Azınlıkların gözüyle Çanakkale savaşları

Abstract

Çanakkale Savaşı yakın dönem dünya tarihini etkileyen en önemli olaylardan biridir.Pek çok ulusun geleceği bu savaş sonrasında şekillenmiştir. Modern TürkiyeCumhuriyeti'nin doğuşu yine bu savaşla başlar.Anadolu Türkünün zaferiyle sonuçlanan Çanakkale Savaşı'na pek çok ulus katıldı.İngiltere'nin doğal müttefiki olarak İtilaf Devletleri safında savaşa giren Avustralya ve YeniZelanda askerleri de Osmanlı Devletine karşı savaşan uluslar arasında yerlerini aldılar. Anzakolarak adlandırılan bu askerler (Anzac; Australian and New Zealander Army Corps)müttefik cephesinin en çok dikkati çeken askeri birlikleri oldular.Anlamını fazla sorgulamadan katıldıkları bu savaş, Avustralya ve Yeni Zelandahalkları üzerinde derin izler bıraktı. İlk kez böylesine büyük bir savaş deneyimi yaşayan ikigenç ulus, bilinçsizce sürüklendikleri bu savaştan müthiş kayıplarla çıktılar. Savaş sırasındaedinilen deneyimler ve verilen kayıplar, İngiltere ile olan ilişkilerin gözden geçirilmesine vebu iki dominyonun bağımsız birer ulus olma sürecinin başlamasına yol açtı.Engin bir tarihsel birikime sahip olan Türk milleti, neredeyse son savaşını verirkenbile savaş ahlakını elden bırakmayacak kadar derin bir tarihsel birikime sahip olduğunu busavaşta bir kez daha gösterdi. Her iki taraf da müthiş acılar yaşadı; her iki taraf da inanılmazboyutlarda maddi ve manevi değerlerini kaybetti. Günümüzde yaşanan acılar, kaybedilenmaddi ve manevi değerler artık geride kaldı. Fakat bu savaşın insani yönü, özellikle Anzakaskerleri ile Türk insanı arasında gelişen, saygıya dayalı dostluk duyguları o zamandan buzaman kadar varlığını korudu. Her yıl Avustralya ve Yeni Zelanda'dan Gelibolu'ya gelenbinlerce ziyaretçi bu savaşın etkilerinin hala devam ettiğinin güçlü bir kanıtıdır.?Anzakların Gözüyle Çanakkale Savaşı? adlı bu tez çalışmasında Çanakkale Savaşıağrılıklı olarak Anzak bakışıyla değerlendirildi. Kısmen Türk bakış açısına da yer verilmesinerağmen, yaşanan olaylar özellikle Anzak bakışı dikkate alınarak ele alındı. Savaş, Türklerinbakış açısı olan `karadan denize' değil, bu sefer `denizden karaya' bakılarak incelendi.İstilacılara karşı vatanını savunan askerden çok, çıkarma yapan askerin yabancı topraklaraçıkma ve orada tutunma mücadelesine yer verildi.Savaş öncesi koşullar ve Çanakkale Deniz Savaşı kısaca gözden geçirildikten sonra,yaklaşık dokuz ay süren kara savaşları ayrıntılı olarak işlendi. Olaylar kronolojik sıraya göreele alındı.Bu tez çalışmasında, başta Boğaziçi Üniversitesi Kütüphanesi kaynakları olmak üzere,yüze yakın İngilizce ve Türkçe kaynaktan faydalanıldı. Elde edilen bilgiler akademikdoğruluğu ve birincil kaynak olma vasfı dikkate alınarak sınıflandırıldı, ayıklandı vekullanıldı. Kimilerince `Modern çağın son dürüst savaşı' olarak kabul edilen ÇanakkaleSavaşı, Anzak askerlerinin gözüyle, insani yön de dahil olmak üzere, geniş bir bakış açısıylayeniden ele alındı.

The Dardanelles Campaing is one of the most important event that shapedthe contemporary world. It has affected the destination of many nations. Even,modern Turkish Republic has begun to emerge after that enormous experience.Allthought Anatolian Turks won the struggle, but all the participants derived theirown experiences that affect their future.In April 1915, Australia and New Zealand which are the natural allies ofGreat Britain, has attended the the war against Turks. They did not haveexperiences on multinational struggles and war. At the fist stage of the war,Australian and New Zealander army members called themselves Anzac soldier,(Australia and New Zealander Army Corps). End of the war the Anzac myth wasborned. After the campaign nothing would be the same for all the participantcountries.After the disastorous endings, people on these countries, began to interrogatethe meaning of the passing events. That changed the ideas about British Empire andbecome a starting point to seek new national identities.Turkish poeple has an historical accumulation that tolerate his deadly enemyon the final war. After wasting many lifes and values, today nobody talks aboutconflicts between Anzac soldires and Turks. We live on the same historical basics,just like living on the same world. Both side has the same emotions to share mutualfeelings. Thousands of tourists who come from Australia and New Zealand toGallipoli, prove that actual facts.This master thesis, ?Dardannelles Campaing from the Anzac Point ofView?, critisizes the historical events from the view of Anzac people and aimed toinvestigate the war bu using their records, in an chronological order.