Lozan Antlaşması`ndan günümüze Türk-Yunan ilişkilerinde Ege Denizi ve Ege Adaları sorunu

Abstract

ÖZET Türkiye Cumhuriyeti'nin, kurulduğu tarihten bu yana uluslararası platformda karşılaştığı büyük sorunlardan biri; Ege Denizi ve Ege Adaları sorunudur. Jeopolitik ve Jeostratejik bakımından oldukça önemli olan bu deniz, Türkiye ve Yunanistan arasında zaman zaman çekişmelere neden olmuştur. Ege Denizi'nin kendine özgü statüsünü dikkate almayan Yunanistan, tarih boyunca diğer ülkelerin uyguladığı uluslararası sözleşmeleri kabul edip, tatbik etmeye çalışmıştır. Lozan'dan günümüze uzanan süreç içinde yapılan antlaşmalarda, Yunanistan'a ait olup ve Boğaz önünde bulunan adaların silahlandırılmayacağı konusunda mutabakata varılmıştır. Fakat uygulamaya baktığımızda Yunanistan'ın adalara aşırı derecede silah yüklediği görülmüştür. Türkiye de bu duruma sessiz kalmamıştır. Yunanistan; ilk etapta 3 mil olan karasularını, 6 mile yükseltmiştir. Bununla da yetinmeyen Yunanistan, daha sonra da 12 mile çıkartmak için çaba harcamış fakat Türkiye'nin büyük tepkisiyle karşılaşmıştır. Türkiye ve Yunanistan kendi sahaları içerisinde Ege Denizi'nde petrol arama çalışmaları başlatmıştır. Bundan sonra da iki ülke birbirini `kendi kıta sahanlığının ihlal` edildiği gerekçesiyle suçlanmıştır. Yunanistan, karasularını 6 mil kabul ederken, hava sahasını da 10 mil olarak kabul etmektedir. Yunanistan bu şekilde davranarak; Türkiye'nin üzerinden uçan sivil uçakların yanı sıra, askeri uçaklarını da kontrol etmeyi planlamaktadır. Bu durumda iki ülke arasında ihtilaflara neden olmaktadır. Uşi antlaşmasıyla geçici olarak İtalya egemenliğine bırakılan ve daha sonra tamamen İtalya'nın olan Oniki Adalar, İkinci Dünya Savaşı sırasında yeniden önem kazanmıştır. Bu savaş sonrasında Oniki Adanın durumunda bir değişiklik olmamıştır. Yapılan antlaşmalarda dikkati çeken bir başka husus da çok sayıdaki Ege Adalarının tümünün antlaşmalarda yer almadığıdır. Bu da Gri bölgeler sorununu meydana getirmektedir. Yani Ege Denizi'nde bulunan ve Türkiye'ye.mi yoksa Yunanistan'a mı ait olduğu belli olmayan adalar ve kayalıklar sorunu oluşturmaktadır. Bu adalara örnek Kardak Kayalıklarıdır. Kardak Kayalıkları neredeyse iki ülkeyi savaşın eşiğine kadar getirmiştir.

ABSTRACT The problem of Aegean Sea and Aegean Isles has been one of the briggest problems that met at international platform since her founding by Turkish Republic. From the point of view of geopolitic and geostrategic canditions, Aegean Sea is very important and this importance has caused quarrels from time to time. Greece has accepted the international put into practice by other countries history, troughaut agreements, and has tired to put them into practice again for Aegean Sea without paying attention to its statutes of own. In the agreements done from Lozan to present, Greece and Turkey have come to an agreement for disarming the Islands which belong to Greese and set in front of the Basphdus. But, when we have a look at the practice side of the agreements, it's seen that Greece armed the Island too much. Of course, Turkey hasn't kept her silence about this matter. Greece, increased territorial waters to 6 miles which was 3. Greece was'nt satisfied with and after that tried to increase it to 12 miles, but they met a great reaction of Turkey. Turkey and Greece have started to dearch oil in Egean Sea in their own areas. After that both two contries have acaused each other of infringing cantinental shelf. Greece, accepted her terrioial waters as 6 miles, and accept her airspace as 10 miles. Acting so, Greece is planing to inspect civil and military planes flying over Turkey. This situation causes conflicts between two countries. 12 Island problem, the Island which were given to Italy temporarily by Uşi Agreement and than last forever, again appeared during World War II. Later on, therehasn't been diff rence on their situation Another point very intresting in the agreemens is that many Islands don't take part in totaly in the agreements. And that makes Greay Reion problems, means islands and rock, set in Aegean Sea but not clear whetever belong to Turkey or Greece. Kardak is an example for that. Kardak Rocky places almosed a was between two countries.