İstanbul Boğazı`nda gemi kaynaklı çevre sorunları

Abstract

ÖZET İstanbul Boğazı Türk ve yabancı gemilerin yapmış oldukları uğraklı ve uğraksız geçişlerle ve taşıdıkları tehlikeli, zararlı maddelerle birlikte yılda yaklaşık 50.000 gemi geçişine ev sahipliği yapmaktadır. İstanbul Boğazı'nda deniz trafiğinin gün geçtikçe büyük ölçüde artması deniz kazaları riskini arttırmakta, özellikle İstanbul'un can, mal ve çevre güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. İstanbul Boğazı, deniz ulaşımı ve deniz kazaları sonucunda önemli miktarlarda kirlenmeye maruz kalmaktadır. Bu kirlenmenin boğazdaki etkileri telafi edilemeyecek boyutlara ulaşmıştır. Montreux Boğazlar Sözleşmesi gereğince ticaret gemileri boğazlardan serbestçe geçebilmektedir. Yaşlı, teknik yönden yetersiz, standart altı gemiler boğazlarda kaza risklerini arttırmaktadırlar. Akdeniz ve Karadeniz'de Liman Devleti kontrolü denetimlerinin etkin bir şekilde uygulanması standart altı gemilerin Türk Boğazlarında oluşturdukları riski zamanla azaltacaktır. Bu tezde İstanbul Boğazı 'nın maruz kaldığı gemi kaynaklı kirliliklerin neler olduğu, bu kirliliklere neden olan gemi kazaları, nedenleri, kirliliğin İstanbul Boğazı'na ve çevreye olan etkileri ele alınmış, kirlilik oluştuğunda yapılacak işlemler, deniz kirliliği ile ilgili kurum ve kuruluşlar ile bunların imkanları, yürürlükte bulunan gemi kaynaklı çevre kirliliğine yönelik uluslararası ve ulusal mevzuat, bu konuda yapılabilecek düzenlemelerden ve alınması gereken tedbirler incelenmiştir. ıı

ABSTRACT Istanbul Strait (Bosphorus) is the host of approximately 50.000 ship passages a year including stopover and non-stopover passages with dangerous and harmful materials. Increasing maritime traffic in the Istanbul Strait by time also increases the maritime-accident risks and creates a serious threat to the life, property and environment security of Istanbul. Istanbul Strait is exposed to pollution in significant extent as a result of maritime transportation and maritime accidents. The effects of the pollution in the Strait have reached an irreversible magnitude. According to Montreaux Strait Convention, the commercial ships can freely transit the Straits (namely Bosphorus and Dardanelles). Old, technically insufficient, substandard ships are increasing risk of accidents in the Straits. Effective enforcement of Port State Controls in the Mediterranean Sea and in the Black Sea will gradually decrease the risks that sub-standard ships create in the Turkish Straits. In this dissertation, ship-originated pollution that Istanbul Strait is highly exposed to ship accidents (along with their causes) that create pollution, the effects of the pollution on the Istanbul Strait and its environment are analyzed, the procedures when the pollution takes place, the institutions that are responsible for pollution, these institutions' capabilities, international and national laws in effect regarding the ship- originated pollution, the regulations and the measures that need to be take into account. m