Genotoksik tesirin, Mytilus galloprovincialis`de geliştirilmiş RAPD-PCR, yöntemi ile takibi

Abstract

ÖZET Deniz kirliliğinin DNA üzerindeki etkilerini tespit edebilen, rutin bir yöntem mevcut değildir. Kirliliğin uzun dönemdeki genotoksik etkinin tespiti amaçlanan çalışmamızda, dünya ve Türkiye denizlerinde yaygın bir tür olan ve midye izleme çalışmalarının da vazgeçilmez model organizması Mytilus galloprovincialis kullanılmıştır. Bu çalışmada, Random Amplified Polymorphic DNA (RAPD) PCR tekniğinin yeni bir uygulaması yapılarak midye modelinde ve çeşitli organizmalarda DNA hasarının belirlenmesi için rutin analizlerde de kullanabilecek bir yöntem olan, Rastgele Çoğaltılmış Mozaik DNA-PCR (RAMD-PCR) oluşturulmuştur. Marmara Denizi'nde muhtelif tipteki zenobiyotiklerin genotoksik etkilerinin tespiti için midye RAPD profillerinde meydana gelen nitel ve nicel modifikasyonlar genotoksik tesir indikatörü olarak kullanılmıştır. Sonuç olarak, çeşitli zaman ve miktarlarda in vivo kirliliğe maruz kalan midyelerin RAPD profillerinde kirlilik maruziyeti ve midye boyutu ile paralellik gösteren nitel ve nicel modifikasyonlar gözlemlenmiştir. Yaklaşımın ve Mytilus galloprovincialis' m, toplam in vivo kirliliğin, deniz sistemlerindeki genotoksik etkilerinin incelenmesi için verimli olarak kullanılabileceği gösterilmiştir. ıı

ABSTRACT There is not a routine application that can assess the direct adverse effects of marine pollution on DNA. Mytilus galloprovincialis which is a widespread mussel species in world and Turkish Seas and the sentinel organism of `Mussel Watch` studies have been employed to evaluate the chronic genotoxic effects of marine pollution. In this work, a novel Random Amplified Polymorphic DNA-Polymerase Chain Reaction (RAPD-PCR) approach which can be routinely applied in biomonitoring the DNA damage in Mytilus galloprovincialis and other aquatic and terrestrial organisms has been evaluated. The Random Amplified Mosaic DNA-Polymerase Chain Reaction RAMD-PCR technique which is proposed in this theses has been used to assess the genotoxic effects of the pollution in the Sea of Marmara as qualitatively and quantitatively detectable variations in the RAPD-PCR profiles of exposed and non-exposed Mytilus galloprovincialis. In conclusion, exposure periods and the amounts of Mytilus galloprovincialis to in vivo sea pollution was assessed as qualitative and quantitative RAPD profile modifications which can be evaluated by RAMD-PCR as proposed in this theses. Our proposed method together with Mytilus galloprovincialis as a model organism has proved to be cheap, easy, useful and could be routinely applicable in genotoxicity biomonitoring studies in aquatic systems. m