Köy enstitüleri`nde bir öncü: Özgün arşivi ışığında Göl Köy Enstitüsü

Abstract

Türkiye'de ve dünyada siyasal, askeri, iktisadi ve toplumsal dönüşümlerin yaşandığı bir dönemde kurulan Köy Enstitüleri, öğretmen yetiştirme modeliyle birlikte Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu sağlık insangücü ve teknik elemanın da yetiştirilmesinde manivela görevi görerek sadece eğitim tarihimizin değil, Cumhuriyet tarihinin de en özgün deneyimlerinden biri olmuştur. Köy Enstitüleri'nden biri olan Kastamonu Göl Köy Enstitüsü, 1938 yılında Eğitmen Kursu olarak açılmış, 1939'da Köy Öğretmen Okulu'na dönüştürülmüş ve 1940 yılında ise Türkiye'de ilk kurulan Köy Enstitüleri'den biri olarak Cumhuriyet tarihinde yerini almıştır.Göl Köy Enstitüsü, öğretmen yetiştirme modelinin yanı sıra Enstitü bünyesinde yürütülen Eğitmen Kursları ve Sağlık Kolları faaliyetleriyle Köy Enstitüsü sisteminin bütünsel olarak uygulanmasında bir örnek teşkil etmiş ve kendinden sonra açılacak Enstitüler'e de bir model oluşturmuştur. Bu yönüyle Köy Enstitüleri arasında öncü bir işleve sahip olduğu söylenebilir. Ancak Göl Köy Enstitüsü'nün bu işlevine rağmen, bugüne kadar hakkında müstakil ve bilimsel bir çalışmaya rastlanamamaktadır. Bu nedenle bu tez çalışmasının öncelikli amacı, Göl Köy Enstitüsü'nün işlevini Enstitü'nün özgün arşivi ışığında ortaya koyabilmek şeklinde belirlenmiştir.

Village Institutes established in an era when political, military, economical and social transformations were experienced in Turkey and the world have been one of the most unique experiences of not only our history of education but the Republican history as well by acting as a leverage in educating healthy manpower and technical staff needed by Turkey with its education model of teachers. Kastamonu Göl Village Institute one of the Village Institutes has been opened as an Instructor Course in 1938 transformed into Village Teachers School in 1939 and took its place in the Republican history as one of the first established Village Institutes in 1940.Göl Village Institute besides its education model of teachers set an example for the integral implementation of the system of Village Institutes with its Instructor Courses and Health Branches? activities carried out within the Institute and have been a model for the Institutes to follow it. It can be said that it had a sort of pioneer function among the Village Institutes with this aspect. However, despite this function of Göl Village Institute, no separate and scientific study has been made about it until today. Therefore the primary aim of this thesis work has been determined as to reveal the function of Göl Village Institute in the light of the unique archive of the Institute.