Haliç, Unkapanı, Galata köprülerinde petrol kirliliğinin deniz suyuna etkisi (2005)

Abstract

ÖZET Nakil vasıtaları uçucu bileşikler yayarlar ve bunlar şehir havasının kirliliğine sebep olurlar.Bu çalışmada İstanbul şehrindeki çeşitli istasyonlarda hava ve deniz suyunda hidrokarbon kirliliği araştırıldı. Hava ve ekzos gazı örnekleri Tenax GR adsorbanı ile Gilian hava örnekleyici vakum aleti kullanılarak Haşim İşcan ve Edirnekapı alt geçitlerinden, Yenikapı otobüs durağı ve Unkapanı, Haliç ve Galata Köprüleri' nden alınmıştır. Deniz suyu örnekleri Unkapanı, Haliç ve Galata Köprüleri' nin altından ve Eminönü motor iskelesinden alınmıştır. Örneklerdeki PAH bileşenleri GC/MS aletinde analiz edilmiştir. Petrol kirliliği miktar tayini UVF' de yapılmıştır. Ekzos gazlarında birçok petrol komponenti tespit edilmiştir. Ekzos gazlarındaki hidrokarbon miktarı ng/m3 olarak: Yenikapı otobüs hareket merkezinde 21950, Eminönü motor istasyonunda 25940 ve Haşim İşcan geçitinde 9783 ve Eminönü motor istasyonu civarındaki deniz suyunda u.g/L olarak 144,33 bulunmuştur. Benzer birçok bileşik Eminönü motor istasyonu civarındaki deniz suyunda ve deniz motorları tarafından yayılan ekzos gazında tespit edilmiştir. Böylece motor civarındaki su ile motorun ekzosundan çıkan gazın içerdiği hidrokarbonlar arasında bağlantı bulunmuştur. Nitrolu aromatik bir bileşik olan l-etenil-3-nitrobenzen (3-nitro stiren) Haliç Köprüsü altından alınan deniz suyu ve Unkapanı Köprüsü üzerinden alınan hava örneğinde saptanmıştır. Bir diğer nitrolu bileşik 3-nitroftalik asit Eminönü motor iskelesinden alınan deniz suyu örneğinde tespit edilmiştir. Motorlu taşıtlardan yayılan ve hava kirliliğine sebep olan eksoz emisyonunu azaltmak için bir kontrol stratejisi tespitine ihtiyaç vardır. Bu çalışma İstanbul' da hava kirliliğinin denizel ortama olan etkisini saptamak amacıyla yapılmış ilk çalışmadır.

ABSTRACT Motor vehicles emit many volatile compounds that cause urban air pollution. In this work the hydrocarbon pollution of air and sea water is investigated at various stations in Istanbul. The samples of air and exhaust gases were collected with Tenax GR sorbent by Gilian vacuum apparatus under tunnels of Haşim Işcan, Edirnekapı and at bus station of Yenikapi, and on bridges of Haliç, Unkapanı and Galata. Sea samples were taken under bridges of Haliç, Unkapanı, Galata and Eminönü boat station. All samples are analysed by GC/MS. The quantitation of the samples was made by UVF. Many petroleum components were detected in exhaust gases. Hydrocarbon levels in exhaust gases are found (ng/m3): at the bus station of Yenikapi as 2 1 950 and at the boat stations of Eminönü as 25940, at Haşim Işcan tunnel as 9783 ng/m3 and for sea water at vicinity of boats in Eminönü as 144,33 ng/L. Many similar compounds were detected from exhaust gase of boats and sea water of vicinity of boats. It was found a strong correlation on hydrocarbon contents between pollution of air and sea water. Nitro aromatic compound as l-ethenyl-3 -nitrobenzene was identified in air collected from the bridge of Unkapanı and sea water taken under the Haliç bridge. Another nitro compound 3-nitrophthalic acid was detected in the sea water taken from Eminönü boat station. A controlling strategy is needed to minimize air pollution from emission of motor vehicles. This work is first in air pollution analysis of Istanbul.