Türk basınında Cemal Paşa suikastı ve yansımaları

Abstract

İttihat ve Terakki'nin önder şahsiyetlerinden biri olan Cemal Paşa, 21 Temmuz 1922'de Tiflis'te uğradığı bir suikast sonucu iki yaveriyle birlikte şehit edilmiştir. Çalışmamızda Cemal Paşa suikastının Türk kamuoyundaki yankılarının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Suikastın Türk kamuoyundaki yankısını ortaya koymak için ağırlıklı olarak o devrin gazeteleri incelenmiş, buna ek olarak daha sonraki yıllarda gazete ve dergilerde konuyla ilgili çıkan yazılar çalışmaya dâhil edilmiştir. Tezimiz giriş kısmını takiben üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında Cemal Paşa'nın hayatı üzerine genel bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde suikasta dair ilk haberlerin basında yer alması ve haberlerin doğrulanma süreci ile suikasta duyulan tepkiler ele alınmıştır. İkinci bölümde, Cemal Paşa suikastının basına yansıyan ayrıntıları, suikastla ilgili kovuşturmalar ve tutuklamalar üzerinde durulmuştur. Bu bölümde ayrıca suikast nedeniyle resmi kurum ve kişilerin beyanatlarına yer verilmiş, son olarak da Cemal Paşa ile yaverlerinin cenaze merasimleri hakkında basında yer alan haberler incelenmiştir. Üçüncü bölümde Cemal Paşa suikastının kimler tarafından yapıldığına dair basındaki çeşitli görüşler konu edilmiştir. Bu bölümde ayrıca Cemal Paşa'nın kişiliği ile askeri ve idari faaliyetleri hakkındaki gazetelerde yer alan görüşler aktarılmıştır.

Djemal Pasha, who was the one of the pioneer personalities of Committee of Union and Progressive (CUP), was martyred with his two assistants by an assassination in Tiflis, on 21 July 1922. The purpose of this thesis is to indicate the reflection of this assassination on Turkish public opinion. For revealing the repercussions of the assassination of the Turkish public opinion, newspapers published in this period were examined predominantly; let alone to this information, some more articles, which were published in later years, were added to thesis. Our thesis consists of three sections except the introduction. In the introduction, some general information about Djemal Pasha?s life was given. In the first section, first news regarding to this assassination, the period of the confirmation of these news, and the reflection of this assassination were handled. In the second section, details reflected in the press about Djemal Pasha?s assassination, and prosecutions, and arrestments about this assassination were stated. Moreover, in this section, declarations of official institutions, and declarations of formal people were included. Lastly, news about the funerals of Djemal Pasha?s and his assistants were examined. In the third section, there are some various opinions in the press regarding the suspects of Djemal Pasha?s assassination are denoted. Also, in this last section, various opinions from the press about the personality of Djemal Pasha, and his military and managerial activities were cited.