Çocuklarda yaşam desteği uygulamalarının sonuçları ve sonucu etkileyen değişkenler

Abstract

ÖZET Pediatrik resüsitasyonun amacı nörolojik olarak sağlıklı uzun süreli yaşamın sağlanmasıdır. Bu çalışmanın amacı, kalp solunum durması (KSD) nedeniyle yaşam desteği (YD) uygulanan çocuklarda sonucu belirlemek, sonucu etkileyen risk değişkenlerini saptamaktır. 16.12.1996-1.10.1997 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı'nda KSD gelişen 67 vakaya uygulanan YD girişimlerinin sonuçlan prospektif olarak incelendi. Pediatrik YD uygulamalarında Amerikan Pediatri Akademisi ve Amerikan Kalp Birliği ile Avrupa Resüsitasyon Birliği'nin standartları temel alındı. Önceden oluşturduğumuz araştırma formundaki 47 sorunun yanıtları kaydedildi. Nörolojik sekelin belirlenmesi için yaşayan hastalara KSD'den 6-12 ay sonra ayrıntılı nörolojik muayene ve tetkikler yapıldı. Birinci yılın sonunda yaşayan hastaların nörolojik durumları pediyatrik serebral performans sınıflama ölçeği kullanılarak değerlendirildi. Sonuçlar ki-kare testi ile karşılaştırıldı ve p<0.05 değerleri anlamlı olarak kabul edildi. Sonuçlar ayrıca stepwise lojistik regresyon analiziyle test edildi. Yaş ortalaması 28.48 ay, erkek/kız oram 1.4 olarak bulundu. KSD'nin en sık sebebi sepsis olup bunu merkezi sinir sistemi, kardiyovasküler sistem, solunum sistemi, gatrointestinal sistem hastalıkları izlemektedir. 67 vakanın ll'i (%16.4) taburcu edilirken yaşamaktaydı. 5 vaka daha sonra altı ay içinde kaybedildi. 6 aylık izlemde yaşam oram %8.95 bulundu (6 vaka). Yaşamakta olan 6 vakanın 4'ü (%66.6) nörolojik sekelli, 2'si (%33.3) sekelsiz idi. YD sırasında pupillamn ışığa reaksiyonun olması, YD süresinin 5 dak ve daha kısa sürmesi KSD prognozunu olumlu etkileyen en önemli iki değişken olarak bulundu. Ayrıca KSD sırasmda sadece SD gelişen, 80adrenalin kullanılmayan veya sadece bir doz kullanılan, atropin ve bikarbonat gereksinimi olmayan, altta yatan doğumsal ve kronik hastalığı bulunmayan, spontan dolaşım ve solunumun geriye dönme zamanı 5 dakika ve daha kısa süren, KSD öncesi şuuru açık olan vakalar iyi prognoz göstermektedir. Sekelsiz yaşayan vakalarda YD süresi 5 dakikadan daha kısa olup doğumsal/kronik bir hastalık yoktu. Adrenalin uygulanması gerekmedi ya da bir kez uygulandı. Kalp ve solunumu duran, YD sırasında iki ve daha fazla adrenalin, göğüs basısı gereken, YD süresi 5 dak ve daha uzun süren, YD başlangıcında KSD ritmi asistoli olan, kan pH'sı 7'nin altında, KSD öncesi bilinci kapalı olan, YD sırasında pupillada dilatasyon olan vakalar kötü prognoz göstermektedir. KSD'nin oluştuğu yer, hastanın yaşı ve cinsi, mekanik ventilasyon gereksinimi, YD sonrasında inotropik ilaç gereksinimi, KSD'nin tekrarlaması sonucu olumlu ya da olumsuz etkilememektedir. 81