Adnan Menderes`in yurt dışı gezileri

Abstract

Bu tezde, 1950-1960 yılları arasında görev yapmış olan Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Adnan Menderes'in çıktığı yurt dışı gezileri incelenmiştir. Menderes'in, ne zaman, hangi ülkelere ne amaçla ziyaretlerde bulunduğu, görüşmelerde hangi konuların gündemi oluşturduğu, varsa ikili anlaşmalar ve Türkiye'nin uluslararası örgütlenmelere katılımı ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Tezin giriş kısmında 1923-1950 yılları arasında yurt dışına çıkan başbakanlar'ın gezilerine değinilmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda 1923-1939 yılları arasında sadece İsmet İnönü ile Celal Bayar'ın yurt dışına çıkmış oldukları görülmüştür. 1939-1950 yılları arasında ise hiçbir başbakan yurt dışı gezisinde bulunmamıştır. Tezin ana metninde de iki bölüm halinde 1950 yılında iktidar olan Adnan Menderes'in gezileri incelenmiştir. Menderes'in Batı ve Doğu'ya yapmış olduğu toplam 28 gezisi olmuştur. Tüm gezilerinde II. Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyetler Birliği'nin Akdeniz ve Ortadoğu başta olmak üzere dünyanın her bölgesine yaymakta olduğu komünizm tehlikesinden ülkesi adına sakınma ve yalnızlıktan kurtulma çabası dikkat çekicidir. Menderes'in, Batı'ya daha çok NATO toplantıları ile ilişkili olarak gittiği Doğu'ya da Bağdat Paktı'nın imzalanması ve toplantılarına katılma amacıyla gittiği görülmüştür. Menderes'in 1955 yılında Irak'a yapmış olduğu ziyaretler önemlidir çünkü komünizm tehlikesine Ortadoğu'da karşı koymak üzere Bağdat Paktı'nın imzalanmasına öncülük etmiştir. Menderes'in hem Batı'ya hem de Doğu'ya yapmış olduğu son gezileri CENTO toplantılarına katılma amaçlı olup, biri ABD'ye diğeri de İran'adır.

This thesis investigated the trips made abroad by Adnan Menderes who was the Prime Minister of Turkey between 1950 and 1960. The dates of the trips and destination countries, the agenda of the visits, bilateral agreements, if any, and Turkey?s participation in international organizations have all been examined in detail. The introduction deals with the foreign trips made by prime ministers between 1923-1950. As a result of the research carried out it was determined that between 1923-1939 only İsmet İnönü and Celal Bayar made trips abroad. On the other hand between 1939-1950 there were no foreign trips made by the prime ministers of the era. The trips of Adnan Menderes, who was in power in the 1950?s are covered in the main text of the thesis in two sections. There were a total of 28 trips made by Menderes to the West and to the East. Its worth noting that all his trips were an attempt to protect his country from the danger of communism after the II. World war that was spreading in the Mediterranean region and the Middle East and from becoming isolated. It was observed that Menderes went West mainly in relation to NATO meetings and Eastwards for the signing of the Baghdad Pact. The visits made Menderes to Iraq in 1955 are important because he pioneered the signing of the Baghdad Pact as a means to avert the danger of communism in the Middle East. The last visits of Menderes to the West and to the East were to attend CENTO meetings one of which was in Iran and the other in the U.S.A.