İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE BİR ÇÖZÜM ÖNERİSİ OLARAK KENTSEL TAŞIMA KAPASİTESİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

2019 yılı verilerine göre Dünya nüfusu 7.7 milyar kişi olup bu nüfusun yaklaşık %55'i kentlerde yaşamaktadır. 2050 yılı projeksiyonlarına göre Dünya nüfusunun 9.6 milyar kişi olacağı ve bu nüfusun %75'inin kentlerde yaşayacağı tahmin edilmektedir. Daha fazla nüfus daha fazla su, gıda, konut, enerji, altyapı, ulaşım, sağlık ve eğitim hizmeti anlamına gelmektedir. Bu arazi kullanım fonksiyonlarının hepsi için yeniden üretilme olanağı olmayan ama en fazla yok edilen doğal kaynaklardan biri olan toprak gereklidir. Sonsuz olan insan ihtiyaçlarını karşılamak için sınırlı doğal kaynaklara yapılan her müdahale (tahrip, tüketme, kirletme vs.), doğal ekosistemlerin dengesini bozmakta ve bugün baş etmek zorunda olduğumuz en büyük sorunlardan biri olan iklim değişikliği sürecini hızlandırmaktadır. Sanayileşme sonrası yaşanan teknolojik gelişmelerle birlikte karbon salımları hızlı bir artış göstermiş ve atmosferin ısınmasıyla hava olaylarında önemli değişiklikler yaşanmaya başlamıştır. Günümüzde kentler, küresel emisyonların %74'ünden sorumlu tutulmaktadır. Nietzsche bundan 70 yıl önce şöyle söylemiştir; ÇÖL BÜYÜYOR… Burada metafor olarak kullanılan çöl, gezegenin eşiklerini aşarak güvenli sınırların ötesine tehlikeli bölgeye geçtiğimizi haber verirken aynı zamanda günden güne şiddetlenen doğal ve ekolojik yok oluşları anlatmaktadır. Dünyadaki doğal kaynak rezervine göre; sürdürülebilir olarak ihtiyaçlarımızı karşılamak ve ürettiğimiz atıkları geri dönüştürmek için kişi başına 1.8 hektar biyolojik alana sahip olmamıza rağmen kişi başına biyolojik alan tüketimimiz 2.7 hektardır. Bu oran Dünyanın taşıma kapasitesinin %50 üzerindedir. Bu durum Dünyanın, nüfusun 1 yılda tükettiği doğal kaynakların yeniden üretimi ve atmosfere salınan CO2'nin tutulması için 1,5 yıla ihtiyacı olduğu anlamına gelmektedir. Yani nüfus olarak yaptığımız tüm tüketim faaliyetlerinin karşılanabilmesi için fazladan yarım Dünyaya daha ihtiyacımız vardır. Doğal kaynakların kendini yeniden üretebilmesi, iklim değişikliğinin etkilerinin azaltılması ve ekosistem ömrünün uzatılması için maksimum tüketimden ve emisyondan sorumlu olan kentlerin fiziksel, sosyal ve ekonomik koşulları içinde taşıma kapasitelerinin gözden geçirilmesi gerekmektedir. Çalışma kapsamında, kentsel taşıma kapasitesi modeli şehir planlama bakış açısıyla incelenmiş olup, ilgili literatür kapsamında modelin kavramsal çerçevesi çizilmiş, sağladığı faydalar ile sahip olduğu kısıtlar tespit edilmiştir. Kavrama ilişkin geliştirilen yaklaşımlar ile taşıma kapasitesi belirleme yöntemlerine de yer verilerek, imar planlarında yapılabilecek çalışmalara ilişkin öneriler sunulmuştur.

According to the data of 2019, the world population is 7.7 billion people and approximately 55% of this population lives in cities. According to the projections of 2050, it is estimated that the world population will be 9.6 billion people and that 75% of this population will live in cities. More population means more water, food, housing, energy, infrastructure, transport, health and education. For all of these land-use functions, land is required, which is one of the most destroyed natural resources that is not reproducible. Any intervention in limited natural resources (destruction, depletion, pollution, etc.) to meet endless human needs destroys the balance of natural ecosystems and accelerates the climate change process, one of the biggest challenges we have to cope with today.With the technological developments after the industrialization, carbon emissions have increased rapidly and significant changes have been experienced in weather events as the atmosphere warms up. Today, cities are held responsible for 74% of global emissions. Nietzsche said 70 years ago: THE DESERT IS GROWING… The desert used here as a metaphor tells us that we have crossed the thresholds of the planet and went beyond the safe boundaries to the dangerous zone, while at the same time describing the natural and ecological extinctions that are exacerbated day by day. According to the natural resource reserves in the world; Although we have 1.8 hectares of biological area per capita in order to meet our needs in a sustainable manner and to recycle the waste we produce, our per capita biological area consumption is 2.7 hectares. This rate is 50% above the world's carrying capacity. This means that the world needs 1.5 years to regenerate the natural resources consumed by the population in one year and to keep the CO2 released into the atmosphere. In other words, we need an extra half of the world in order to meet all the consumption activities we do as a population.In order to regenerate natural resources, reduce the impacts of climate change and extend ecosystem life, the capacity of cities responsible for maximum consumption and emissions should be reviewed in physical, social and economic conditions. Within the scope of the study, urban carrying capacity model has been examined from the point of view of city planning, conceptual framework of the model has been drawn within the related literature and the benefits and limitations it has been determined have been determined. Approaches developed for the concept and carrying capacity determination methods were also included and suggestions for the works that can be done in the development plans were presented.