Kuzeydoğu Marmara denizinde fitoplankton dağılımının incelenmesi (2000)

Abstract

ÖZET Bu çalışmada İstanbul Şehrinin yoğun baskısı altındaki Kuzeydoğu Marmara Denizi'ndeki 2000 yılı fitoplanktonun değişimi ve bu değişimin nedenleri, İSKİ Su Kalitesi İzleme Projesi'nin katkılarıyla, incelenmiştir. Çalışmada aylık örnekleme yapılan 3, mevsimlik örnekleme yapılan 6 istasyonda 0.5, 5, 10 ve 20m derinliklerinden 1 L su numunesi alınmıştır. Buna ek olarak da tür çeşitliliğinin saptanması amacı ile plankton kepçesi ile örnekleme yapılmıştır. Birey sayımında Sedwick-Rafter sayım kamerası, tür tespitinde ise lam lamel ve ışık mikroskobu kullanılmıştır. 55 dinoflagellat, 42 diatom, 11 silikoflagellat ve 7 diğer gruplardan olmak üzere 115 tür tespit edilmiştir. Bu türler arasında toksik etkisi olan, aşın üremeleri sonucu Red-Tide (Kızıl Dalga= Aşırı Alg Çoğalması) olayına sebep olabilen ve ötrofikasyonu temsil eden türler de bulunmuştur. Bu çalışma sonucunda Türkiye Denizleri için yeni kayıt olan üç tür tespit edilmiştir. Toplam fitoplanktonda en yüksek gelişme kış ve sonbahar mevsimlerinde, akıntının düşük olduğu istasyonlarda, 0.5 ve 5m derinliklerde tespit edilmiştir. Diatomların mevsimlik değişim göstererek kış mevsiminin sonlarında ve sonbaharda yüksek yoğunlukta oldukları, dinoflagellatların ise yıl boyu sürekli yüksek birey sayılarında oldukları ve mevsimlik belirgin bir değişim göstermedikleri görfemlenmiştir. Yıl içinde bazı türlerin, ki bunların bir kısmı toksiktir, ani üremelerle aşın yoğunluğa ulaştıkları saptandı. Işık geçkgenliğinin düşük olduğu Marmara Denizi'nde 20m derinlikteki fitoplankton yoğunluğu düşüktür. Zararlı veya potansiyel zararlı türlerin bu çalışma boyunca oldukça sık tespit edilmiş olması Marmara Denizi 'nin kuzeydoğusunun Karadeniz suyuna ilave olarak İstanbul metropolü tarafından kirletildiğini göstermekte, gelecek kuşaklara içinde hayatın tüm unsurları ile devam ettiği ve oldukça temiz bir deniz bırakmak için bu kirletici etkilerden bir an önce kurtarılması gerekmektedir. İstanbul Boğazı'nın Marmara Denizi'ne bağlandığı Kuzeybatı Marmara'da yapılmış olan bu çalışmanın hem deniz suyu kalitesinde zaman içinde meydana gelecek değişimi temsil etmesi hem de bu değişimde ilk etkilenecek yapı olanfitoplanktrondaki değişimin ortaya konulması açısından ilerideki çalışmalara veri kaynağı oluşturacağı düşünülmektedir. İİİ

ABSTRACT in this research, the variation and the reasons of the variation of phytoplankton in the Northeastern Marmara Sea, whiclı is exposed to intensive pressure of the istanbul City, is studied along the 2000 year with the assistance of the IŞKI Water Quality Control Project The sampling is carried out at 3 monthly stations and 6 seasonal stations in the depths of 0.5, 5, 10 and 20 meters, by examining l liter sea water. Additionally, a sampüng by a plankton net is carried out in the aim of determination of the species diversity. Sedwick-Rafter is used for quantitative counts and a light microscope for species identification. 115 species are recorded which are members of 55 dinoflagellat, 42 diatom, 11 silicoflagellat and 7 other groups. Those species incinde toxin ones, species having red tide effect capability with high reproduction and species which are accepted carrying risk. Three species are recorded for the fîrst time from the coastal waters of Türkiye. The maximurn development at the total phytoplankton has been observed along the /vinter and fail seasons in the 0.5 and 5m depths; the concentration of the diatom species, by presenting a seasonal variety, was higher along the later on the winter and fail, however the concentration of the dinoflagellat species was always high along the whole year and they did not show a seasonal variety. it is observed that certain species', some of them are toxin, have had too high concentration levels because of the sharp reproductions in some periods of the year. The phytoplankton concentration was lower at the 20 meter depths because of the low light penetration property of the Marmara Sea. The found too high concentrations of the harmful ör potentially harmful species indicate that the istanbul metropolis is polluting the Northeastern Marmara Sea and to bequeath to our next generation a certain sea where the life has not been ended, the intensive pressure of the istanbul City on the Marmara Sea should be stopped. it is considered that the study, which is performed at the Norteastern Marmara Sea where the Bosphorus is connecting to the Marmara Sea, will be a database for further studies to deterninate any change at phytoplankton cominity and water quality. iv