen tüm gemilere geçiş serbestisi ilkesini uygulamayı kabul etmiştir. Boğazlardan geçiş rejimini düzenleyen temel ilkeler, 1936 Montreux Sözleşmesiyle ve 68 yıllık süre zarfında devlet uygulamalarıyla gelişen kendine özgü bir rejimle oluşmuştur. Sadece Türkiye Sözleşme'yi yorumlama ve Boğazları yönetmek için gerekli kural ve düzenlemeleri kabul etme yetkisine sahiptir. 1998 Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü, Montreux S özleşmesi 'nin Türkiye'ye yüklediği sorumluluklar ve de IMO'nun uluslararası hedeflerini yerine getirme çabası dikkate alınarak kabul edilmiştir. Türkiye bu yükümlülükleri yerine getirdiği müddetçe Boğazlar' daki trafiği düzenleme konusunda özgürdür. Türkiye'nin düzenleme yetkisi üzerindeki sınırlamalar sadece Montreux'nun özellikle belirtmiş olduğu sınırlamalar ve 68 yıllık uygulamalardır. Bu da, Türkiye Montreux'nun oluşturduğu rejimin ruhunu ihlal etmediği müddetçe, Türkiye'nin uluslararası hukuk ve Uluslararası Denizcilik Örgütü' (IMO)nün oluşturduğu uluslararası standartlara uygun bir şekilde Türk Boğazları üzerindeki düzenleme ve kolluk gücünü kullanabileceği anlamına gelmektedir.

ABSTRACT In this study the rights and obligations of ships passing through the Turkish Straits were investigated by examining previous studies about 1936 Montreux Convention(MONCON), 1982 United Nations Law of the Sea Convention(UNCLOS), the rules and norms of international law, the 1998 Turkish Straits Maritime Traffic Regulations and the Turkish practice. During the five century rule of the Ottoman Empire and on into the 81 years of existence of the modern Republic of Turkey, the waters comprising the Turkish Straits have always been deemed by Turkey to constitute internal waters. The existence of an international convention did not alter this long-standing geographic and political reality. The Turkish Straits have always been and continue to be considered an integral and inseparable part of Turkish territory. However, Turkey has recognised the principle of freedom of passage to apply to all vessels traversing the Turkish Straits. The basic principles regulating the regime for passage through the Straits were established by the 1936 Montreux Convention and with state practice has developed into a sui generis regime over a period of 68 years. Only Turkey retains the authority to interpret the Convention and adopt the necessary rules and regulations for administering the Straits. The 1998 Turkish Straits Maritime Traffic Regulations were adopted taking into account Turkey's responsibilities under Montreux, as well as trying to fulfil the international objectives of the IMO. So long as Turkey has met these obligations Turkey is free to regulate traffic through the Straits. The limits on Turkey's regulatory power are only those which have been expressly provided for by Montreux and 68 years of practice. That is, so long as Turkey does not violate the spirit of the regime created by Montreux, Turkey may exercise its regulatory and policing powers over the Turkish Straits in accordance with international law and the international standards set out by the International Maritime Organisation (IMO). m