Zonguldak halkevinden izlenimler: Karaelmas dergisi

Abstract

ÖZET Genel olarak Cumhuriyet ideolojisini oluşturmada, iletişimde ve eğitimde önemli bir araç görevi üstlenen, dönemin ekonomik ve sosyal koşullarının yarattığı ihtiyaçlardan doğan Halkevleri, Cumhuriyet Halk Fırkası'nın 10-18 Mayıs 1931' de toplanan üçüncü büyük kongresinde alınan karara dayanılarak 19 Şubat 1932'de resmi olarak kurulmuştur. Eski Türk ocağı binası Halkevlerinin genel merkezi olarak saptanmış ve aynı anda 14 halkevi açılarak çalışmalara başlanmıştır. 1932 yılının sonunda Halkevleri sayısı 34' e çıkmış, kapandığı tarihte ise bu sayı 478 olarak tespit edilmiştir. Halkevleri, çalışmalarını Dil, Tarih ve Edebiyat şubesi, Güzel sanatlar şubesi, Spor Şubesi, Sosyal Yardım şubesi, Halk Dershaneleri ve Kurslar şubesi, Kitapsaray ve Yayın şubesi, Köycülük şubesi. Müze ve Sergi şubesi olmak üzere dokuz kol aracılığıyla gerçekleştirmiştir. Çalışmanın konusunu oluşturan ve Karaelmas dergisi çerçevesinde incelenen Zonguldak Halkevi de söz konusu yapılanmanın bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Zonguldak Halkevi diğer halkevleri gibi hem Türk devrimini hızlandırmak hem de Türk toplumunu geleceğe hazırlarken, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarını karşılamak, çalışmaları desteklemek ve ulusal devlet ideolojisini halka benimsetmek amacını taşımıştır. Etkinliklerini halka bir takım yayınlar aracılığıyla yansıtan halkevlerinden biri olarak Zonguldak Halkevinin çıkardığı Karaelmas dergisi, içinde barındırdığı bölgesel yazılar, edebi eserler, şiirler, makaleler, spor bilgileri, eğitim, sağlık, tiyatro gibi geniş çalışma yelpazesiyle halka ulaşmaya çalışmıştır. Bu dergi çıkarıldığı ilk günden yayımına son verildiği tarihe kadar kültür ve ülkü seferberliğinin odak noktası olmuş aynı zamanda Atatürk devrimlerinin halka iletilmesinde, toplumsal eğitimde, aydınlatmada ve bilinçlendirmede üzerine aldığı görevi büyük bir sorumlulukla yerine getirmiştir.

SUMMARY Halkevleri (a type of Community Centres) was aimed to create the establishment of Republican Ideology that was the main required sociological and economical facts at the time concerned had played an important mission in public's communication and education. Halkevleri was established by Cumhuriyet Halk Fırkası (Republican People's Party) according to the decision taken in the 3rd Congress during 10-18 May of 1931. Halkevleri was officially established in 19 February of 1932. Old building previously used by Turk Ocağı was centered as an HQ and 14 centers were opened at the same time. Total number was 34 in 1932 when halkevi was closed, the number had reached to 478. Halkevleri had 9 departments to carry its mission they were : Sport, Social Services, Public Education and Schools, Public Arts, Museum and Exhibition, Library and Publishing, Rural Services. Zonguldak Halkevi which is considered in this research had published Karaelmas Magazine was also a part of this establishment. The main aim of Zonguldak Halkevi as other's was to accelerate the idea of revolution; to meet the cultural and social need of people; as well as to make people to accept an ideology of national state. Karaelmas Magazine published by Zonguldak Halkevi had consisted of local written works, poems, literature, critics, sporting news, education, health and theatre. The magazine was assigned for being the centre of cultural and revolutionary establishment and had also played a significant role to bring Atatiirk's revolution to educate and enlighten public.