İki genel savaş arası dönemde silahsızlanma konferansları ve Türkiye (1919-1939)

Abstract

Bu tezde iki genel savaş arası dönemindeki Silahsızlanma Konferansları veTürkiye Cumhuriyeti'nin bunlara katılımı araştırılmış, 1918 yılında Wilson prensipleridiye bilinen, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Wilson'un sunduğu 14 prensiplebaşlayan silahların sınırlandırılması kavramının kinci Dünya Savaşı'nın başlamasınakadar geçen dönem incelenmiştir.Bu dönem, Birinci Dünya Savaşından çıkmış olan devletlerin artık savaşı siyasibir araç olmaktan çıkartmak istedikleri ve kendilerini güvence altına almak için karşılıklısaldırmazlık ve silahlarının sınırlandırılması için görüşmeler yaptıkları bir süreçolmuştur. Birinci Dünya Savaşından sonra kurulan Milletler Cemiyeti'nin yapmışolduğu konferanslar, birçok devletin katılımı ile gerçekleşen antlaşma ve görüşmelerkinci Dünya Savaşının başlamasına kadar devam etmiştir.Tezde, bu dönemde yapılan görüşmeler, konferanslar ve antlaşmalar ile TürkiyeCumhuriyeti'nin bunlara katılımı ve bunların doğurduğu sonuçlar incelenmiştir. Siyasitarih kitaplarında bu dönem üçe ayrılarak tanımlanmıştır. Bu tezde de bu iki savaş arasıdönem bu örnekler kaynaklığında üç bölümde incelenmiştir. Bu dönemler; BarışAntlaşmalarının Korunmaya Çalışılması Dönemi, Lokarno Dönemi ve YıkılmaDönemidir.Birinci ve kinci Dünya Savaşları arasındaki dönemde silahsızlanma kavramı ilkolarak Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Amerikan Başkanı Wilson'un dünyada barışısağlamak adına ortaya koyduğu 14 prensibinde karşımıza çıkmaktadır. Daha sonraMilletler Cemiyeti'nin kurulması ve Cemiyetin bu konuda yapmış olduğukonferanslarda ve antlaşmalarda gündeme gelmiştir.Savaşın bir siyaset aracı olarak kullanılmasından vazgeçilmesi ile karşılıklıdostluk ve saldırmazlık antlaşmaları yapılmıştır. Washington Deniz SilahsızlanmasıKonferansı, Cenova Konferansı, Moskova Konferansı, Milletler Cemiyeti Konferansları,Locarno Antlaşmaları, Litvinov Protokolü, Rio de Janerio Antlaşması, Briand KelloggPaktı, Londra Deniz Silahsızlanması Konferansı, Cenevre'de toplanan DünyaSilahsızlanma Konferansı'nda silahların sınırlandırılmasına ait konular görüşülmüş,çeşitli tasarılar ortaya çıkartılmış ve silahsızlanma amacına yönelik çeşitli kararlaralınmıştır.Türkiye Cumhuriyeti izlemiş olduğu barışçı ve tarafsız politika doğrultusundaamacına uygun bulduğu bu silahsızlanma protokollerini imzalamıştır. DünyaSilahsızlanma Konferansına da katılmıştır.

In this thesis the lectures of disarmament and how Turkey participate in theselectures between two World War have been searched and the period beginning bypresident of USA Wilson presents fourteen principles which has known as principles ofWilson, had started the new statement limitation of arming until the beginning of WorldWar II is studied.In this period the countries included World War I tries to sign arming limitationand non aggression treatments, for self confidence and the thinking of not to make warto gain political advances. United Nations made agreements and meetings byparticipation of many countries till World War I.In this thesis meetings, lecturers and agreements which were executed in thisperiod, participation of Turkey Republic in these activities and results of this activitieshave been studied. This period was separated in there terms in Political History Books.Also in this thesis the period between the two World Wars was examined as three terms.These terms are Trying to Keep Peace Agreements Term, Term of Locarno, CollapsingTerm.Concept of disarmament was first heard with the fourteen principles whichsupport peace in the world belongs to Wilson in the period between two World Wars.Then, assistance of foundation of UN and lectures and treatment about this conceptwhich were organized by UN, this project became current issue.With giving up using war like political means, treatments were made betweencountries. In Washington Sea Disarmament Lecture, Cenova Lecture, Moscow lecture,UN Lectures, Locarno Treatment, Litvinof Treatment, Rio de Janerio Treatment, BriandKellogg Treatment, London Sea Disarmament Lecture and World Disarmament Lectureorganized in Cenova subjects about limiting the arms were negotiated and variousdecision were made according to aim of disarmament.Turkey Republic signed these protocols including disarmament because of theappropriateness of Turkey?s aim of peaceable and impartial politics. Turkey Republicalso joined World Disarmament Lecture.