Benzodiazepin grubu ilaçlarla bağımlılık oluşturulmuş ratların kan ve dokularında eser element ve ilaç etken madde düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Benzodiazepinler (BDZs) antiepileptik hipnotik, teskin edici, antikonvülsan, sedatif, kas gevşetici ve amnezik özellikleri ile farmasötik aktif ilaçların büyük ve önemli bir sınıfını oluşturmaktadır. Benzodiazepinler ve metabolitleri tüm vücuda ve özellikle limbik sistem, hipotalamus, talamus ve serebrospinal sıvıya dağılırlar. Birçoğu plazma proteinlerine bağlanır ve idrarla dışarı atılırlar. İz elementler insan sağlığı ve hastalıklarında önemli bir rol oynar. Gerekli ve gerekli olmayan iz elementlerin her biri hücre, doku ve sıvılar içerisinde yüksek miktarlarda bulunurlarsa toksik olabilirler.Bu çalışmada, beş farklı çalışma grubu oluşturularak ratlara altı hafta boyunca günde 2 doz intraperitonel yolla genellikle psikiyatri de kullanılan diazem ve dormicum ilaçları verildi. Klinik olarak bağımlı hale getirilen deney hayvanlarından alınan serum örneklerinde kalitatif element analizi SEM-EDX ile yapıldı. Beyin, karaciğer, böbrek dokuları ve serum örneklerinde Na, Mg, Al, K, Ca, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, As, Se, Rb, Sr, Nb, Mo, Ag, Cd, Sn, Sb, Ba, Pb elementleri ICP-MS de analizlendi. Hg element analizi Grafit fırınlı AAS de yapıldı. Ön işlem olarak sıvı- katı ekstraksiyonu kullanılıp hazırlanan serum örneklerinde etken maddelerin analizi için GC-MS kullanıldı. Etken madde analiz sonuçlarını desteklemek amacıyla IR alındı. Serum ve dokularda SOD, CAT, GSH-Px aktivitesi, protein tayini, yağ asit oksidasyonu UV-VIS da ölçüldü. Serum örnekleri için rutin biyokimyasal analizler Aeroset Otoanalizör sisteminde çalışıldı.Deneysel sonuçlara göre; ilaç uygulamaları ile hem dokularda hem de serumda enzim aktivitesi, MDA, eser elementler ve ölçülen enzimlerin kofaktörü olarak görev alan Fe, Mn, Zn, Se düzeylerinde istatiksel olarak anlamlı değişimler gözlemlenmiştir. Her iki ilaç grubu arasında kontrol grubuna göre; serum için ürik asit, kolesterol, albumin düzeylerinde; karaciğer için Se, Zn, Mg düzeylerinde; böbrek için Sn, Cr, Mn düzeylerinde ve beyin için Ca, Sn, Sr düzeylerinde istatiksel olarak anlamlı değişimler bulundu. Analizlenen bu değişimler SPSS 16.0 paket programına göre değerlendirildi.

Benzodiazepines constitute a large and important class of pharmaceutical active drugs with antiepileptic hypnotic, tranquillizing, anticonvulsant, sedative, muscle relaxant, due to amnesic properties. BDZs and metabolites are distributed throughout the body and more specifically in the limbic system, particularly the hypothalamus, thalamus and cerebrospinal fluid. Many of them are bound to plasma proteins and are excreted by the urine. Trace elements play an important role in human health and diseases. These elements take part in different metabolic pathways. If they were found in excessive concentrations, each of essential and nonessential trace element may show toxic effects in cells and tissues.In this study,five working groups of rats were formed by giving two doses psychiatric drugs (diazepam, dormicum) intra-peritoneally per day for six weeks. The serum samples were collected from clinically addicted animals and the percentage of elements was determined by SEM-EDX. Na, Mg, Al, K, Ca, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, As, Se, Rb, Sr, Nb, Mo, Ag, Cd, Sn, Sb, Ba, Pb elements were analysed using ICP-MS from brain, liver and kidney tissue and serum samples. Hg analysis was performed by GFAAS. GC-MS was used for analysis with serum samples using solid phase extraction. The active ingredient in order to support the results of the analysis were elucidiated by the IR. Serum and tissue samples SOD, CAT, GSH-Px activity, protein determination, fatty acid oxidation were measured with UV-VIS. The routine biochemical assays of serum samples were analyzed by an Aeroset autoanalyzer system.The results showed that both in serum and in tissues the enzyme activity, MDA, trace elements and the levels of cofactors (Fe, Mn, Zn, Se) for enzymes under investigation were observed in significant changes. The changes in uric acid, cholesterol, albumin levels in serum, Se, Zn, Mg levels in liver, Sn, Cr, Mn levels in kidney and Ca, Sn, Sr levels in brain were significantly differed in drug treated animals compared to control group. The statistical analysis was carried out by the SPSS 16.0 package program.