Atatürk Dönemi Türk eğitim politikasının İzmir`deki yansımaları

Abstract

Eğitim kurumlarının kendilerini yenileyememesi ve Avrupa'daki gelişmelere ayak uyduramaması Osmanlı Devleti'nin yıkılma sürecinde etkili olmuştu. Eğitimin temelini oluşturan medreseler; bozulmuş, eski önemini yitirmiş, çağın ihtiyaçlarına cevap veremeyecek duruma gelmişti.Milli Mücadele'nin devam ettiği yıllarda dahi TBMM Hükümeti, eğitim sorunlarını ele alarak çözüm üretmeye çalışmıştı. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla beraber mevcut eğitim kurumları Batı tarzında yenilenmeye çalışılmış, diğer taraftan Batılı anlamda yeni eğitim kurumları açılması yoluna gidilmişti. Öncelikli hedef, halkın düşük olan okuma yazma oranının ve kültür seviyesinin yükseltilmesi idi. Bu bağlamda eğitim öğretim hayatında önemli bir aşama olarak Tevhidi Tedrisat ve Harf İnkılâbı Kanunları kabul edildi. Mustafa Kemal ve Cumhuriyetçi kadro milli ve laik bir eğitim sisteminin zorunluluğuna inanıyordu.Genç Cumhuriyet'in hedefleri doğrultusunda İzmir ilinin gerek şehir merkezinde, gerekse kasabalarında ve köylerinde örgün öğretimi yaygınlaştırmak için okul binaları inşa edilerek yeni eğitim kurumları açıldı. Tevhidi Tedrisat Kanunu'nun kabulünün ardından çeşitli propagandalar için uygun ortamın bulunduğu İzmir'deki yabancı ve azınlık okulları denetim altına alındı. Diğer taraftan il genelinde faaliyet gösteren Millet Mektepleri ve Halk Okuma odalarıyla İzmir halkının bilinçlendirilmesi ve okuma yazmanın en ücra yerlere kadar götürülmesi için yoğun çaba sarf edildi.Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra, köy eğitiminin geliştirilmesi siyasi otoritenin öncelikli konularından biri olmuştu. Köylerdeki okuma yazma oranının çok düşük olması, acil çözülmesi gereken eğitim sorunlardan biriydi. `Köy Enstitüleri Projesi` kapsamında İzmir Kızılçullu Köy Enstitüsünün açılması, köy eğitimindeki en büyük eksiklik olan öğretmen ihtiyacını giderme konusunda önemli bir katkı sağladı. Ayrıca yaptığı organizasyonlarla eğitim seferberliğinde yer alan İzmir Halkevinin, İzmir köylüsünün aydınlatılmasındaki katkısını da anmadan geçmek olmaz.

That educational institutions could not comply with the developments in Europe and renew themselves affected the demolishment of Ottoman Empire. Madrasahs which form the basis of education were spoiled, lost their previous importance and could not serve the needs of the public and the government.Turkish Grand National Assembly government tried to solve educational problem even during the years of independence war. When Turkish Republic was founded, the available education structures were closed and educational institutions were modernized according to the west education style. The first target was to improve the literacy level of the public. The most important development was the unification of the Instruction and The Letter Revolution Laws in education and instruction. Mustafa Kemal and the other supporters of the Republic believed that powerful, active, constructive and helpful educational system was inevitable.New educational institutions were opened in order to develop and make elementary, secondary and vocational education widespread in Izmir and in its counties and villages in terms of the aims of the New Republic especially in order to realize the dream of having a secular system. After the Letter Renovation was carried out, heavy struggle was consumed in order to make Izmir citizens conscious in National schools and make literacy reach to the most remote places. Following the Unification of the Instruction, foreign and minority schools were supervised in Izmir that was suitable for different kinds of propagandas.After Turkish Republic was founded, the development of the education in villages took precedence for political authorities. Among the serious problems to be solved urgently was the literacy level of the public which was too low in some villages. The mostly regarded reason was that the number of the teachers was not enough. Village Institutions Project was put forward to meet teaching staff shortcoming and Izmir Kizilçullu Village Institution contributed greatly to the Turkish Education by this project. Moreover, with its organizations for the development of literacy, Izmir Community house played an important role in increasing the literacy level of the villagers.