1991-2015 yılları arasında Japonya-Rusya Federasyonu ilişkileri

Abstract

Tarihî süreç içerisinde değerlendirildiğinde Japonya ile Rusya Federasyonu arasındaki ilişkilerin köklü bir geçmişe dayanmadığı görülmektedir. Bu tarih I. Petro (1682-1725) döneminde Moskova'ya Dembay isimli bir Japon gemicinin gelişinden itibaren başlatılırsa yaklaşık 300 yıllıktır denilebilir. Bununla birlikte diplomatik ilişkilerin tarihi ise 1855 yılında Şimoda Anlaşması'nın imzalanmasıyla başlamaktadır. Japon-Rus ilişkilerini konu alan ve doküman incelemesine dayanan bu çalışmada ise 1991-2015 yılları arasındaki ilişkilerin önemli olayları ele alınıp, kronolojik olarak araştırılmış ve gelecekte ilişkiler hangi yönde değişebilir sorusuna cevap aranmıştır. Araştırma sonucunda Yeltsin (1991-1999), Putin (2000-2004/2004-2008), Medvedev (2008-2012) ve Putin (2012-2015) dönemleri ele alındığında Kuril Adaları'nın hangi ülkeye ait olduğunun iki ülke arasındaki en büyük siyasi sorunu teşkil ettiği, Yeltsin döneminde Kuril Adaları sorununun Ruslar tarafından tanınarak çözümüne yönelik ilk adımların atıldığı ve II. Dünya Savaşı sonrasında gerilen ilişkileri yumuşatmak üzere Tokyo Deklarasyonu'nun (1993) imzalandığı; Putin'in birinci ve ikinci başkanlık dönemlerinde Kuril Adaları sorunun çözümüne yönelik somut bir adım atılmamakla birlikte ekonomik ve kültürel ilişkilerin geliştiği; Medvedev döneminde Kuril Adaları sorununun çözümüyle ilgili olarak Kunaşir Adaları'na bir Rus başkan olarak ilk kez bir ziyaret gerçekleştirildiği ve Japonya'daki nükleer felaket (2011) ile ekonomik kriz (2011) nedeniyle Ruslar tarafından Japonya'ya ekonomik destek sağlandığı; Putin'in üçüncü başkanlığı döneminde ise II. Dünya Savaşı'ndan sonra imzalanmayı bekleyen barış anlaşmasının imzalanmasının Adalar sorunun çözümünde bir şart olarak öne sürülmesinden başka Kuril Adaları sorunun çözümüne yönelik bir girişimin olmadığı görülmektedir. Sonuç olarak Tokyo ve Moskova arasında barış anlaşmasının imzalanması ve Kuril Adaları gibi çözülememiş sorunlardan dolayı tam anlamıyla bir siyasi yakınlaşma sağlanamasa da her iki ülke için faydalı ekonomik, ticari ve kültürel ilişkilerin gelişerek devam ettiğini söylemek mümkündür.Anahtar kelimeler: Japonya, Kuril Adaları, Rusya, SSCB, Şimoda Anlaşması, uluslararası ilişkiler

The relations between Japan and the Russian Federation, considering the historical process are not rooted in a long history. If it date was launched from the arrival of a Japanese sailor named Dembay in Moscow, during the reigh of Petro (1682-1725) it could be said to be about 300 years old. However, the history of diplomatic relations begins with the signing of the Treaty of Shimoda in 1855. In this thesis, which is based on a document review on Japanese-Russian relations, the important events of the relations between 1991-2015 were examined in chronological order and the answer to the question of which way relations may change in the future has been sought. As a result of the research, when Yeltsin (1991-1999), Putin (2000-2004/2004-2008), Medvedev (2008-2012) and Putin (2012-2015) periods are taken into consideration, belonging of the Kuril Islands is the biggest political problem between the two countries, during the Yeltsin period, the Kuril Islands were recognized by the Russians and the first steps were taken to resolve the problem and Signing of the Tokyo Declaration (1993) to soften relations strained after World War II; while no concrete steps have been taken towards solving the Kuril Islands problem during Putin's presidency, economic and cultural relations have improved; during the Medvedev period, it was the first time that a Russian president visited the Kunashir Islands for the solution of the Kuril Islands problem, and the Russians provided economic support to Japan due to the nuclear disaster in Japan (2011) and the economic crisis (2011); During the third presidency of Putin there is no attempt to resolve the Kuril Islands problem other than the fact that the signing of the peace treaty, which was pending to be signed after World War II, has been put forward as a condition for resolving the islands problem. As a result, it is possible to say that although a full political rapprochement could not be achieved due to unresolved issues such as the signing of the peace treaty between Tokyo and Moscow and the Kuril Islands, beneficial economic, commercial and cultural relations for both countries continued to develop.Key words: Japan, Kuril Islands, Russia, USSR, Shimoda Treaty, international relations